Taylorisme
Lo taylorisme es un metòde de trabalh que lo nom ven de son inventor, l'engenhaire american Frederick Winslow Taylor (1856-1915). Apareguda vèrs 1880, establís una organizacion scientifica del trabalh gràcias a una analisi detalhada dels biais e tecnicas de produccion (gèstes, ritmes, cadéncias, eca.) per tòca de capitar lo« the one best way », es a dire lo melhor biais de produire (definicion, tèrme e decopatge de las tascas), de pagar (passatge del salari a la tasca al salari orari), e d'obtenir de condicions propias a fornir lo rendement maximum.
Aquelas idèas foguèron fòrt plan aculhidas dins la siderurgia onte lor aplicacion se traduís per de resultats plan apreciables. Taylor expausa son metòde dins un libre titulat The Principles of Scientific Management (1911)[1].
Aqueste sistèma deu pas èsser confondut amb lo trabalh de cadena, organizacion ja practicada dempuèi de temps, mas qu'Henry Ford als Estats Units d'America e Louis Renault en França foguèron los primiers a aplicar dins lo sector jove de l'automobila, e que lo taylorisme constituís pas qu'una compausanta.
Description
[modificar | Modificar lo còdi]L'organizacion scientifica del trabalh coma la concep Taylor se justifica plan dins lo contèxte del vam de l'industrializacion. Taylor nota qu'es impossible de realizar una produccion de massa sens un minimum d'organizacion e de disciplina. Mas es pas una realitat a la fin del sègle XIX e al començament del sègle XX dins los talhièrs: lo travalh vertadièrament collectiu es un mite tant los comportaments individuals, clauses dins de logicas de mestièrs fortament corporatistas contribuís de cap biais a la coeréncia o a la collaboracion. La mentalitat, los reflèxes, los comportaments dominants demòran artisanals e individualistas, alara que s'agís de far òbra d'industria.
Per capitar Taylor plaida energicament en favor d'una forta clarificacion dins l'attribucion de las tascas.
Doble clarificacion en realitat, perque lo trabalh d'organizacion per èsser complet deu se desplegar segon son punt de vista jos doas dimensions complementàrias:
- La dimension verticala, per establir una estricta distinccion entre d'un costat las tascas de concepcion del trabalh e de formacion e d'un autre costat aquelas d'execucion : «Los engenhaires penson lo travalh e los obrièrs devon l'executar conformament a las instruccions e a la formacion que los primièrs lor fornisson»[2].
- La dimension orizontala, per descompausar lo processus de produccion d'un ben dins una seguida de tascas simples confisadas caduna a un obrièr especializat. L'objectiu es d'identificar lo biais mai efficaç de descopar lo trabalh. Devon èsser encargats d'aquela mission d'engenhaires que de biais scientific van cronometrar cada movement elementari, rebutar los temps inutils, estudiar las melhoras aisinas per realizar cada movement, definir un temps optimal per cadas estadi de produccion, redigir las recètas de fabricacion.
Critica del taylorisme
[modificar | Modificar lo còdi]Se l'intencion iniciala es d'organizar de talhièrs e los pòstes de trabalh per una fatiga mendre de l'obrièr (la justa jornada de trabalh), lo resultat final obtengut, constatat sul terren, compòrta pas que d'aspèctes positius.
- De fach i a cap de plaça per l'imprevista, los operators executants son plaçats dins una situacion de dependéncia. Chaplin, dins lo film Los Temps modèrnes, fa una trufariá d'aquela mena de trabalh que daissa pauc de plaça a l'èsser uman. Los obrièrs son utilizats coma de maquinas: de contunh fan lo meteis gèste, son cronometrats e licenciat del moment que son pas mai productius.
- La repeticion sens fin de las meteissas tascas se tradusís per:
- l'aparicion de trobles musculoesqueletics (TMS), constatats pels mètges del trabalh
- lo damatge al moral, podent anar dins qualques cases fins al damatge psiquic mai seriosa ligada a l'abséncia de perspectiva d'evolucion.
En febrèr de 1913, l'Union corporativa dels obrièrs mecanicians, dins un prospectus sindical contra lo taylorisme cridant a la cauma, explica: «Las causas mai monstruosas foguèron cinicament divulgadas: l'obrièr redusit a l'estat de bruta, a quin es enebit de pensar, de soscar; a l'estat de maquina sens arma, produsent intensivament amb excès, fins a qu'un abenatge prematurat, ne fasent una non-valor, lo rebutat fòra dels talhièrs.»
Post taylorisme
[modificar | Modificar lo còdi]La tòca es de remediar als disfoncionaments ligats al taylorisme e de trobar una reponsa entre autres a la desmotivacion constatada dels trabalhadors. Mai d'un mejans sont avançat per promòure jos divèrses biais una melhora participacion dels trabalhadors al processus de produccion. Per exemple:
- La rotacion dels pòstes: l'obrièr occupa successivament diferents pòstes de trabalh per evitar la rotina e per aver una vista mai globala del processus de produccion.
- L'espandiment de las tascas: las tascas sont mens fragmentadas, mens penosas, mens repetitivas.
- L'enricament de las tascas: lo trabalh s'espandís a d'autres tascas coma lo reglatge e lo manteniment de las maquinas. Aquò implica une responsabilizacion del trabalhador.
- Los grops mièg autonòms: qualques obrièrs s'organizan liurament per aténher un nivèl de produccion fixat per la direccion.
- Los cercles de qualitat: los grops de trabalhadors volontaris se reünisson per melhorar lo processus de produccion e la qualitat dels produichs. Es una contradiccion amb la division verticala del trabalh enonciada dins lo taylorisme.
Al delà del taylorisme
[modificar | Modificar lo còdi]Se l'organizacion dicha « scientifica » del trabalh, coma la practicava Taylor e sos disciples es considerada encara uèi coma utila dins qualques cases o activitats, a pas mai lo monopòli de la pensada en matièra d'organizacion del trabalh.
Los metòdes venguts del Japon subretot, e descrichas per Kiyoshi Suzaki dins son obratge Lo novèl desfis industrial: las tecnicas e los òmes dubriguèt de perspectivas novèlas:
- Lo paradigme d'una produccion de massa organizat segon un encastre estrict, repetitiu e de contunh, es pas qu'un biais d'organiazacion entre autres, e garantissent pas mai d'aténher de melhoras performanças.
- La division verticala del trabalh segon qu'i a de gents que penson e d'autres qu'executan representa una vertadièra mutilacion sociala: d'un costat embarrar un fun de personas dins un encastre desumanizat, d'autre costat mespresar la capacitat d'evaluacion e de propausa qu'existís per quin que siá participant a una accion o processus determinat.
- La division orizontala del trabalh, que termina estrictament los perimètres d'intervencion de cada operator, pareis pas mai èsser justificat:
- dins l'encastre d'activitats de servici o de produccion qu'implican una fòrta diferenciacion
- Arribar a un gra de flexibilitat e d'adaptacion es necessari per comprendre e luirar lo produch esperat pel client.
Nòtas e referéncias
[modificar | Modificar lo còdi]- ↑ (en) The Principles of Scientific Management, Eldritch Press.
- ↑ A. Valée, Nathan, 2006
Bibliografia
[modificar | Modificar lo còdi]- (en) Robert Kanigel, The One Best Way: Frederick Winslow Taylor and the Enigma of Efficiency, New York, Viking, 1997 ISBN: 0-670-86402-1