Noirissa

Una noirissa o baila o hilhuquèra es una femna qu'alacha un enfant qu'es pas son fiu. Lo trabalh de noirissa remonta a la preïstòria, e foguèt comun fins au sègle XIX per alimentar de mainatges que sei maires podián pas o desiravan pas o far, mas es actualament vielhanchon dins la màger part d'Occident. Lo recors a una noirissa podiá èsser motivat per de rasons fisicas coma en cas de produccion insufisenta de lach, o tanben socialas; la professionalizacion de la lactància permetiá a la maire de se dedicar a d'autreis ocupacions, de reduire lo periòde entre emprenhament (per que lo sistèma endocrin enebís generalament la concepcion mentre que la maire alacha), o simplament de liurar d'un prètzfach percebut socialament d'inadequat per lei classas superioras. Dins mai d'una societat, lo prètzfach èra pas una profession, mai èra fach per totei lei maires dau grop. La professionalizacion de l'alachament foguèt sociologicament un dei mejans que permetèt ai femnas de classa auta de se desliurar dau liame constant au trabalh domestic femenin dins lei societats patriarcalas. Lo desvolopament de formulas complètas de lach en pouvàs, adaptada al sistèma digestiu dau mainatge, a portat l'escandilhament progressiu d'aquesta institucion dins lei país desvolopats.