Veire la font de Grands Lacs (America del Nòrd)

{{Infobox
|tematica=
|carta=
}}
{{omon|Grands Lacs}}
{{1000 fondamentals}}
[[Fichièr:Great Lakes from space.jpg|thumb|300px|right|Un imatge satellit dels Grands Lacs.]]

Los '''Grands Lacs''' son una cadena de lacs d'aiga doça situats a l'èst de l'[[America del Nòrd]], a la frontièra entre [[Canadà]] e [[Estats Units]]. Çò es: lo [[Lac Superior]], lo [[Lac Michigan]], lo [[Lac Huron]], lo [[Lac Erie]], e lo [[Lac Ontàrio]], forman lo pus grand grop de lacs d'aiga doça de la [[Tèrra]]<ref>[https://web.archive.org/web/20120111122929/http://biology.usgs.gov/luhna/chap6.html LUHNA Chapter 6: Historical Landcover Changes in the Great Lakes Region<!-- Bot generated title -->]</ref>.<ref name=>{{cite book | first=Fereidoun | last=Ghassemi | coauthors= 
| year=2007 | títol=Inter-basin water transfer | edition=| publisher=Cambridge, Cambridge University
Press, 264 | location=| isbn=0-52-186969-2 | unused_data=|pgs.}}</ref> Son sonats de còps mars interioras, o la tresena còsta de Canadà e dels Estats Units.

== Geologia ==
[[Fichièr:Glacial lakes.jpg|thumb|300px|right|Esquèma de la formacion dels Grands Lacs.]]

La geologia fondamentala que creèt las condicions de la formacion dels Grands lacs d'uèi èra ja prèsta fa 1,1 a 1,2 miliard d'ans,<ref name="Grady">{{cite book |last= Grady |first=Wayne |title= The Great Lakes|publisher= Greystone Books and [[David Suzuki Foundation]]| location=Vancouver |year= 2007 |isbn= 9781553651970 |unused_data= |pgs. 42-43}}</ref><ref name=Schmus>{{cite journal
  | last = Van Schmus
  | first = W. R.
  | authorlink =
  | coauthors = Hinze, W. J.
  | title = The Midcontinent Rift System
  | journal = Annual Review of Earth and Planetary Sciences
  | volume = 13
  | issue = 
  | pages = 345–83
  | publisher = 
  | date = May 1985
  | url = https://kuscholarworks.ku.edu/dspace/bitstream/1808/104/1/fac6cit13.pdf
  | doi = 10.1146/annurev.ea.13.050185.002021
  | id =  
  | accessdate = 2008-10-06 }}</ref> quand doas [[placa tectonica|placas tectonicas]] aperabans fondudas se desseparèron en formar lo rift de midcontinent (''Midcontinent Rift System''). Una val se formèt, en porgir un bacin que benlèu venguèt lo Lac Superior modèrne. Quand una segonda linha de [[falha]], lo rift de Sant Laurenç, formèt fa aperaquí 570&nbsp;milions d'ans,<ref name="Grady" /> la basa pels Lacs Ontàrio e Erie, al long de çò que vendriá lo riu de [[Sant Laurenç (riu)|Sant Laurenç]].

Los Grands Lacs èran ja formats a la fin de la darrièra [[edat de glaç]] fa aperaquí {{formatnum:100000}} ans, quand la calòta glaciària continentala de Laurentide recuolèt. Quand aquò arribèt, los [[glacièr]]s daissèron darrièr una mescla d'aiga e de glaç (vejatz [[Lac Agassiz]]) qu'empliguèt los bacins qu'avian cavats, en crear aital los Grands Lacs que coneissèm uèi.
== Lacs ==
Los Grands Lacs son (d'oèst en èst, seguent lo corrent de l'aiga):
* [[Lac Superior]] (lo pus grand e prigond)
* [[Lac Michigan]] (lo segond pus grand en volum, l'unic situat tot entièr en territòri dels Estats Units)
* [[Lac Huron]] (lo segond pus grand per sa superfícia)
* [[Lac Erie]] (lo pus pichon en volum e lo mens prigond)
* [[Lac Ontàrio]] (lo pus pichon per sa superfícia)

[[File:Lake_Superior_North_Shore(v2).jpg|thumb|250px|[[Bauç|Bauces]] sus la linha costièra del Lac Superior]]

{| border=1 cellpadding="6" cellspacing="0" style="margin: 0 0 1em 1em; border: 1px solid #999; font-size: 95%; border-collapse: collapse;"
|+ '''Caracteristicas'''
|-style="background-color: #F9F9F9;"
| align=center|Lac 
| Superfícia <small>([[km²]])</small>
| Altitud <small>([[Mètres subre lo nivèl de la mar|m]])</small> 
| <small>Prigondor<br />maxima <small>([[mètre|m]])</small>
| <small>Prigondor<br />mejana <small>([[mètre|m]])</small>
| Volum <small>([[km³]])</small>
| <small>Durada de <br /><small>retencion <small>([[an]]s)</small>
|-
| [[Lac Superior]]
| align=center|{{formatnum:83000}}
| align=center|183
| align=center|406
| align=center|149
| align=center|{{formatnum:12100}}
| align=center|191
|-
| [[Lac Huron]]
| align=center|{{formatnum:58100}}
| align=center|177 
| align=center|230
| align=center|59
| align=center|{{formatnum:3538}}
| align=center|22
|- 
| [[Lac Michigan]]
| align=center|{{formatnum:57800}} 
| align=center|177 
| align=center|281
| align=center|85
| align=center|{{formatnum:4918}}
| align=center|99
|-
| [[Lac Erie]]
| align=center|{{formatnum:25900}}
| align=center|175
| align=center|65
| align=center|19
| align=center|483
| align=center|2,6
|-
| [[Lac Ontàrio]]
| align=center|{{formatnum:18760}}
| align=center|75
| align=center|244
| align=center|86
| align=center|{{formatnum:1639}}
| align=center|6
|-
|}

<gallery perrow="5">
File:Great Lakes Lake Superior.png|[[Lac Superior]]
File:Great Lakes Lake Michigan.png|[[Lac Michigan]]
File:Great Lakes Lake Huron.png|[[Lac Huron]]
File:Great Lakes Lake Erie.png|[[Lac Erie]]
File:Great Lakes Lake Ontario.png|[[lac Ontàrio]]
</gallery>

== Nòtas ==
<references/>

[[Categoria:Grands Lacs (America del Nòrd)]]