Gramatica der aranés

En desvolopament

Alfabet

Majuscula	Minúscula	Nòm
A	a	a
B	b	be
C	c	ce
Ç	ç	ce trincada
D	d	de
E	e	e (è)
F	f	èfa
G	g	ge
H	h	acha
I	i	i
J	j	gi
K	k	ca
L	l	èla
M	m	èma
N	n	èna
O	o	o (ò)
P	p	pe
Q	q	cu
R	r	èrra
S	s	èssa
T	t	té
U	u	u [y]
V	v	ve baisha
W	w	dobla be
X	x	ixa, icsa
Y	y	i grèga
Z	z	izèda

Determinants

Article definit

	Masculin	Femenin
Singular	eth / er	era
Plurau	es	es

Article indefinit

	Masculin	Femenin
Singular	un	ua
Plurau	uns	ues

Substantius

Nombre

• Substantiu + s: òme, òmes
• Substitucion dera -a finau deth singular per -es en plurau: dia, dies
• Substantiu + i: peish, peishi
• Substantiu + -es enes mots acabadi en -tz: votzes

Genre

• Masculin + a: gojat, gojata
• Substitucion dera -e deth masculin per -a: mèstre, mèstra
• Masculin + -essa: comde, comdessa
• Masculin + itz: trobador, trobairitz
• Masculin e femenin d’arraïtz disparièra: taure, vaca

Adjectius

Nombre

• Masculin + i: brave, bravi
• Substitucion dera -a finau deth singular per -es en plurau: omicida, omicides
• Masculin + s: abituau, abituaus
• Masculin + s o + i: darrèr, darrèrs – darrèri

Genre

Es formes femenines des adjectius en singular son era forma masculina damb era terminason –a.

• plen > plea
• vesin > vesia
• bon > bona
• bèth > bèra
• pishaire > pishaira
• capable > capabla
• gran > grana

Es adjectius acabadi en –a (de formacion sabenta) demoren invariables: torista, socialista.

Es formes damb ua seqüéncia finau –au se mantien tostemp invariables:

• Ua persona normau.
• Ua operacion accidentau.

Pronòms

	Singular		Plurau
Persona	Masculin	Femenin	Masculin	Femenin
1	jo	jo	nosati	nosates
2	tu	tu	vosati	vosates
3	eth	era	eri	eres