Ans 1680 : Diferéncia entre lei versions
Linha 14 : | Linha 14 : | ||
{{veire|Sètge de Viena (1683)}} |
{{veire|Sètge de Viena (1683)}} |
||
'''1683''' : revirada dau sètge [[Empèri Otoman|otoman]] de [[Viena]] après una còntra-ofensiva menada per d'armadas [[Àustria|austrianas]] e [[Polonha|polonesas]]. |
'''1683''' : revirada dau sètge [[Empèri Otoman|otoman]] de [[Viena]] après una còntra-ofensiva menada per d'armadas [[Àustria|austrianas]] e [[Polonha|polonesas]]. |
||
<br/> |
|||
'''1683''' : dins lo sud d'[[Etiopia]], invasion d'una armada oròmo que foguèt victoriosament arrestada per lei fòrças dau negus [[Iyasu Ièr|Iyasu I{{èr}}]] ([[1682]]-[[1706]]) a la [[batalha de Melka Shimfa]]. |
|||
<br/> |
<br/> |
||
{{veire|Guèrra dei Reünions}} |
{{veire|Guèrra dei Reünions}} |
Version del 4 octobre de 2020 a 19.21
Istòria
1680 : en Japon, mòrt dau shogun Tokugawa Ietsuna (1651-1680) que son rèine èra estat marcat per un lòng periòde de patz. Foguèt remplaçat per son fraire Tokugawa Tsunayoshi (1680-1709). Lo dàimio Hotta Masatoshi foguèt nomat cap dau conseu dau novèu shogun (→ 1684).
1682 : en Etiopia, mòrt dau negus Yohannes Ièr (1667-1682). Son rèine marquèt lo començament dau declin de l'autoritat centrala dei negus minada per l'autonòmia creissenta de l'aristocracia. Foguèt remplaçat per son fiu Iyasu Ièr (1682-1706).
1682 : en Japon, enebiment de la prostitucion e de divèrsei produchs de luxe per lo shogun Tokugawa Tsunayoshi. Son objectiu èra d'aumentar lo nivèu de vida deis abitants mai aquò favorizèt subretot lo desvolopament de la contrabanda.
1682 : Dins la region dau Golf de Guinèa, començament d'una tièra de campanhas militaras expansionistas en direccion dau sud-oèst per la ciutat-estat d'Oyo.
1683 : revirada dau sètge otoman de Viena après una còntra-ofensiva menada per d'armadas austrianas e polonesas.
1683 : dins lo sud d'Etiopia, invasion d'una armada oròmo que foguèt victoriosament arrestada per lei fòrças dau negus Iyasu Ièr (1682-1706) a la batalha de Melka Shimfa.
1683-1684 : aprofichant lei dificultats intèrnas d'Espanha e son isolament diplomatic, França menèt una brèva guèrra lòng de sa frontiera nòrd-èst per conquistar divèrsei territòris que fasián partida dau relarg tradicionau dei vilas annexadas a l'eissida dei guèrras francoespanhòlas precedentas.
Cultura
1681 : acabament de la construccion dau Canau dei Doas Mars qu'èra dirigida per Pèire Pau Riquet dempuei 1661. Foguèt classat Patrimòni Mondiau de l'Umanitat en 1996.
Sciéncias e tecnicas
Decès
- Badi II, sultan de Sennar.
- Carles II d'Anglatèrra, rèi d'Anglatèrra.
- Francesco Folli, mètge italian.
- Hotta Masatoshi, daimio japonés.
- Otto von Guericke, sabent e òme politic alemand.
- Tokugawa Ietsuna, shogun de Japon.
- Yohannes Ièr, negus d'Etiopia.