Julian Peridièr
Julian Peridièr (1882-1962), engenhaire en electricitat e astronomèr, qu’estoc lo director fondator de l’observatòri astronomic deu Hogar (Gers, Armanhac). Que collaborèc dab grans observatòris deu monde.
Biografia
[modificar | Modificar lo còdi]Julian Maria Peridièr que neish lo 3 de heurèr de 1882 a Seta. Que hè estudis a l’École Centrale de Paris (promocion 1904) puish a l’École Supérieure dÉlecticité. Que trabalha dens l’industria de transpòrt public a París puish a Tolosa. Que’s marida dab Adrienne Blanc en 1915. N’auràn pas nat mainat.
A costat deu son trabalh, qu’a un passatemps o meilèu un arsec, l’astronomia. Qu’a coneishenças de las màgers en fisica, matematicas, e engineering. Qu’ei benlèu lo darrèr esponsòr privat en recèrcas astronomicas. Que receberà la Légion d’Honneur peu son trabalh. Un cratèr de Mars (o Mart) que porta lo son nom.
Après un maridatge urós de 50 ans, qu’ei hèra empenat per la mòrt de la sua hemna. Ne poirà pas arreviscolà’s. Que’s mòr dus ans après, lo 19 d’abriu de 1967.
L’astronomia, lo son arsec
[modificar | Modificar lo còdi]
Lo 30 d’aost de 1905, Julian Peridièr qua va tà Alcala de Chivert (Espanha) ende estudiar un eclipsi de sorelh. En 1909, que vad sòci de la Royal Astronomical Society (R.A.S.), ua societat sapienta especializada dens l’astronomia, fondada en 1820. Aquesta que publica revistas de referéncia, coma las Monthly Notices of the Royal Astronomical Society (MNRAS).
Que participa tanben a La Société Astronomique de France[1] (SAF). Que s’interessa sustot a las estelas variablas[2].
L’observatòri deu Hogar
[modificar | Modificar lo còdi]En 1933, Julian Peridièr qu’establish un observatòri sus ua tuca de la sua propietat, Las Arosetas, au Hogar (Gèrs, Armanhac). Que s’equipa dab suenh. Per exemple, d’un refractor doble dab optics talhats per Mo. Couder en 1934 e d’un reflector Calver de 1897 (312 mm d’aubertura liura). Que completa dab un libièr, un laboratòri, un talhèr e ua crampa escura dab un microfotomètre.
La revista L’Astronomie que publica en 1940[3] ua descipcion sus aqueth observatòri.
Lo trabalh de l’observatòri
[modificar | Modificar lo còdi]L’observatòri de Peridièr que s’especializa dens la fotometria stelara e las estelas variablas (estelas dont la luminositat cambia au cors deu temps).
Pendent 30 ans que serà un lòc tà joens amators, coma Gerard de Vaucouleurs (1918-1995) qui trabalha dab Peridièr de 1939 dinc a 1949.
Collaboracion dab Harvard
[modificar | Modificar lo còdi]En julhet de 1959, Harvard que selecciona l’observatòri deu Hogar tà ua observacion : l’ocultacion de l’estela Regulus (o Alfa Leonis) per Lugran. Lo trabalh de Julian Peridièr qu’ei de grana qualitat e lo director de Harvard, Donald Howard Menzel (1901-1976), que perlonga la lor collaboracion pendent cinc ans.
En 1944, Julian Peridièr que pensèc deishar lo son observatòri au CNRS. Aquestes arrefusèn. Fin finau, que deishèc los equipaments e lo libièr a l’universitat deu Texas (USA).
Referéncias
[modificar | Modificar lo còdi]Julien Péridier, site Universitat deu Texas, departament Astronomia
La tête dans les étoiles, Escòla Gaston Febus