Veire la font de Primièr cònsol

{{omon|cònsol|maire (omonimia)}}
{{esbòs}}
Lo '''cònsol màger'''<ref>Existís la varianta ''cònsol major''.</ref> o <u style="text-decoration-style: dotted;">'''[[Primièr_cònsol#Variantas_dialèctalas|primièr]]'''</u> '''cònsol''' (ˈprononciat: {{AFI|/kɔnsul/}})<ref>{{Dicodòc|Maire}}</ref> es una persona en carga d'un [[municipi]] o una [[comuna]]. Representa l'[[organ monocratic]] plaçat a la cima de l'autoritat territoriala locala de basa que dins los diferents païses assumís de las denominacions diferentas: comuna, municipalitat, comuna, vila, ciutat, etc. Segon l'Estat, es elegit dirèctament pels ciutadans o abitants o indirèctament pel conselh municipal o municipal concernit.

== Variantas dialectalas ==

* ''Cònsol'' (fem. ''consolessa'') ─ es la forma plus conservatriz e referenciala de la lenga occitana, segon [[Domergue Sumien]].<ref>{{Ligam web
|url=https://web.archive.org/web/20200810212232/https://opinion.jornalet.com/lenga/blog/1808/consol
|títol=Cònsol
|sit=opinion.jornalet.com
|lenga=oc
|consulta lo=23 de novembre de 2023}}</ref> Patís pasmens qualques variacions foneticas:
** {{AFI|[kɔnsul]}}, dins una partida del lengadocian.
** {{AFI|[ˈkɔnsu, ˈkɔⁿsu]}}, dins mantuns dialèctes, e mai lo lengadocian.
** {{AFI|[ˈkɔsu]}}, es una varianta de pronóncia populara.
* D'aquel meteis mot resulta atal diferentas grafias qu'adoptantent una pronóncia locala: cònse (cònsa), còssol (fem. còssola), <ref>{{Ligam web|url=https://www.academiaoccitana.eu/ressorsas/|lenga=oc|sit=|títol=Diccionari General de la Lenga Occitana «Còssol»|url_accès=NONE|autor=[[Acadèmia Occitana-Consistòri del Gai Saber]]}}</ref> conse (fem. consa), consol (fem. consolessa / consula),<ref>{{Cite book|cognòm=de Cantalausa|nom=Joan|pagina=279|títol=Diccionari general occitan: a partir dels parlars lengadocians|isbn=2-912293-04-9}}</ref> consul (fem. consulessa).

* ''Baile'' (fem. bailessa) – Forma pròpria de la Val d'Aran – eissit del latin ''baiŭlus'' [{{s|XIII}} sul modèl del francés ancian ''baillie'']<ref>{{ligam web|lenga=oc, ca|url=https://www.diccionari.cat/aranes/baile-essa|títol=Baile {{!}} Diccionari der aranés|consulta lo=10 de novembre de 2023}}</ref> ─ dirigís l'administracion locala per un mandat de 5 ans. 
* S''éndic*'' ─ Fòrma pròrpia de las [[Valadas|Valadas Occitanas]] (en italian: ''sindaco'').

* Regionalament se ditz ''primè(i)r''/''prumè(i)r cònsol'' (gasc.), ''primèir cònsol'' (auv.) o ''primier cònsol'' (prov.).

== Articles connèxes ==
* [[Comuna]]
* [[Municipi]] 
*[[Ostal de comuna]]

== Nòtas e referéncias ==
<div class="reflist references-column-count references-column-count-2" style="column-count: 2; -moz-column-count: 2; -webkit-column-count: 2; list-style-type:decimal;">
<references></references></div>
[[Categoria:Personalitat politica]]