Kenyanthropus

Un article de Wikipèdia, l'enciclopèdia liura.

Kenyanthropus playtops siguec un ominin que demorec demest hè 3,4 e 3,2 milions d'annadas. Siguec descurbert en eth lac Turkana, en Kenya, en 199, per Justus Erus, dera equipa de Meave Leakey (1).

Leakey madeisha diguec qu'aguest fossil ei un nau genre d'ominin mentres que l'an classat coma ua espècie d'Australopithecus, Australopithecus playtops. D'autes encara pensen que sonque ei un individú d'Australopithecus afarensis.

En 1999 er recercaire Justus Erus descurbiguec ua naua espècie laguens era era dralha dera evolucion umana: Australopithecus playtops.

Etimologia e descripcion[modificar | Modificar lo còdi]

Eth nom Kenyanthropus playtops siguec escolhit per beri ues arrasons. Eth genre deth nom Kenyanthropus siguec prepausat tà arreconìsher Kenya pr'amor que tanti ominins auien sigut descurberts aciu e aqueres trobalhes auien jogat un bon paper tà compréner era evolucion umana. Eth nom dera espècie "playtops" ven de dues paraules gregues: platus, que vò díder "plan" e opsis, que vò díder "visatge" e es refereish ath visatge plan deth cran fossil.

Eth descurbiment d'aguest fossil amièc ara prediccion d'ua dieta lèu adaptada ara radiacion, que se da quan es espècies se diversifiquen tà aumplir es naus nids ecologics. Açò auria coma causa que, plan de naues espècies d'Australopithecus e d'autes ominins qu'encara es descurbeishen demoraren ena madeisha epoca qu'Australopithecus afarensis. Açò qu'ei un descurbiment força important pr'amor qu'arremerca qu'aguestes espècies sigueren plan mès duerses en eth passat que no s'auia pensat.

Sonque dab era trobalha d'un cran que non i a pro tà conclúder sus quina èra era sua dieta en aquera epoca. e era fauta de cultura material permet pas de parlar sus eth sòn comportament o tipe de vida. Quauques traches de sòn environament an sigut prepausats hènt tests comparativi de fauna dab d'autes animals que tamben demoraren pendent eth sòn temps.

Se cre que demorec en un mosaic environamental a on i auia tèrres dab èrba mès tamben airaus dab bòsqui. Açò qu'ei plan disparièr der environament d'Australopitehcus afarensis que s'a trapat en lòcs coma Laetoli, en Tanzania, e Hadar, en Etiopia, on se cre qu'auria passat plan de sòn temps sus es arbes (2) (3) (4).

Lòcs d'escavacion[modificar | Modificar lo còdi]

En 1999 Meave Leakey hèc ua expedicion tà Kenya tà escavar fossils, era dusau en eth airau. era prumèra expedicion s'auia hèt ja en 1998. Començaren a excavar en un lòc on ja s'auien trapat d'autes fossils imonins, eth lac Turkana, qu'ei ena vath deh Rift kenyan e qu'arriba enquiath sud d'Etiopia.

Era vath deth Rift kenyana qu'a sigut un lòc qu'a dat plan de fossils d'ominins e demest eri eth de Kenyanthropus playtops

Un membre dera equipa, Justus Erus, descurbiguèc un cran ena Formacion de Nachukui, en Lomekwi, un airau d'ua geologia plan especifica ath cant deth lac. eth nombre total de fossils trapat pendent ambdús expedicions includien un uas temporal, tres maisses parcials, dus maxillars parcials e 44 dents. Lèu vederen qu'eth cnan KNM-WT 40000 auia plan d'interes scientific pr'amor qu'ère gaireben sancer (Leakey 2001). Aguest cran auia plan de traches que ja s'auien vist en d'autes individús.

Totun, era amassada de caracteristiques auia pas jamès sigut vista auans: siguec adara quan es scientifics vederen qu'aguesta ère ua soleta e desseparada espècie, disparièra d'autes que ja s'auien trapat.

KNM-WT 40000 e d'autes uassi sigueren trapats dens ua pèira plan hosca qu'auia petites pèires volcaniques que s'auien solidificat en CaCO3. Aguesta qu'es trapaua ena Lokochot Tuff e Topernawi Tuff. Eth KNM-WT 40000 siguec datat en 3.5 milions d'annadas dab un lhet datat en 3.53 milions d'annadas. Just sos eth lhet qu'es trapec er individú KNM-WT 38341 datat en 3.53 milions d'ans. D'autes individús en d'autes lòcs auien tamben sigut trapats sus era b-Tulu Bor Tuff e sigueren datats en d'aperquí 3.3 milions d'ans. aguest lòc qu'ère proche a un lac e açò hè pensar qu'es ominins demorauen prèp d'arrius o lacs.

Taxonomia[modificar | Modificar lo còdi]

Es fossils de kenyanthropus playtops confermen qu'es ominins èren taxonomicauments diuersi pendent eth Pliocèu miei. Eth descurbiment d'aguest fossil tamben datec ues maisses que's projectauen pas endauant, mès que'n d'autes descurbiments.

Era estructura facial de Kenyanthropus e sòns traches derivats èren plan disparièrs des de Paranthropus e gaireben toti es traches deth cran tamben son disparièrs. Aço permetèc pas de classar eth nau cran laguens deth genre Paranthropus. Sonque i auia era chance de'l classar coma ua version lèu de Paranthropus. Dab aguesta possibilitat encara se pensa qu'es dispariètats dera estructura deth cran son plan disparières includida aguesta madeisha chance.

Kenyanthropus tamben mostra plan de diferencies dab Homo e tamben dab Ardipithecus e açò sonque deisha coma cosin Australopithecus. era estructura deth cran de Kenyanthropus e paucs traches parièrs dab Australopithecus coma eth tamanh deth cervèth, parts deth nas, es regions sosorbitals e temporals mès es disparietat son mès que no pas es traches parièrs e aço entàra un nau genre.

Kenyanthropus playtops a causat donques que s'ajan de repensar es origens des umans moderns. Coma qu'auia molars mès petits quan sigueren descurberts ei possible que i aguesse un taxon frair de toti es ominis moderni, afarensis, que poderiá auer sigut remplaçat per Kenyanthropus. Es troçi d'individús qu'èren malaisits tà classar adara s'estudien tà véder se se poden amassar dab Kenyanthropus.

Morfologia[modificar | Modificar lo còdi]

Kenyanthropus playtops siguec estudiat per Collard e Wood (2001) e se vedèc qu'auia dus caracteristiques, ua cranometria e era auta tradicional. Es traches cranometrics èren un tamanh miei demest es standards cranials tradicionals. Aguesti son utilizats comunaments en es estudis de monards e lèu ominids. Poden éster tant de quantitat coma de qualitat. kenyanthropus playtops siguec classat pera morfologia dera maissa qu'ei plana e per ua region sosnasal relatiuaments ortognatica atau coma un proces zigomatic e uns molars petiti. Kenyanthropus auia basicaments molars petiti e un visatge plan e açò qu'el hè parièr as umans anatomicaments moderni. Un aute trache de Kenyanthopus ei ua dintrada nasal, ponchuda, un esmaut magre e ua prigondor dera maissa moderada.

Es trobalhes de Kenyanthropus playtops en Kenya an creat plan de problemes ar arbe dera evolucion umana des de sòn descurbiment

Evolucion[modificar | Modificar lo còdi]

Tot e qu'ei plan malaisit descríuer era dralha dera evolucion des ominins, eth coneishement sus aguesti que cresih. Coma conferma era imatge der arbe dera dera evolucion dera familha des ominin, Kenyanthropus playtops qu'ei un des mès ancians enquia era trobalha en Kenya de diuersi fossils en 1999.

Kenyanthropus playtops a hèt aguesta dralha mens clara pr'amor qu'ei ua espècie especifica e donques un nau tipe d'espècie atau coma un nau genre. Totun, dempús deth descurbiment de sòn fossil en Kenya, se classèc coma ua des mès lèu espècies, tant dilhèu coma era Australopithecus afarensis Lucy. E adara er ancessor comun a cambiat. Ja non ei mès Australopitehcus afarensis mès Kenyanthropus playtops.

Era informacion non ei pas exacta mès es trobalhes d'aguest cran son era evidencia mès grana tà auer ua uelhada mès procha ara dralha dera evolucion des de Kenyanthropus playtops.

Tà vèder tamben[modificar | Modificar lo còdi]

  • List of fossil sites (with link directory)
  • List of human evolution fossils (with images)

Referències[modificar | Modificar lo còdi]

  1. Kenyanthropus platyops
  2. Leakey, M. G., et al (2001). New hominin genus from eastern Africa shows diverse middle Pliocene lineages, Nature, Volume 410, pgs. 433-440
  3. Lieberman, D. E. (2001). Another face in our family tree, Nature, Volume 410, pgs. 419-420
  4. Cela-Conde, C. J. and Altaba, C. R. (2002). Multiplying genera vs. moving species: a new proposal for the family Hominidae, South African Journal of Science, Volume 98, pgs. 229-232

Tà lèger mès[modificar | Modificar lo còdi]

  • Leakey, Meave G.; et al. (2001). "New hominin genus from eastern Africa shows diverse middle Pliocene lineages".Nature 410 (6827): 433–440. doi:10.1038/35068500.

Pàgines web[modificar | Modificar lo còdi]

Wikimedia Commons has media related to Kenyanthropus platyops.
  • Kenyanthropus.com
  • The flat faced man of Kenya (Nature)
  • BBC Science article about importance of Kenyanthropus Platyops
  • A picture of Kenyathropus-Platyops at the American Museum of Natural History