Cratèr volcanic
Un cratèr volcanic es una depression gaireben circulara o elliptica que se trapa al suc o a vegada suls flancs d'un volcan e format per l'explosion o l'aclapament del volcan[1]. Pòt aver de talhas variablas anant d’unes mètres a de desenas de quilomètres de diamètre. Pasmens, al delà d'una talha de 1 500 mètres, se dich caldeira.
Los cratèrs volcanics se forman pendent una erupcion volcanica segon de biais diferents[2] :
- l’acumulacion dels materials volcanics (lavas e tefras) a l’entorn de la chiminèa volcanica pòt famar un molon circular. Quand s’acaba l'erupcion, lo luoc de sortida dels materials forma una depression quand s’emplís pas de materials volcanics o d'erosion ;
- las diferentas explosions se produsent pendent de l'ejccion dels materials volcanics podon levar de partidas mai o mens importantas de parets del volcan a l’entorn de la chiminèa volcanica, creant o agrandissent un cratèr ;
- una voidança importanta de la cambra magmatica pòt provocar un aclapament del volcan donant mai sovent naissença a de caldeiras.
La granda majoritat dels volcans possedís un o mai cratèrs. Sols los volcans formats de dòmas de lava ne tenon pas quand aquestes emplisson totalament d'eventuals cratèrs creats pendent las erupcions precedentas. Diferents cratèrs pòdon s'embostiar (coma a l'Erta Ale) o s’encavalar (coma l'Olympus Mons sue Mart).
Los cratèrs pòdon s’emplir d'aiga e formar de lacs. Aqueles lacs son sovent fòrça prigonds. Pòdon serva de gases volcanics largats pel volcan dins las sisas prigondas d'aiga coma es lo cas al lac Nyos aal Cameron. Quand de cratèrs se dobrisson sus la mer, forman de baias podent servir de pòrts naturals.
De cratèrs volcanics existisson tanben sua Mart, Vènus, Io e la Luna.
Annèxes
[modificar | Modificar lo còdi]Articles connèxes
[modificar | Modificar lo còdi]- Volcan
- Caldeira
- Cratèr d’impacte