Jardin d'Edèn

Segon l'Ancian Testament (Genèsi, capítols segond e tresen) Edèn es lo luòc ont foguèt establit Adam e ont creèt Èva. Èra un paradís situat en l'orient plen d'arbres agradables de mirar e bons per menjar (Gen, 2:9), al mièg i aviá dos arbres especials: l'Arbre de la vida e l'Arbre de la coneissença del ben e del mal.

Recit biblic

Del jardin ne sortiguèron un riu per l'assagar que se devesa en quatre braces nomenats:

Pishon, qu'enròda lo país d'Havila ont se trapa l'aur
Guibon, que banha lo país de Cosh
Tigre, que corrís en orient d'Assiria
Eufrates

Dins aquel endrech, Adam e Èva vivian tranquiles, sens crénher rés, sens aver de trabalhar e en mai, envielhissián pas. Sol avián una avertiment: De totes los arbres del jardin, ne podètz menjar, mas de l'arbre de la coneissença del ben e del mal, ne mengetz pas, perque se un jorn ne manjariatz, siatz segur que moriretz. (Gen, 2:16-17)

Un jorn, una sèrp apareguèt a Èva e li expliquèt que se manjariá de l'arbre proibit moriràs pas mas que seràs coma Dieu. Alara, la femna ne menja e ne dona a Adam, que tanben ne tasta. A l'instant Dieu apareguèt, maldiguèt la sèrp a expulsèt lo parelh del jardin d'Edèn. (Pasmens se la Bíblia especifica pas quin es lo fruch proibit, l'iconografia o fixèt coma una poma.)

Cal apondre que segon la tradicion islamica, la sèrp enganhèt Adam e Èva al meteis temps, repartissent alara la culpa del pecat original entre ambedos.

Après l'enganh, Dieu plaça de querubins a l'intrada amb una espasa flamejanta per evitar atal que s'i entren e s'i acosten de l'Arbre de la vida, que donava l'immortalitat.

Las Autras tradicions

Segon lo Testament d'Adam (libre apocrif del sègle IV), pauc abans de morir, Adam transmèt la Cabala a Sèt. L'ancian, espaventat per la seuna mòrt (que será la primièra de l'istòria levat de l'assassinat d'Abèl), demandèt al seu filh Sèt que torne al Jardin d'Edènd'Edèn e culhisca lo fruch de l'Arbre de la vida, que donava l'immortalitat.

Sèt seguèt las indicacions del paire e arribèt a l'intrada del Jardin. Alà se topèt amb l'Arcàngel Sant Miquèl que fasiá la guardia. Sèt li expliquèt lo motiu del seu viatge e l'àngel lo daissèt passar. Quand arribèt a l'Arbre de la Vida, Sèt culhiguèt tres fruches e tornèt a cò d'el, ont aprenguèt que lo paire acabava de morir. Immediatament, Sèt cavèt una fòssa, palcèt los fruches d'Edènd'Edèn a dins la boca del paire e l'enterrèt.

Après un temps, a aquel endrech cresquèron tres arbres que seràn pas talhats fins al començament del sègle I quand foguèron fabricadas las tres croses qu'apareisson a la Passion de Jèsus.

Edèn dins l'istòria

La situacion del jardin en legendària, malgrat la referéncia a dos rius asiatics reals. Pr'amor pendent l'istòria s'intentessèt a trobar la seuna localizacion. Atal, se pensèt que se situariá en Armenia, Mesopotamia o Jerusalèm, coma al revèrs l'intrada de l'infèrn.

Originas Possiblas

En gaireben totas las culturas e religions del mond i a un tipe de recit o legenda similar sus l'origina del mal dins lo mond. Dins los mites egipcians, per exemple, es evocat una edat d'aur perduda e la mòrt causada per "l'aujòla de las femnas" e la sèrp. Las legendas indianas explican que Brama foguèt temptat per Shiva perque creguèt que la flor de l'arbre de la coneissença li donariá l'immortalitat. Dins la mitologia grèga la bòstia de Pandora es un exemple celèbre. La Bíblia se basa sul recit d'Adam e Eva.

Una origina possibla del Jardin d'Edèn poiriá èsser lo mite mesopotamian del paradís que se nomena Enki e Ninhursag, poèma mitic semblant al recit biblic e fòrça mai ancian.

Dins la tradicion grèga trobèm lo Jardin de las Esperidas que tanben a de similituds amb lo recit biblic. L'arbre de la vida e la sèrp o drac Ladon dins aquel mite i son presents, mas lo recit es diferent.

Vejatz tanben

Wikimedia Commons prepausa de documents multimèdia liures sus Jardin d'Edèn.