Pingo
Un pingo es una còla de glaç cubèrta de tèrra que se pòu observar dins lei regions articas, subarticas e antartidas. Pingo es un mot de la lenga inuit que significa puòg. Se destria dos tipes diferents de pingo :
- lei pingos idrostatics son formats a partir de l'aiga dau permafrost.
- lei pingos idraulics son formats a partir d'un apondon exterior d'aiga.
La formacion d'un pingo necessita generalament la preséncia d'un lac ò d'un estanh pauc prefond que pòu protegir la zòna en dessota de la gelada. Quand la temperatura demenís, lo lac gela mai contunia de protegir una zòna situada en dessota onte lo permafrost pòu pas s'estendre. Aquela zòna va pauc a pauc concentrar l'aiga liquida venent dei zònas gelats. Se la temperatura contunia de demenir, aquel aiga pòu finalament gelar e formar un nuclèu de glaç que va dilatar lei jaç situats en dessús. Aquò forma donc una còla que son nuclèu es format de glaç. Pasmens, aquela dilatacion entraïna l'aparicion de fissuras lòng dei pendas de la còla. Ansin, lo raionament solar pòu causar la fusion dau glaç e causar l'afondrament dau pingo. Lei dimensions d'un pingo van de 60 a 700 mètres de diamètre e de 5 a 70 mètres d'autor.