Cerfuèlh
Lo cerfuèlh comun (Anthriscus cerefolium (L.) Hoffm.) es une planta erbacèa de la familha dels Apiacèas (ombellifèras), benlèu originari Russia, cultivada coma planta condimentària per sas fuèlhas al gost leugièrament anisat.
Cal pas confondre aquela espècia amb la planta nomenada Cerfuèlh anisat, Cerfuèlh d'Espanha o Cerfuèlh muscat (Myrrhis odorata).
Fa pertit de las plantas que la cultura es recomandada dins los domènis reials per Carlesmanhe dins lo capitulari De Villis.
Composicion quimica[modificar | modificar la font]
Apòrts energetics: 40 kcal = 160 kJ per kg
| Compausant | % |
|---|---|
| Aiga | 41,0 |
| Glucids | 6,0 |
| Protids | |
| Lipids | |
| Fibras | 0,5 |
| Minerals | mg/100 g | Vitamina | mg/100 g |
|---|---|---|---|
| Potassi | 600 | ||
| Fosfòr | 30 | Provitamina A | 5,5 |
| Calci | 260 | Vitamina B1 | 0,12 |
| Magnèsi | 25 | Vitamina B2 | 0,34 |
| Sofre | Vitamina B3 | 0,30 | |
| Sòdi | 42 | Vitamina B5 | 0,30 |
| Bòr | Vitamina B6 | 0,10 | |
| Fèrre | 25 | Vitamina B9 | 0,20 |
| Coire | Vitamina C | 37,00 | |
| Zinc | Vitamina E | ||
| Manganès | Vitamina K |
Lo cerfuèlh presenta un taus recòrd de fèrre e de calci, çò qui ne fa un aliment de tria per prevenir l’anemia.
Lo cerfuèlh fresc possedís una riquesa recòrd en vitaminas. Fòrça ric en vitamina C, en provitamina A e en vitamina B9 (=acid folic), conten tanben totas las vitaminas del grop B (levat la vitamina B12, absenta du règne vegetal (se produsís per las bacterias)). Lo cerfuèlh conten un fenilpropanoíd l'estragòl e de l'apiosid qu'es un glucosid (o eterosid) flavonic. Sos compausats se retròban tanben dins l'estragon e lo jolverd.
Caracteristicas botanicas[modificar | modificar la font]
Planta erbacèa bisannuala, cultivada coma annuala, de 30 a 60 cm de naut. Fuèlhas de long petiòl, fòrça tendres e finament divizadas. Inflorescéncia en ombèlas de flors blancas.
Aquela planta que ressembla al jolverd, presenta un risc de confusion amb la ciguda, (Aethusa cynapium), planta toxica, qu'a pasmens la meteissa odor agradabla.
Cultura[modificar | modificar la font]
Preferís un sol leugièr e fresc, plan abodrida.
Multiplicacion per semenada escalonada dempuèi febrièr fins al començament del mes de setembre.
La culhida pòt començar a partir sièis setmanas après la semenada. las fuèlhas de la basa son culhidas segon los besonhs, e pòt contunhar fins al periòde de montada.
Planta pauc sensibla a las malautiás e parasitas.
Utilizacion[modificar | modificar la font]
Usatge culinar[modificar | modificar la font]
Lo cerfuèlh se comercializa o jos forma fresca, o jos forma secada o desidratada. Las fuèlhas frescas, ciseladas, son emplegadas per aromatizar diferentas preparacions culinaras: salças, potatges, cruditats, ensaladas, moletas, carbonada...
Pels plats cosinat, lo cerfuèlh s'apond al darrièr moment, en fin de coseson.
Conservacion[modificar | modificar la font]
Es preferible de congelar lo cerfuèlh puslèu que lo desidratar, atal garda melhor sa sabor.
Usatge terapeutic[modificar | modificar la font]
- Usatge extèrne
La mascara de cerfuèlh purifica e adocís la pèl. Un cataplasme aplicat sus las parpèlas tancadas refresca los uèis fatigats.
Lo chuc fresc seriá utilizat amb de gauche, per tractar las ulcèras.
Las sommitats floridas e semenadas en decoccion pòdon èsser utilizada en banh de sèti per las emorroïdas, en cataplasma tebés per las dolors rumatismalas.
- Usatge en decoccion
Proprietats: diuretic, depuratiu.
Ligams extèrnes[modificar | modificar la font]
- Référence JSTOR Plants : Anthriscus cerefolium (en) (consulté le )Referéncia JSTOR Plants : Anthriscus cerefolium (en)
- Référence Catalogue of Life : Anthriscus cerefolium (L.) Hoffm. (en) (consulté le )Referéncia Catalogue of Life : Anthriscus cerefolium (L.) Hoffm. (en)
- Référence GRIN : espèce Anthriscus cerefolium (L.) Hoffm. (en) (consulté le )Referéncia GRIN : espècia Anthriscus cerefolium (L.) Hoffm. (en)
- Référence INPN : Anthriscus cerefolium (L.) Hoffm., 1814 (+ statut + description) (fr) (consulté le )Referéncia INPN : Anthriscus cerefolium (L.) Hoffm., 1814 (+ estatut + descripcion) (fr)
- Référence ITIS : Anthriscus cerefolium (L.) Hoffm. (fr) ( (en)) (consulté le )Referéncia ITIS : Anthriscus cerefolium (L.) Hoffm. (fr) ( (en))
- Référence NCBI : Anthriscus cerefolium (en) (consulté le )Referéncia NCBI : Anthriscus cerefolium (en)
- Référence The Plant List : Anthriscus cerefolium (L.) Hoffm. (en) (Source: KewGarden) (consulté le )Referéncia The Plant List : Anthriscus cerefolium (L.) Hoffm. (en) (Font : KewGarden)
- Référence Tropicos : Anthriscus cerefolium (L.) Hoffm. (en) (+ liste sous-taxons) (consulté le )Referéncia Tropicos : Anthriscus cerefolium (L.) Hoffm. (en) (+ lista sostaxons)
- Referéncia uBio : Anthriscus cerefolium (L.) Hoffmann (en)
- Référence Tela Botanica (France métro) : Anthriscus cerefolium (L.) Hoffm., 1814 (fr)Referéncia Tela Botanica (França metropolitana) : Anthriscus cerefolium (L.) Hoffm., 1814 (fr)
- Toil'd'épices - Cerfeuil
- https://web.archive.org/web/20160312123026/http://fredobio-asso.org/article/146/le_cerfeuil