Arma biologica
Una arma biologica es una arma qu'utiliza d'organismes destinats a afeblir leis armadas o lei populacions enemigas gràcias a la propagacion de malautiás. N'existís doas categorias principalas que son definidas segon la natura dau vector adoptat :
- leis armas bacteriologicas utilizan de bactèris.
- leis armas virologicas son basadas sus de virüs (variòla, pèsta, gripa...).
Es possible de realizar d'armas biologicas amb d'autreis organismes coma de camparòuss mai aquelei tecnicas semblan experimentalas o limitadas au sen deis arsenaus biologics modèrnes. Aqueleis armas an un potenciau de destruccion fòrça important mai son mestritge es malaisat car lei malautiás difusadas pòdon egalament tocar de territòris amics.
Lor concèpte es aparegut durant l'Antiquitat. Per exemple, l'empoisonament dei potz e dei fònts èra una tactica frequenta que permetiá de redurre la resisténcia d'una vila assetjada o de trebolar la logistica d'una armada advèrsa. De cadabres contaminats per de malautiás grèvas èran tanben de còps mandats dins lei vilas per i entraïnar d'epidemias.
Dins aquò, après l'Edat Mejana, l'utilizacion dei malautiás naturalas venguèt pus rara e lo Protocòli de Genèva de 1925 enebiguèt totalament l'usatge d'arma biologica. Pasmens, de recèrcas aguèron luòc durant la Segonda Guèrra Mondiala e la Guèrra Freja. D'utilizacions limitadas son atestadas sus lo frònt chinés per Japon. Après lo conflicte, d'usatges rars son sospichats dins d'assassinats o d'atemptats terroristas.
Dins lo corrent deis ans 1980-1990, leis Estats Units e l'URSS (remplaçada per Russia) organizèron la destruccion mutuala de la màger de sei resèrvas mutualas d'agents biologics. Pasmens, mai d'un estat a gardat de mòstras dins de laboratòris especiaus e plusors centenaus d'agents patogèns susceptibles d'èsser utilizats per la fabricacion d'armas biologicas son estats identificats.