Ans 1420 : Diferéncia entre lei versions
Creacion de la pagina amb « <center>../.. | Sègle XIV | Ans 1400 | Ans 1410 | ''' Ans 1420''' | Ans 1430 | Ans 1440 | Ans 1450 | ../..</c… » |
Cap resum de modificació |
||
| Linha 2 : | Linha 2 : | ||
== Istòria == |
== Istòria == |
||
'''1421''' : [[batalha de Baugé|victòria francoescocesa de Baugé]] (21 de març) còntra una armada anglesa. Aquò permetèt au rèi [[Carles VII de França|Carles VII]] de renfòrçar sa posicion. |
|||
<br/> |
|||
'''1422''' : illustracion de la renaissença de la poissança [[Empèri Otoman|otomana]], lei [[Empèri Otoman|Turcs]] organizèron un [[sètge de Constantinòble (1422)|sètge de Constantinòble]] (junh-aost). Per aquò, utilizèron per lo premier còp de pèças d'[[artilhariá]]. Pasmens, son assaut generau foguèt durament rebutat e lo sultan [[Murad II]] decidèt puslèu d'atacar [[Salonica]] (→ [[1423]]) |
|||
<br/> |
|||
'''1423''' : incapables de defendre [[Salonica]], lei [[Empèri Bizantin|Bizantins]] donèron la vila ai [[Republica de Venècia|Venecians]] (→ [[1425]]). |
|||
<br/> |
|||
'''1424''' : en [[Africa Orientala]], conquista de la capitala etiopiana per una coalicion musulmana. De milièrs d'Etiopians foguèron desportats en [[Iemèn]] mai lo negus [[Yeshaq Ièr|Yeshaq I{{èr}}]] capitèt de reconquistar una partida dei territòris perduts. |
|||
<br/> |
|||
'''1425''' : restauracion de la patz entre [[Empèri Bizantin|Bizantins]] e [[Empèri Otoman|Otomans]]. [[Constantinòble]] i perdiguèt la màger part de son territòri e deguèt desenant pagar un [[tribut]] anuau ai Turcs. L'emperaire [[Manual II Paleòleg]] moriguèt après la signatura d'aqueu tractat e laissèt lo poder a son fiu [[Joan VIII Paleòleg]]. Aqueu darrier devesiguèt lo rèsta de l'Empèri amb sei fraires per ne'n melhorar la defensa. |
|||
<br/> |
|||
'''1426-1428''' : en [[Mesoamerica]], après la captura e l'execucion dau cap astèc [[Chimalpopoca]] per Maxtla, eiretier dau sobeiran d'Azcapotzalco, formacion de la [[Civilizacion astèca|Tripla Aliança]] entre [[Tenochtitlan]], [[Texcoco]] e [[Tlacopan]]. Aquò entraïnèt un conflicte còntra [[Azcapotzalco]]. |
|||
<br/> |
|||
'''1427''' : reconquista de certaneis illas de la [[Mar Egèa]] per lei [[Empèri Bizantin|Bizantins]] après una victòria còntra lo senhor e marchand [[Itàlia|italian]] [[Carlo Tocco]]. |
|||
<br/> |
|||
'''1429''' : en [[Etiopia]], mòrt dau negus [[Yeshaq Ièr|Yeshaq I{{èr}}]] que foguèt remplaçat per son fiu [[Andreyas]]. |
|||
== Cultura == |
== Cultura == |
||
'''1420''' : acabament de la construccion de la premiera partida dau [[Temple dau Cèu]] de [[Pequin]]. Considerat coma lo simbòl de l'arquitectura chinesa tradicionala, lo bastiment conoguèt de trabalhs d'agrandiment importants en [[1749]] e foguèt classat au [[Patrimòni Mondial de l'Umanitat|Patrimòni Mondiau de l'Umanitat]] en [[1998]]. |
|||
<br/> |
|||
'''1421''' : acabament de la bastida de la [[Mosqueta de Mehmet Ièr|Mosqueta Vèrda de Bursa]]. Es una [[mosqueta]] de dos [[minaret]]s d'estile otoman classic qu'èra inspirat per l'art bizantin mai gardava dei trachs fòrça importants eissits deis estats musulmans de [[Mediterrèna]] Orientala e d'[[Orient Mejan]] (Seldjokides, Iranians, Egipcians). |
|||
== Sciéncias e tecnicas == |
== Sciéncias e tecnicas == |
||
| Linha 10 : | Linha 30 : | ||
<div style="-moz-column-count:3; column-count:3;"> |
<div style="-moz-column-count:3; column-count:3;"> |
||
* [[Chimalpopoca]], ''[[tlatoani]]'' [[Civilizacion astèca|astèc]]. |
|||
* [[Manual II Paleòleg]], emperaire [[Empèri Bizantin|bizantin]]. |
|||
* [[Yeshaq Ièr|Yeshaq I{{èr}}]], negus d'[[Etiopia]]. |
* [[Yeshaq Ièr|Yeshaq I{{èr}}]], negus d'[[Etiopia]]. |
||
</div> |
</div> |
||
Version del 29 julhet de 2020 a 08.21
Istòria
1421 : victòria francoescocesa de Baugé (21 de març) còntra una armada anglesa. Aquò permetèt au rèi Carles VII de renfòrçar sa posicion.
1422 : illustracion de la renaissença de la poissança otomana, lei Turcs organizèron un sètge de Constantinòble (junh-aost). Per aquò, utilizèron per lo premier còp de pèças d'artilhariá. Pasmens, son assaut generau foguèt durament rebutat e lo sultan Murad II decidèt puslèu d'atacar Salonica (→ 1423)
1423 : incapables de defendre Salonica, lei Bizantins donèron la vila ai Venecians (→ 1425).
1424 : en Africa Orientala, conquista de la capitala etiopiana per una coalicion musulmana. De milièrs d'Etiopians foguèron desportats en Iemèn mai lo negus Yeshaq Ièr capitèt de reconquistar una partida dei territòris perduts.
1425 : restauracion de la patz entre Bizantins e Otomans. Constantinòble i perdiguèt la màger part de son territòri e deguèt desenant pagar un tribut anuau ai Turcs. L'emperaire Manual II Paleòleg moriguèt après la signatura d'aqueu tractat e laissèt lo poder a son fiu Joan VIII Paleòleg. Aqueu darrier devesiguèt lo rèsta de l'Empèri amb sei fraires per ne'n melhorar la defensa.
1426-1428 : en Mesoamerica, après la captura e l'execucion dau cap astèc Chimalpopoca per Maxtla, eiretier dau sobeiran d'Azcapotzalco, formacion de la Tripla Aliança entre Tenochtitlan, Texcoco e Tlacopan. Aquò entraïnèt un conflicte còntra Azcapotzalco.
1427 : reconquista de certaneis illas de la Mar Egèa per lei Bizantins après una victòria còntra lo senhor e marchand italian Carlo Tocco.
1429 : en Etiopia, mòrt dau negus Yeshaq Ièr que foguèt remplaçat per son fiu Andreyas.
Cultura
1420 : acabament de la construccion de la premiera partida dau Temple dau Cèu de Pequin. Considerat coma lo simbòl de l'arquitectura chinesa tradicionala, lo bastiment conoguèt de trabalhs d'agrandiment importants en 1749 e foguèt classat au Patrimòni Mondiau de l'Umanitat en 1998.
1421 : acabament de la bastida de la Mosqueta Vèrda de Bursa. Es una mosqueta de dos minarets d'estile otoman classic qu'èra inspirat per l'art bizantin mai gardava dei trachs fòrça importants eissits deis estats musulmans de Mediterrèna Orientala e d'Orient Mejan (Seldjokides, Iranians, Egipcians).
Sciéncias e tecnicas
Decès
- Chimalpopoca, tlatoani astèc.
- Manual II Paleòleg, emperaire bizantin.
- Yeshaq Ièr, negus d'Etiopia.