Amerigo Vespucci
Amerigo Vespucci, nascut lo 9 de març de 1454 a Montefioralle, prèp de Florença, e mòrt lo 22 de febrièr de 1512 a Sevilha, foguèt un mercant, joielièr e navegador originari de Florença en Itàlia. foguèt lo primièr a far l'ipotèsi que la còsta de l'America del Sud constituissiá un novèl continent alara que totes los navegadors de l'epòca, Cristòl Colomb inclús, pensavan desbarcar en Asia. Es partir de son prenom que serà creat lo nom « America » sus l'iniciativa de l'editor alsacian Martin Waldseemüller.
Biografia
[modificar | Modificar lo còdi]Cosin per maridatge de la sulfurosa musa de Botticelli, Simonetta Vespucci (modèl de La Naissença de Vènus), Amerigo Vespucci nasquèt a Florença, tresen enfant de la familha. Son prenom, Amerigo es la version italiana del prenom Aimeric, del germanic haim, «ostal», e ric, «rei».
Lo ròtle de Vespucci dins la descobèrta d'America donèt luòc a fòrça controvèrsias. Los sols documents que li foguèron atribuits son tres letras que se considerèt longtemps coma falsas coma doas autras letras supausament destinadas a Laurenç de Medici e que lor autenticitat foguèt mesa en dobte : La Lettera (dels « quatre viatges ») e « Mundus Novus ». Aquelas doas letras circulèron en tota Euròpa e la segonda aguèt un retronant major. Qualques (coma Las Casas o Herrera)[1] pensavan que Vespucci aviá exagerat son ròtle, d'autres considerèron qu'aquelas doas letras èron d'escrichs falses (o puslèu de novèls escrichs, sens que l'ensemble del contengut siá invalidat) per d'autres al meteis periòde.
Es probable qu'es la publicacion d'aquelas letras que portèt Martin Waldseemüller a nomenar lo nòu continent « America » sus son mapa del mond de 1507. Vespucci se nomenava el meteis Americus Vespucius dins sos escrichs en latin. Waldseemüller prenguèt doncas la forma femenina del prenom de Vespucci e nomenèt alara lo continent America. A l'epòca, aquel tèrme designava solament las qualques illas e tèrras descobèrtas : pas degun sabiá que s'acabava de batejar un continent anant d'Alaska fins a la Tèrra del Fuòc.
Las doas letras litigiosas indican que Vespucci faguèt quatre viatges vèrs l'America alara que sols tres son confirmats amb d'autras fonts : sembla qu'i aguèt pas de viatge en 1497 (alara que Vespucci evòca un despart de Cadis lo 10 de mai d'aquela annada).
En 1499 - 1500, Vespucci rejonguèt l'expedicion d'Alonso de Ojeda que desbarquèt en Guaianas, puèi las doas naus se separèron e Vespucci naveguèt cap a l'embocadura d'Amazonas.
Son viatge seguent en 1501 - 1502, al servici de Portugal, lo menèt lo 1èr genièr de 1502 dins una granda baia que Gaspar de Lemos nomenèt Rio de Janeiro. Anèt apuèi fins a Patagonia.
Se sap gaireben res de son darrièr viatge en 1503 - 1504, e mai s'existiguèt vertadièrament.
Amerigo Vespucci moriguèt lo 22 de febrièr de 1512 a Sevilha.
Aprèp sa mòrt, al sègle XVII, Amerigo Vespucci, aprèp que se tornèt descobrir l'importància del ròtle de Cristòl Colomb dins la descobèrta d'un « Novèl Monde », ròtle qu'èra estat oblidat, foguèt vist coma un usurpator qu'aviá falsificat sas letras per raubar la glòria d'aquel e far balhar son nom al continent. Mas, segon una letra de Cristòl Colomb adreçada a son filh, lo 5 febrièr de 1505, semblariá qu'aqueles dos navegadors foguèron amics.
Lo Pont Amerigo Vespucci a Florença pòrta son nom.
Nòtas et referéncias
[modificar | Modificar lo còdi]- ↑ Thomas Suárez, Shedding the veil: mapping the European discovery of America and the world, World Scientific Publishing, 1992, page 54
Vejatz atanben
[modificar | Modificar lo còdi]Bibliografia
[modificar | Modificar lo còdi]- (en)James A. Canaday, The Life of Amerigo Vespucci
- (fr)Stephan Zweig, Amerigo, récit d'une erreur historique
