Querogèn
Lo querogèn es la substància solida que correspònde a l'estat intermediari entre la matèria organica e lu combustibles fossils. Es format per lo residú de l'esqueleta idrogenocarbonada de teissuts biologics. Es un compauat relativament frequent a la superfícia e dins la crosta terrèstra car 1 % de la biomassa si transforma en querogèn. Totun, una observacion dirècta non es simpla car lo querogèn es sovent fòrça dispersat.
Formacion e evolucion
[modificar | Modificar lo còdi]La formacion dau querogèn comença emb la sedimentacion au fons d'una estenduda d'aiga d'una mescla de fanga e de matèria organica. Pauc a pauc, aquela mescla evoluisse per formar una ròca porosa e la perseguida de la sedimentacion l'entèrra, cen qu'entraïna una aumentacion de la sieu temperatura. Aquò favoriza una desidratacion progressiva dei matèrias organiqui que si transforman en aiga e en querogèn. Aqueu procès necessita una temperatura relativament auta e, donc, a luec generalament a de centenaus de mètres de prefondor dins la crosta terrèstra. Se li condicions son favorabli, la calor pòu menar a una expulsion de l'aiga vèrs d'autri jaças geologiqui. Pi, se la temperatura si situa entre 50 e 120 °C, de reaccions de pirolòsi pòdon rompre li esqueletas organiqui, cen que permete la formacion de moleculas pus simpli (constituents dei combustibles fossils, aiga, dioxid de carbòni...). La pression, es a dire la prefondor, e la temperatura an un ròtle central dins aqueli transformacions. Per exemple, entre 2 000 e 3 000 m, la formacion de petròli es predominanta.
L'esplecha dau querogèn
[modificar | Modificar lo còdi]A causa de la diminucion dei resèrvas d'idrocarburs, si paua la question de l'esplecha dirècta dei jaças de querogèn. Lu sistres bituminós son un exemple de ròca contenent una quantitat importanta de querogèn.