Iluvatar

Iluvatar es lo dieu creador, atanben nomenat Eru, que demora a las cambras intemporalas. A creat los Ainur amb lo Fuòc Etèrn. Aital, dubrís una partida de son esperit per los balhar coneissença, un pauc a cadun. Apuèi, quora los Ainur cantan los grands temas de l’Ainulindalë (« Musica dels Ainur » en quenya, o tanplan la Granda Musica), lor dona tres grands temas reflèxe de çò qu'a d'arribar, basicament la creacion d'Arda, la Tèrra. A la fin del cant, Iluvatar fa néisser lo Mond qu'a vist e divèrses Ainur i baissan per poder complir lor cant.

Totun, Iluvatar desvela pas plusors causas als Ainur : la creacionn dels Elfs e dels Òmes, lo destin dels Òmes, la fin del mond. Aquò pòt èsser legit al roman de Tolkien Lo Silmarillion.

Dins l'istòria d’Eä, Iluvatar solament interven tres còps. Lo primièr per santificar la creacion dels Nans per Aulë. Lo segond per modificar la morfologia d’Arda pr'amor que los Valar l'i an demanat quora los Numenoreans arriban a Aman pendent la fin de la Segonda Edat: arranca Valinor d'Arda e enfonsa Numenor, l’illa dels Òmes revoltats. Lo tresen còp per far ressucitar Olorin (qu'aviá mòrt en tot luchar contra lo Flagèl de Durin) e apuèi lo tornar enviar per finir son trabalh a la Tèrra Mejana jos una nòva forma: Gandalf lo Blanc.