Vejatz lo contengut

Pliosaurus

Un article de Wikipèdia, l'enciclopèdia liura.
Pliosaurus a sigut un reptil marin escantit qu'a dat nom a tota era familha d'un tipe de plesiosaures; es pliosaurids. Demorèc hè 150 milons d'annades.

Pliosaurus ei un genre de gran reptil marin escantit, apartenhent ara familha des plesiosaures. demorèc pendent eth jurassic inferior ( hè 150 milions d'annades). Es despulhes fossils sigueren trapades en Anglatèrra. Eth nom deth genre tanben ei eth nom des pliosaures, dera familha des Pliosauroidea.

Pliosaurus avia un gran cap damb dents plan ponchudes. Ère, de segur, un des mès grans predators marins dera sua epòca. Es dents son particolarments robustes e jos era part anterior dera maishèra semblen canins longui utilizats tà dintrar ena carn dera victima e tuar-la. Es dents posteriors èren utilizats tà méter era victima entàra gola. Pliosaurus hèia d'aperaquí 9 m e podria èster que minjasse es sues victimes sanceres sens nhacar-les. Eth cap e eth còth èren ua ajuda en aguesta operacion.

Diuersi fossils hèn pensar qu'ère un predator oportunista que minjava cefalopodes, peishi e d'autes reptils. Es grans uelhs e es aurelhes aislades suggereishen qu'utilizava basicaments era vista en er alendament e pr'açò se pensa qu'avien ua foncion olfativa jos er aigua.

Pliosaurus da eth nom as pliosaures, un sosgrop de plesiosaures qu'avien un cap plan gran e un còth cuert e en açò qu'ère disparièr d'autes plesiosaures. Pliosaurus a deishat plan de fossils en Anglatèrra en estrats de hè 150 milions d'ans de tres espècies: Pliosaurus brachydeirus, Pliosaurus portentificus e Pliosaurus macromerus, aguesta darrèra espècia qu'ei un genre propi : Stretosaurus. Pliosaurus ère semblant a Liopleurodon, que demorèc quauqui milions d'ans avans.

Predator X ei un especimèn de pliosaure que demorèc hè 147 milons d'ans, pendent er inici deth cretacèu. De prumèr que hèia 15 m, ua boca de 3 m, dents de 30 cm e pesava 45 tones. Er especimèn siguec trapat en er Artic, enes Isles Svalbard. Ère ua esqueleta pas sancera damb sonque troçi deth cran, vertèbres deth còth e dera esquia. Siguec descurbert en 2006 pendent ua expedicion hèta demest 2004 e 2001 e tanben sigueren trapats fossils dera dusaua espècia. Era descripcion siguec hèta en 2012 e publicada en eth Norwegian Journal of Geology (num.32).

Ua analisi posterior confermèc qu'ère un Pliosaurus funkei e tot e qu'ère plan gran, non ac ère pas tant : hèia sonque 11 m de longada , damb un cran de 3 m e pesava dètz tones (1). Es estrats on siguec trapat tanben avien diversi vertebrats marins deth mesozoic: dus plesiosaures mès mès petits damb còth long e dus itiosaures. Açò hèc revisar eth genre Pliosaurus e melhorar es relacions filogenetiques demest es pliosaures deth jurassic e es deth cretacèu.

1.- Brian Switek, Paleontologists Reveal the Identity of ‘Predator X’ in Wired, 15 ottobre 2012. URL consultato il 9 febbraio 2014.