Castèth de Vincennes
Lo Castèth de Vincennes que ho un castèth reiau francés ; dab la soa tor de 50 m qu'ei la hortalessa la mei hauta d'Euròpa.
A la debuta i avèva un simple pavalhon de caça de Loís VII dens lo bòsc de Vincennes. Felip August e Loís IX que'n hen ua residéncia reiau e ua hortalessa. Dus rei que s'i maridèn (Felip III en 1274 e Felip IV de França en 1284) e tres qu'i morín (Loís X de França en 1316, Felip V en 1322 e Carles IV en 1328).
Felip VI de Valés que comencè de hortificar aquesta residéncia dab la grana tor. Los sons successors qu'amplifièn aquesta hortificacion dab ua encinta. Lo Noste Enric qu'i ho retiengut presoèr durant las guèrras de religions.
Loís XIV que he bastir duas alas navèras (dessenhadas per Louis Le Vau) abans d'abandonar tot aute projècte per Vincennes entà s'ocupar de la bastida deu castèth de Versalhas. Au sègle XVIII que vadó preson d'estat on e hon lo marqués de Sade, Mirabeau e Diderot e hon embarrats.
Devath lo comandament deu generau Pierre Daumesnil (designat per Napoleon I) que ho assietjat durant 5 mes per l'armada prussiana en 1815 abans d'estar tornat volotariament sus òrdi deu rei Loís XVIII. Napoleon III que'u he restaurar per Viollet-le-Duc e qu'amenatgè lo son parc. Mata Hari qu'i ho fusilhada lo 15 d'octobre de 1917. En 1944 los ocupants nazis qu'i fusilhèn 30 presoèrs. Lo generau De Gaulle qu'avó lo projècte (abandonat) d'i installar la residéncia deu president de la Republica e d'abandonar atau lo palais de l'Elisèu.
Uei lo dia qu'ei proprietat deu Ministèri de la Cultura e deu Ministèri de la Dehensa deu govern francés.