Quetzalcoatlus
Quetzatcoatlus ère, enquia hè pauc de temps, eth pterosaure mès gran jamès descurbert. Mès adara se sap qu'Arambourgiania ère 1 m mès gran.
| Règne | Animalia |
|---|---|
| Classa | Archosauria |
| Òrdre | Pterosauria |
| Sosòrdre | Pterodactyloidea |
| Superfamilha | Azhdarchoidea |
| Familha | Azhdarchidae |
Espècias de reng inferior
Eth Quetzalcoatlus siguéc un pterosaure que demoréc en eth cretacèu tardiu. Apertenhent ara familha des Azhdarchidae, es sues trobalhes fogueren trapades en Nòrd-America. Era sua longada d'ales erá de 12 metres.
En eth cretacèu e eth terciari deth Big Bend National Park, ena termièra de Tèxas a Mexic, auia plan de fossils. Son plan d'interessants per qué fogueren revelades. Aguest qu'ei un des pòcs lòcs ena tèrra on es factors qu'amiaren ar escandiment des dinosaures atau coma vertebrats terrestri en eth fin deth cretacèu, hé 65 milions d'annades, poden éster estudiats.
Eth magasine Science publiquéc en 1975 er arreportatge "Pterosaure deth cretacèu tardiér de l'oest de Texas. Erá més grana bèstia voladora".
Enquias paleontólogs, acostumats a bèsties preïstòriques, podien pas créder qu'aguest pterosaure texan agués ua longada d'ales de 15.5 m. Açò qu'era eth doble des pterosaures més granes descurberts enquiath moment en era pereira de Kansas.
Era prumèra trobalha, ena Javelina Formation auia sonque ua ala, un humer e cents de petiti fragments d'ossi. Eth nau pterosaure, siguéc aperat Quetzalcoatlus pera diuessa mexicana Quetzalcoatl, asorada pes astècas ena forma d'ua sèrp damb plumes.
Petits ossi fogueren trapats retipant gaireben individús completi. Ei pas clar s'aguests individús, toti trapats en un radi de 50 Km erán joves d'ua espècia mès grana o retipen ua espècia mès petita de Quetzalcoatlus.
Quetzalcoatlus auie pas de dents, mès bords talhants ena dentadura qu'era coberta segurament damb ua bana, estreta, longa, damb un bec segurament que finiá damb ua cresta plan e prema. Es vertebres deth còth erán plan longes e es sues articulacions permetien pas gaireben cap de movement damb eth còth.
Es falanges dera ala erán bastits d'ua manera qu'ei disparièr des autes pterodactyloidea. Era pruméra des quate falanges dera ala son hetes d'os solid. aguesta natura trapéc ua solucion perfecta entà es problemes tecnics d'acumulacion de forces pendent era batuda der ala que combinaua era possible força major d'aguesta damb eth minim pes possible.
Engenhaires aeronautics calcaularen qu'un pterosaure coma Quetzalcoatlus auie d'auer pesat enquias 100 Kg e qu'auie pas pro de massa muscular entà levar tot aguest pes en l'aire e auia de mover es ales contunhament.
Totun, ua oelhada as crestes d'os massisses der os humer mostren que Quetzalcoatlus n'auia pro damb aguesti musculi tan poderosi. Eth humer faiá 52 cm de longada e erá plan robust ena sua estructura.
Un des audèths vivents més grani, er albatros, a un os humer de 40 cm de longada e ua longada d'ales de 3.9 m. Quetzalcoatlus auia ua estructura d'esqueleta totalment disparièra. Er os humer erá er os més cuert dera ala mentre que en eth albatros era eth més long. Era longada des ales en es pterosaures se determina pes metacarpis e eth det dera ala mentre que en es audèths es plumes son més exterior ena esqueleta dera ala.
Atau, Quetzalcoatlus pesava 86 Kg e Pteranodon 24 Kg. Era sua longada d'ales erá de 7 m mentre qu'era de Quetzalcoatlus erá de 12 m. Erá plan mès lajuèr que non pas 85 Kg e erá totalament comparable en forma e pes damb un engenh ultra-lajuèr modern.
Es pterosaures gegants de Texas fogueren pas trapats en jadiments marins mès ena sorra des riberes d'un sistema flumal que, pendent eth cretacèu tardiu, erá a 400 Km dera costa mès proche.
I a pas evidencies geologiques d'aiges fresques doçes en aguesta area. Quetzalcoatlus demoraua més coma una voltor, minjant bèsties mortes. Eth són long còth qu'era adaptat pr'açò. Podiá hér plan de distancies ena cerca de minjar. Mès enqüera i a plan de dubtes. Erá possible auer aguest còth ? E podiá minjar shens dents ? Damb tot, i a evidencies qu'eren àrees banhades de tant en tant. Tot açò permet pensar ena possibilitat qu'eth Quetzalcoatlus aués profeich d'eth són bec long e punchant entà cercar moluscs e crancs que demorauen ena aiga.
Es pterosaures deth Big bend National Park son plan especiaus pr'amor que son és mès grani e tanben es reptils voladors mès falquetants dera terra. Es jadiments son deth cretacèu tardiu. Sonque uns paucs metres jos era termièra deth terciari e un pòc mès en naut e i a pas ne dinosaures ne pterosaures. Andús grops de reptils s'escandiren en eth madeish temps e sai-que pes madeishes arrasons.
Bibliografia
[modificar | Modificar lo còdi]The Illustrated Directory of Dinosaurs and other prehistoric creatures, Greenwich Editions, 2005.