Veire la font de Lengas oficialas de l'Union europèa

Las '''[[Lenga oficiala|lengas oficialas]] de l'[[Union Europèa|Union europèa]]''' (UE) son las [[Lenga|lengas]] de comunicacion oficialas de las institucions de l'Union europèa. Al nombre de quatre a l'origina de las Comunautats europèas e d'onze a de creacion de l'UE, son uèi al nombre de vint e quatre.

== Istoric ==
En 1993, a la creacion de l'[[Union Europèa|Union europèa]], onze lengas èran reconegudas coma oficialas: l'[[alemand]], l'[[anglés]], lo [[danés]], l'[[Espanhòu|espanhòl]], lo [[francés]], lo [[finés]]<ref name="Tractat de Corfo">Tractat de Corfo.</ref>, lo [[grèc]], l'[[italian]], lo [[neerlandés]], lo [[portugués]] e lo [[suedés]]<ref name="Tractat de Corfo">Tractat de Corfo.</ref>. Nòu lengas s'apondèron a l'escasença de l'alargament dle 1èr de mai de 2004: l'[[estonian]], l'[[ongrés]], lo [[maltés]], lo [[leton]], lo [[lituanian]], lo [[polonés]], lo [[Chèc (lenga)|chèc]], l'[[eslovac]] e l'[[eslovèn]]. Lo 1èr de genièr de 2007, l'apond de l'[[irlandés]] ([[gaelic]]), qu'aviá fins alara l'estatut de « ''lenga dels tractats'' », e del [[bulgar]] e del [[romanés]], lengas oficialas dels dos novèls aderents a l'UE, aucèron a vint e tres lo nombre de lengas oficialas de l'Union<ref>{{Referéncia Harvard sens parentèsis|Lengas oficialas de l'UE|id=LO-UE}}</ref>. Lo novèl estatut de l'irlandés li aviá estat balhat lo 13 de junh de 2005 pel [[Conselh de l'Union Europèa|Conselh]]<ref>{{Ligam web|url=http://ec.europa.eu/dgs/translation/spotlight/irish_fr.htm|títol=L’irlandés ven la 21a lenga oficiala de l’Union europèa}}, mas la plaça balhada a aquela lenga sembla èsser pus limitada: {{Cita|Per de rasons practicas, lo Conselh decidiguèt que sols los reglaments adoptats pel Parlament europèu e lo Conselh dins l'encastre de la procedura de codecision deurián èsser disponibles en irlandés.}}</ref>. Lo 1èr de julhet de 2013, lo [[croat]] ven la vint e quatrena lenga oficiala de l'Union.

== Liste de las lengas ==
{| class="wikitable centre"
! colspan="3" |<center>'''24 lengas oficialas de l'Union europèa'''</center>
|-
|'''български (bălgarski)'''
|[[bulgar]]
|bg
|-
|'''čeština'''
|[[Chèc (lenga)|chèc]]
|cs
|-
|'''dansk''' 
|[[danés]]
|da
|-
|'''Deutsch''' 
|[[alemand]]
|de
|-
|'''eesti'''
|[[Estonien|estonian]]
|et
|-
|'''ελληνικά (ellinika)'''
|[[grèc]]
|el
|-
|'''English''' 
|[[anglés]]
|en
|-
|'''español (castellano)''' 
|[[Espanhòu|espanhòl]]
|es
|-
|'''français''' 
|[[francés]]
|fr
|-
|'''Gaeilge'''
|[[irlandés]]
|ga
|-
|'''hrvatski'''
|[[croat]]
|hr
|-
|'''italiano'''
|[[italian]]
|it
|-
|'''latviešu'''
|[[leton]]
|lv
|-
|'''lietuvių'''
|[[lituanian]]
|lt
|-
|'''magyar'''
|[[ongrés]]
|hu
|-
|'''malti'''
|[[maltés]]
|mt
|-
|'''Nederlands'''
|[[neerlandés]]
|nl
|-
|'''polski'''
|[[polonés]]
|pl
|-
|'''português'''
|[[portugués]]
|pt
|-
|'''română'''
|[[romanés]]
|ro
|-
|'''slovenčina'''
|[[eslovac]]
|sk
|-
|'''slovenščina'''
|[[eslovèn]]
|sl
|-
|'''suomi'''
|[[finés]]
|fi
|-
|'''svenska'''
|[[suedés]]
|sv
|}
Per un exemple d'utilizacion de totas aquelas lengas dins l'Union europèa, vejatz« ''[[In varietate concordia]]'' », la devisa de l'Union, que foguèt adaptada dins caduna de las lengas oficialas de l'Union.

=== Lenga oficiala de l'UE e lenga oficiala d'un membre de l'UE ===
Se cal pas confondre las 24 lengas oficialas de l'Union europèas amb las lengas oficialas dels Estats membres. En efièch, lo [[luxemborgés]], lenga oficiala al [[Luxemborg (estat)|Luxemborg]], e lo [[turc]], oficial à [[Chipre]], son pasmens pas de lengas oficialas de l'Union.
{| class="wikitable centre"
! colspan="3" |<center>26 lengas oficialas<ref group="N">Vaquí de lengas avent un estatut oficial au nivèl de l'Estatal.</ref> d'un Estat membre de l'Union europèa</center>
!Estat(s) membre(s)
|-
|'''български (bălgarski)'''
|bg
|[[bulgar]]
|{{Bulgaria}}
|-
|'''čeština'''
|cs
|[[Chèc (lenga)|chèc]]
|{{Republica Chèca}}
|-
|'''dansk''' 
|da
|[[Danés|danes]]
|{{Danemarc}}
|-
|'''Deutsch''' 
|de
|[[alemand]]
|{{Alemanha}}, {{Àustria}}, {{Belgica}}, {{Luxemborg}}
|-
|'''eesti'''
|et
|estonian
|{{Estònia}}
|-
|'''ελληνικά (ellinika)'''
|el
|[[grèc]]
|{{Chipre}}, {{Grècia}} 
|-
|'''English''' 
|en
|[[anglés]]
|{{Irlanda}}, {{Malta}}, {{Reialme Unit}}
|-
|'''espanhòl''' 
|es
|[[Espanhòu|espanhòl]]
|{{Espanha}}
|-
|'''francés''' 
|fr
|[[francés]]
|{{Belgica}}, {{França}}, {{Luxemborg}}
|-
|'''Gaeilge'''
|ga
|[[irlandés]]
|{{Irlanda}}
|-
|'''hrvatski'''
|hr
|[[croat]]
|{{Croàcia}}
|-
|'''italiano'''
|it
|[[italian]]
|{{Itàlia}}
|-
|'''latviešu'''
|lv
|[[leton]]
|{{Letònia}}
|-
| '''Lëtzebuergesch'''
|lb
| [[luxemborgés]]
| {{Luxemborg}}
|-
|'''lietuvių'''
|lt
|[[lituanian]]
|{{Lituània}}
|-
|'''magyar'''
|hu
|[[ongrés]]
|{{Ongria}}
|-
|'''malti'''
|mt
|[[Maltés|maltes]]
|{{Malta}}
|-
|'''Nederlands'''
|nl
|[[neerlandés]]
|{{Belgica}}, {{Païses Basses}}
|-
|'''polski'''
|pl
|[[polonés]]
|{{Polonha}}
|-
|'''português''' 
|pt
|[[portugués]]
|{{Portugal}}
|-
|'''română'''
|ro
|[[romanés]]
|{{Romania}}
|-
|'''slovenčina'''
|sk
|[[eslovac]]
|{{Eslovaquia}}
|-
|'''slovenščina'''
|sl
|[[eslovèn]]
|{{Eslovènia}}
|-
|'''suomi'''
|fi
|[[finés]]
|{{Finlàndia}}
|-
|'''svenska'''
|sv
|[[Suedés|suedes]]
|{{Finlàndia}}, {{Suècia}}
|-
|'''Türkçe'''
|tr
|[[turc]]
|{{Chipre}}
|}

== Lengas de trabalh de las institucions europèas ==
Las [[Institucions europèas|institucions de l'Union europèa]] an diferentas politicas linguisticas<ref name="Athanassiou">ATHANASSIOU, P. (2006). </ref>.

=== Conselh de l'Union europèa ===

=== Commission europèa ===
Tres des lengas officialas de l'Union son utilizadas coma lengas de trabalh al sen de la [[Comission Europèa|Comission]]  l'[[anglés]], lo [[francés]] e l'[[alemand]]<ref>{{Obratge|nom1=Commission européenne - Direction Générale de la Traduction}}</ref>.

=== Cort de justícia de l'Union europèa ===
Los deliberats de la [[Cort de Justícia Europèa|Cort de justícia de l’Union europèa]] se fan en francés, mas los arrèsts son obligatòriament publicats dins la version de l'afar<ref>{{Article|date=2016}}.</ref>.

=== Parlament europèu ===
Lo [[Parlament Europèu|Parlament europèu]] se deu de realizar un multilenguisme integral per l’ensemble de las sesilhas del plen, de las reunions dels organs parlementaris, de las commissions parlementàriass e dels grops politics. Las autras reunions i sontpas obligadas. Dins los fachs, aquel principi s'aplica pas que pels documents escrichs que son sistematicament traduichs dins 23 o 24 lengas. Lo gaelic irlandés es pas jamai utilizat a l'oral. Las 23 autras lengas son subretot utilizadas a l'oral per las sesilha de plen. Per las reunions de comissions al plen, las traduccions oralas se fan al mai dins 11 lengas. Per las conferéncias de premsa, lo nombre de lengas es sovent limitat a tres: lo francés, l'anglés e la lenga de l'orator (o alara l'alemand). Amb 24 lengas oficialas, 552 combinasons linguisticas son possiblas (o 276 parelhs de lengas diferentas), que cada laenga se pòt traduire dins 23 autras lengas. L'Union europèa dispausa de dos servicis per las comunicacions interlengas<span></span>:
* lo Servico comun interpretacion-conferéncias (SCIC) per las traductcons oralas;
* la Direccion generala de traduccion (DGT) per las traduccions escrichas.

=== Cort dels comptes europèa ===
Los documents publicats per la [[Cort dels Comptes Europèa|Cort dels comptes europèa]] o son dins totas las lengas oficialas. Pasmens, la lenga de trabalh es majoritàriament lo francés, e dins una mendra mesura l'anglée e l'alemand<ref name="Athanassiou">ATHANASSIOU, P. (2006). </ref>.

=== Banca centrala europèa ===
La [[Banca Centrala Europèa|Banca centrala europèa]] fonciona sonque en anglés<ref>{{Obratge|nom1=Commission europèa - Direccion Generala de la Traduccion|isbn=|ISBN=}}</ref>, dempuèi sa creacion<ref>[http://www.wsj.com/articles/translation-adds-complexity-to-european-central-banks-supervisory-role-1414580925?mod=WSJ_hp_EditorsPicks Translation Adds Complexity to European Central Bank’s Supervisory Role], ''Wall Street Journal''</ref>.

== Causida de las lengas oficialas ==
Las lengas oficialas de l'Union europèa fan l'objècte d'una decision especifica, sus basa dels vòts dels Estats membres. Unes païses demandan que caduna de lor lengas nacionalas siá lenga oficiala de l'Union, d'autres aquelas mai en usatge. Que que siá, al mens una lenga nacionala es lenga oficiala.

La legislation de l'Union europèa s'aplica dirèctament als ciutadans dels Estats membres, alara que la politica linguistica de l'Union europèa demanda una reconeissénca simbolica de caduda d'aquela lengas, çò qu'mplica una causida mai larga que las lengas de trabalh de l'Union.

A son adesion, l'[[Republica d'Irlanda|Irlanda]] òpta pas lo [[gaelic]], pasmens sa primièra langa nacionala. Un estatut especial prevei unas utilizacons, coma la traduccion dels tractats. En 2007, lo gaelic ven lenga oficiala, quitament se en 2015, las directivas son pas traduchas dins aquela lenga.

Tanben, l luxemborgés, lo [[catalan]], lo [[basc]] o lo [[Galèc|galician]] son pas des lengas oficialas.

== Notas ==
<div class="references-small decimal" style="">
<references group="N" />
</div>

== Fontss ==

=== Referéncias ===
<div class="references-small decimal" style="">
<references />
</div>

=== Bibliografia ===
* {{Lien web|url=http://ec.europa.eu/dgs/translation/translating/officiallanguages/index_fr.htm|titre=Langues officielles de l'UE|site=[[Europa (portail web)|Europa]]}}
[[Categoria:Lenga oficiala de l'Union Europèa]]