Veire la font de George Armstrong Custer

{{Infobox Identitat
 | tematica              = militar
 | carta                 = usa
 | nom                   = George Armstrong Custer
 | imatge                = Custer Portrait Restored.jpg
 | talhaimatge(en px)    = 200
 | datadenaissença       = 5 de decembre de 1839 
 | luòcdenaissença       = [[New Rumley]] ([[Ohio]]) [[USA]]
 | datadedecès           = 25 de junh de 1876 
 | luòcdedecès           = [[Batalha de Little Bighorn|Little Bighorn]], [[Montana]], [[USA]]
 | paísdorigina          = {{Estats Units}} 
| profession            = militar
 | gradmilitar           = [[General]] 
 | arma                  =[[Cavalariá]]
 | començamentdecarrièra = [[1861]] 
 | findecarrièra         = [[1876]] <br/><small>mòrt al combat<small/>
 | conflicte             = [[Guèrra de Secession]]<br />[[Guèrras Indianas]]
 | comandament           = Brigada del Michigan<br />3a division de cavalariá<br />7n regiment de cavalariá
 | fachesdarmas          = [[Primièra batalha de Bull Run]]<br />[[Batalha de Gettysburg]]<br />[[Batalha de Waynesboro]]<br />[[Bataalha de Yellow Tavern]]<br />[[Batalha de Cedar Creek]]<br />[[Batalha d'Opequon]]<br />[[Batalha de Tom's Brook]]<br />[[Batalha de Namozine Church]]<br />[[Batalha de Saylors Creek]]<br />[[Batalha de la Washita]]<br />[[Batalha de Little Bighorn]] 
 | distincions           = 
 | omenatge              =
 | autrasfoncions        =
 | Títol_politic         =
 | Nacion                = 
 | Periòde_govèrn1       = 
 | Predecessor1          = 
 | Successor1            = 
 | Periòde_govèrn2       =
 | Predecessor2          = 
 | Successor2            = 
 | Partit                =
 }}

'''George Armstrong Custer''' es un general de cavalariá [[Estats Units d'America|american]] (5 de decembre de 1839 New Rumley, [[Ohio]] - 25 de junh de 1876 [[Montana]]). Célèbre per sos explechs pendent la [[Guèrra Civila Americana|guèrra de Secession]], es mai una figura màger de las [[Guèrras Indianas|guèrras indianas]] del sègle XIX. Es tuat pendent lla [[batalha de Little Bighorn]] que sas tropas son espotidas per una coalicion de tribús [[Pòbles indigènas d'America|indianas]]. 

== Biografia ==

=== La guèrra de Secession ===
[[Fichièr:George-a-custer_west-point.jpg|esquèrra|vinheta|Custer, 17 ans, cadet à West Point.]]
George Custer nasquèt dins l'Ohio en 1839. Es lo filh aïnat d'Emanuel Henry Custer (1806–1892), fabre vengut bordièr, davalant d'immigrants alemands Paulus e Gertrude Küster (venguda de [[Renània]] en 1693), e de Marie Ward Kirkpatrick (1807–1882), d'originas irlandesas<ref>{{ouvrage|langue=en|auteur=Jeffry D. Wert|titre=Custer|éditeur=Simon and Schuster|date=2015|passage=15}}</ref>. Sos fraires [[Thomas Custer]] e [[Boston Custer]] {{Lien|Boston Custer}}los dos maoriguèron amb el sul camp de batalha de [[Bataille de Little Bighorn|Little Bighorn]]<ref>{{ouvrage|auteur=Charles B. Wallace|titre=Ohio d'enfance de Custer|sous-titre=un bref compte rendu de la vie de Major-général George Armstrong Custer|éditeur=Freeport Press|date=1978|passage=6|isbn=|lire en ligne=}}</ref>. A una sòrre cabdèta Margaret Emma Custer e de frairastres e sorrastaas mai vielh qu'el<ref>{{ouvrage|langue=en|auteur=Edward L. Daily|titre=The Legacy of Custer's 7th U.S. Cavalry in Korea|éditeur=Turner Publishing Company|date=1990|passage=12|isbn=|lire en ligne=}}</ref>.

Son assegurança es tala qu'envia una letra al representant republican de son Estat, John Bingham, pel lo convéncer d'integrar en [[1857]], malgrat son edat e manca de formacion, la prestigiosa Acadèmia militara de West Point<ref>{{ouvrage|langue=en|auteur=Earle Rice Jr.|titre=The Brothers Custer|sous-titre=Galloping to Glory|éditeur=Mitchell Lane Publishers|date=2009|passage=10}}.</ref>. Ambiciós mas insubordinat, sortís darrièr de la promocion de 36 cabdets de [[Académie militaire de West Point|West Point]] en junh de [[1861]]<ref>{{ouvrage|langue=en|auteur=Tom Carhart|titre=Sacred Ties|sous-titre=From West Point Brothers to Battlefield Rivals: A True Story of the Civil War|éditeur=Penguin|date=2010|passage=57|isbn=|lire en ligne=}}</ref>. Rejonh alara un regiment de l'US Army a la [[Premiera batalha de Bull Run|primièra batalha de Bull Run]]. Coma oficièr d'estat major, son audàcia e son energia, subretot pendent son afogata reconeissença cap al riu Chickahominy, lo mèna conéisser lo general [[George McClellan]] que ne fa son ajuda de camp, coma capitani<ref name="Cornut">Cornut, ''Little Big Horn, autopsie d'une bataille légendaire'', Anovi, 2006</ref>.
[[Fichièr:Custer5.jpg|drecha|vinheta|Abans lo grade de luòctenent, 1862.]]
En 1863, promugut general de brigada dels engatjats volontaris, se destria a la [[batalha de Gettysburg]]<ref>[https://web.archive.org/web/20070107070233/http://www.rocemabra.com/~roger/tagg/generals/general38.html Civil War General of the Day]</ref> e dins las operacions venentas de la campanha de 1863<ref name="Custerwest">[http://www.custerwest.org custerwest.org : General Custer/Little Bighorn]</ref>. Pendent la cavalariá de l'armada del Potomac es de nòu organizada jol comandament de [[Philip Sheridan]] en [[1864]], Custer pren part a fòrça manòbras de cavalariá a la [[Bataille de la Wilderness|batalha de la Wilderness]] e dins l'[[Armée de la Shenandoah (Union)|armada de la Shenandoah]]. En febrier de 1864, ataca un camp de confederats dins la batalha de Rio Hill. Nomenat al comandament d'una division en setembre, combat lo 9 d'octobre dins una brilhanta ataca de cavalariá a la [[batalha de Woodstock]].

Encara capitani, recep lèu un brevet li permetent d'agir coma major, luòtenent coronèl, coronèl e mèsme major-general dels destacaments de volontaris per sos servicis renduts a [[Batalha de Gettysburg|Gettysburg]], a la [[batalha de Yellow Tavern]], a la [[batalha de Winchester]] e subretot a la [[batalha de Cedar Creek]]. Custer es fins ara lo mai jove oficièr fasent foncion de general de division de l'istòria de l'Armada dels EUA, los jornals fan glòria del « jove general ». Servís amb lo general [[Philip Sheridan]] dins la darrièra granda espedicion de cavalariá, ganha la [[batalha de Waynesboro]], la [[batalha de Dinwiddie]] e la [[batalha de Five Forks]], ont lo sieu fraire obtenguèt la mai nauta distinccion americana, la Medalha d'Onor<ref>[https://web.archive.org/web/20070630104449/http://www.voicenet.com/~lpadilla/custer.html Medal of Honor recipients : Thomas W. Custer]</ref>.
[[Fichièr:George_Armstrong_Custer_and_Elizabeth_Bacon_Custer_-_Brady-Handy.jpg|esquèrra|vinheta|Custer e son esposa Elizabeth, 1864]]
Esposa Elizabeth Clift Bacon lo 9 de febrièr de [[1864]], lo paire de la promesa, lo jutge Daniel Bacon, avent fin finala aprovat lo maridatge quand Custer es nomenat general de brigada<ref>{{ouvrage|langue=en|auteur=Kevin M. Sullivan|titre=Custer's Road to Disaster : The Path to Little Bighorn|éditeur=Globe Pequot|date=2013|passage=34|isbn=|lire en ligne=}}.</ref>.

A la fin de la guèrra, nomanat general de l'armada regulara, es promogut general de còrs d'armada de las tropas volontàrias, puèi sollicitat pels republicans mexicans, en luta contra los imperials sostenguts per la França, per prene lo comandament de las fòrças armadas de la Republida. Lo govèrn american s'i opausa. Custer pasmens ne clama a Sheridan qu'amb detz mila cavalièrs auriá pres Mexic en mens de sièis meses<ref>Alain Gouttman, ''La Guerre du Mexique (1862-1867) : le mirage américain de Napoléon III'', Perrin, 2008</ref>.

=== Las [[Guèrras Indianas|Guèrras indianas]] ===
A la fin de la [[Guèrra Civila Americana|guèrra de Secession]], l'armada de 1,5 milion d'òmes es redusida a 30 000 soldats e Custer torna prene son grade ordinari de capitani<ref>{{ouvrage|langue=en|auteur=George R. Lee|titre=U.S. History, Grades 6 - 8. People and Events : 1865 - Present|éditeur=Carson-Dellosa Publishing|date=2008|passage=18|isbn=|lire en ligne=}}</ref>. Le 12 de novembre de 1866, es fach luòctenent coronèl del 7n regiment de cavalariá, e pren part jols òrdres del general [[Winfield Scott Hancock]] a l'expedicion contra los Indians Cheiènas<ref>Appelée le plus souvent « campagne de 1867 ». Voir Utley, ''Custer, Cavalier in buckskin'', University of Oklahoma Press, rééd. 2001.</ref>. Mas aquesta campanha de Hancock lo frustra que pòt pas far mòstra de son coratge dins la guerilla ont los Amerindians coneisson parfièchament lo terren<ref>{{ouvrage|langue=en|auteur=Richard G. Hardorff|titre=Washita Memories|éditeur=University of Oklahoma Press|date=2006|passage=58}}.</ref>. 

En 1867, passa en cort marciala per abandon de pòste e que de desertors armats tuats per de tropas<ref>{{ouvrage|langue=en|auteur=Brice C. Custer|titre=The Sacrificial Lion, George Armstrong Custer|éditeur=Upton & Sons|date=1999|passage=118}}.</ref>. es ajornat per una annada. En presa a de dificultats financièras, ganha un pauc d'argent escrivent per de revistas de caça e natura. Abans la fin de sa suspension, lo crida lo general Phillip Sheridan qu'a besonh d'oficièrs valents per lutar contra los Amerindians<ref>Monaghan, ''Custer : The life of General George A. Custer'', University of Nebraska Press, 1971.</ref>.

Lo 27 de novembre de 1868, en violacion del tract de Medicine Lodge, participa a la campanha d'ivèrn contra los Cheiènas retirats dins lors camps, coma a la [[batalha de la Washita]]. Custer afirma aver tuat 103 guerrièrs mas èran subretot de vièlhs, de femnas e d'enfants<ref>{{ouvrage|langue=en|auteur=James Donovan|titre=A Terrible Glory|éditeur=Little, Brown and Company|date=2008|passage=62-63|isbn=|lire en ligne=}}.</ref>. Segon los Cheiènas, 11 caps de guèrra foguèron tuats<ref>Liste des chefs de guerre tués, donnée à l'interprète Richard Curtis : Buffalo Tongue; Tall White Man; Tall Owl; Poor Black Elk; Big Horse; White Beaver; Bear Tail; Running Water; Wolf Ear; The Man That Hears the Wolf; Medicine Walker; Black Kettle; Little Rock. Stan Hoig, ''The Battle of the Washita'', University of Oklahoma Press, {{p.|200-201}}.</ref>. Las tropas americanas fan prisonièrs 53 femnas e enfants. Aqueste engatjament es considerat coma un dels primièrs succès significatius de l'armada americana contra los Indians de las Planas del Sud. Puèi es encargat de 1871 a 1873 de percaçar los [[Carpetbagger|carpetbaggers]] e lo [[Ku Klux Klan]] dins las tèrras ostilas del Kentucky<ref>{{ouvrage|langue=en|auteur=Thom Hatch|titre=Custer and the Battle of the Little Bighorn|éditeur=McFarland & Company|date=1997|passage=53}}.</ref>. En parallel, assag, sens succès, d'investir en borsa<ref>{{ouvrage|langue=en|auteur=Thom Hatch|titre=The Last Days of George Armstrong Custer|éditeur=St. Martin's Press|date=2015|passage=71}}.</ref>.

=== L'expedicion long de la ribièra Yellowstone ===
En [[1873]], es enviat dins lo territòri del Dakota per protegir una linha de camins de fèrre contra los Sioux, la futura ''[[Northern Pacific Railway|Northern Pacific Railroad]]'' que ligarà lo [[lac Superior]] a l'ocean Pacific. Lo 4 de junh de 1873, lo camin de fèrre atenh la vilòta novèla de [[Bismarck (Dakota del Nòrd)|Bismarck]], encara en projècte e pauc abitada. George A. Custer i es aculhit per son amic [[Clement A. Lounsberry]], un coronèl de l'armada americana pendent la [[Guèrra Civila Americana|guèrra de Secession]]<ref>[http://www.arlingtoncemetery.net/calounsberry.htm Biographie et éclairages sur le colonel Lounsberry]</ref> vengut jornalista, que pel primèr còp paréis l'11 de julhet lo ''Bismarck Tribune''. Custer lança alara a l'estiu de [[1873]] l'expedicion del riu Yellowstone, lo long d'un autre afluent del [[Missorí (riu)|Missouri]], dins lo [[Montana]]. S'agís d'estudiar la possibilitat de realizar un percors ferroviari, su las 500 milas, lo long del riu. Los engenhaires encargats d'estudiar lo traçat son protegits per 1 500 soldats contra los Sioux. Custer es acompanhat del general Tom Lafayette Rosser (1836 – 1910), son ex-camarada de cambra a [[Académie militaire de West Point|West Point]], alara que lo cap de l'expedicion es lo general David Sloane Stanley, un alcolic qu'òdi Custer<ref>{{Ouvrage|langue=en|auteur1=David Hardin|titre=After the war|sous-titre=the lives and images of major Civil War figures after the shooting stopped|lire en ligne={{Google Livres|id=8rcyVWz_gLIC|page=263}}|passage=263}}.</ref>. Sens escrupul, Custer e sa tropa esitan pas a profanar un cimentèri amerindian<ref>{{ouvrage|langue=en|auteur=Richard G. Hardorff|titre=Indian Views of the Custer Fight|éditeur=University of Oklahoma Press|date=2005|passage=193}}.</ref>.

Lo 4 d'agost, Custer e lo 7n de cavalariá encontran los Sioux pel primièr còp. Dos assalts amerindians son trencats<ref>Joly, ''Custer, la vérité sur les guerres indiennes des grandes plaines d’Amérique du Nord'', France-Empire, 2005</ref>. Mas d'afrontaments novèls se debanèron l'11 e 16 agost. Alara merma la fisança de [[Wall Street]] dins la companhiá dels camins de fèrre Northern Pacific Railway, que manca a partir de setembre lo plaçament d'una emission obligatària, gaireben provocant la falhida, lo 18 de setembre de [[1873]], de son accionari e creancièr màger, Jay Cooke. Es la Panica del 18 de setembre de 1873, obligant [[Wall Street]] a barrar sas pòrtas pendent detz jorns. En novembre de 1873, Custer e son regiment establisson lors quartiers dins lo Fòrt Abraham Lincoln<ref>{{ouvrage|langue=en|auteur=Jeffry D. Wert|titre=Custer. The Controversial Life of George Armstrong Custer|éditeur=Simon & Schuster|date=1996|passage=192|isbn=|lire en ligne=}}.</ref>.

=== L'expedicion dins las Black Hills ===
[[Fichièr:Custer1.jpg|esquèrra|vinheta|Caça al grizzly amb son amic e correire indian Bloody Knife, 1874.]]
En 1874, Custer es al cap del 1 200 soldats participant a l'[[expedicion de las Black Hills]], alara territòri indian, per estudiar la possibilitat d'installar un fòrt rèire los puèges. D'aur es trapat, dison de rumors fasent testimòni de la preséncia del metal jaune dempuèi d'annadas, çò que provòca la [[ronçada cap a l'aur]] dins las Blacks Hills. De prospectors s'i installan trencant lo tractat de Fòrt Laramie (1868). Lo 2 de julhet de 1874, Custer, que los Indians aviánchafrat « Pahuska » (Pèls Longs), s'enfoncèt prigondament dins las Black Hills al cap del 7n regiemnt de cavalariá, atenguent la region de Paha Sapa, luòc sacrat jamai caucat per l'Òme Blanc. Fa la dralha seguida per las tropas, que los Amerindians chafran « La pista dels panaires », que serà enseguida presa per totes los colons e cercaires d'aur que profanaràn enseguida las Black Hills. Il a amené amb el una desena de jornalistas. Lo primièr jornal de sortir l'scoop de la descobèrta de l'aur es aqueste de son amic, lo ''Bismarck Tribune''. Custer escriguèt al mèsme temps, jol nom de Nomad, d'articles dins los jornals, que son amassats dins un libre, ''Ma vida dins las Planas''  que ven al vam<ref>[http://www.kancoll.org/books/custerg/ My Life on the Plains, by General Custer]</ref>.
[[Fichièr:Custer2.jpg|vinheta|Picnic amb d'oficièrs del 7n de cavalariá, 1876.]]
A la prima de 1876, risca d'èsser sortit de l'armada per aver criticat en fàcia a una Commission oficiala la politica de las resèrvas indianas del govèrnt dels EUA.

En [[1876]], li es confiada una autra mission que mena lo [[25 de junh]] a la [[batalha de Little Bighorn]] ont morís al combat.

=== La batalha de Little Bighorn ===
[[Fichièr:WarCemCustLStand.jpg|drecha|vinheta|Camp de batalha de Little Bighorn<span></span>: l'estela marcada de negre indica ont casèt Custer.]]
La [[batalha de Little Bighorn]] se debanèt lo 25 de junh de 1876 près del riu [[Little Bighorn]] (afluent del Bighorn, un afluent de la [[Yellowstone (riu)|Yellowstone]]), dins lo [[Montana]]. Al cap dels 647 òmes del 7n regiment de cavalariá, Custer decidís d'atacar un vast campament amerindian ont s'èran amassat de milièrs de Cheiènas e Sioux cridat per [[Sitting Bull]]. D'en primièr suspreses, los Amerindians rebutan la primièra ataca menada per las 3 companhiás del major Reno. Menats pels caps Sioux [[Crazy Horse]] e Gall e lo cap cheièna Lame White Man, van a l'encontra de las cinc companhiás de Custer. Custer e 215 òmes son aclapats. Mòrt als costats de Custer, [[Mark Kellogg]] es lo primièr reportaire de l'istòria de l'Associated Press a morir sus un camp de batalha. D'entre los òmes que pòrtan son ataüc, i a lo genral [[Joseph Barr Kiddoo|Joseph B. Kiddoo]]<ref name="Bean48">{{Ouvrage|langue=en|auteur1=|prénom1=Christopher B.|nom1=Bean|titre=Too great a burden to bear : the struggle and failure of the Freedmen's Bureau in Texas|passage=|lieu=|éditeur=|date=|pages totales=|isbn=9780823268757|oclc=938856414|lire en ligne=https://www.worldcat.org/oclc/938856414}}</ref>.

== Dins la cultura populara ==

=== Mites, errors e mensorgas sul general Custer ===
[[Fichièr:General_Custer_statue_Monroe_Michigan.JPG|drecha|vinheta|Estatua equèstra de Custer a Monroe (Michigan).]]
[[Fichièr:Custer11.jpg|drecha|vinheta|Custer vèrs 1870]]
Après la mòrt de Custer son esposa, volent entretenir lo mite de l'eròi del general, fa legir de letras personalas de son espós l'autor de romans de gara Frederick Whittaker. Aqueste darrièr recamp d'anecdòtas celèbras e flatosas su general a partir de jornal e periodics per escriure la primièra biografia de Custer en 1876, ''{{Lang|en|Complete Life of George Armstrong Custer}}'', obratge a l'origina de la legenda de Custer utilizada dins las tres biografias escrichas per Elizabeth Bacon Custer<ref>{{ouvrage|langue=en|auteur=Tom Quirk, Gary Scharnhorst|titre=American history through literature, 1870-1920|éditeur=Charles Scribner's Sons/Thomsom Gale|date=2006|passage=227|isbn=|lire en ligne=}}.</ref>.

Unas setmanas après la batalha de Little Bighorn, lo correire e artista [[Buffalo Bill|Bill Cody]] se produch dins un pièça e Nòva York, ''{{Lang|en|First Scalp for Custer}}'' que mitifica aquesta batalha e fa de Custer un martir de la causa del progrès american<ref>{{ouvrage|langue=en|auteur=Charles E. Rankin|titre=Legacy : new perspectives on the Battle of the Little Bighorn|éditeur=Montana Historical Society Press|date=1996|passage=233|isbn=|lire en ligne=}}</ref>.

Fòrça mensorgas foguèron menadas sus Custer. Vaquí refutatats unes mits presents dins ''Complete Life of George Armstrong Custer'' de Frederick Whittaker<span></span>:

* Custer jamai foguèt chafrat de viu « Tuaire de squaws », « Pèls Jaunes » o « Tèsta Jauna » per pas degun;
* Custer jamais prononcièt la celèbra frasa: « Un bon Indian es un Indian mòrt ». Seriá de fach son superior ierarquic en 1868, lo general Sheridan, que l'auriá dicha, e la frasa precisa èra: « Los sels bons Indians qu'ai jamai vist èran d'Indians mòrts ».

=== Cinèma ===

* ''The Plainsman'', de [[Cecil B. de Mille]] (1936) amb [[John Miljan]] que jòga lo general Custer amb [[Gary Cooper]] (Wild bill Hickock) e [[James Ellison (acteur)|James Ellison]] (Bufallo Bill); western classic glorificant la conquista de l'oèst.
* ''[[They Died with their Boots on]]'' de [[Raoul Walsh]] (1941), una version romanciada de la vida de Custer, interpretada per [[Errol Flynn]], amb [[Anthony Quinn]] (Crazy Horse) e [[Olivia de Havilland]] (Elizabeth, femme de Custer).
* ''[[Fort Apache]]'' de [[John Ford]] (1948) allegoria sus la desfacha de Little Bighorn (assimilada coma sovent a un chaple). Custer, jogat per [[Henry Fonda]], se fa nomenat aquí Thursday e combat los Apaches de [[Cochise]].
* ''[[Sitting Bull (film)|Sitting Bull]]'' de [[Sidney Salkow]] (1954).
* ''[[The Great Sioux Massacre]]'', de Sidney Salkow (1965).
* ''[[Custer, man of the west]]'' de Robert Siodmak (1967) amb Robert Shaw que jòga lo general.
* ''[[Little Big Man]]'' d’Arthur Penn (1970) amb [[Dustin Hoffman]], ont lo general, jogar per [[Richard Mulligan]], es descrich coma un nèci megaloman e coma un artesan del genocid dels Indians.
* ''[[Non toccare la donna bianca]]'' de [[Marco Ferreri]]   (1974), Una parodia de western, Custer es interpretat per [[Marcello Mastroianni]]. 
* ''Son of the Morning Star'', film biografic amb Gary Cole e Rosanna Arquette (1997).

== Nòtas e referéncias ==
{{Reflist}}

== Bibliografia ==

=== En francés ===

* David Cornut, ''Little Big Horn, autopsie d'une bataille légendaire'' (édition augmentée), Editions Anovi, 2006/2008 {{ISBN|2-914818-28-9}}
* Farid Ameur, ''Sitting Bull, héros de la résistance indienne'', Paris, Larousse, 2010.
* Eric Joly, ''Custer, la vérité sur les guerres indiennes des grandes plaines d'Amérique du Nord'', France-Empire, 2005 {{ISBN|2-7048-0991-7}}

=== En anglés ===

* Stephen E. Ambrose, ''Crazy Horse and Custer: The Parallel Lives of Two American Warriors'', Doubleday & Co, 1975
* Evan S. Connel, ''Son of the Morning Star, General Custer and the Little Bighorn'', Pimlico Books, rééd. 1999
* Lawrence A. Frost, ''The Custer Album, a Pictorial Biography of General George A. Custer'', University of Oklahoma Press, 1964
* Jerome A. Greene, ''Washita 1868: The Army and the Southern Cheyennes'', University of Oklahoma Press, 2004
* Marguerite Merington (éd.), ''The Custer Story, The Life and Intimate Letters of General Custer and His Wife Elizabeth'', The Devin-Adair Company, 1950
* Jay Monaghan, ''Custer : The life of General George A. Custer'', University of Nebraska Press, 1971
* Gregory J. Urwin, ''Custer Victorious, The Civil War Battles of General George Armstrong Custer'', University of Nebraska Press, rééd. 1990
* Louise Barnett, ''Touched by Fire: The Life, Death, and Mythic Afterlife of George Armstrong Custer'', Henry Holt & Company, 1996
* Eric Joly, ''Custer, la vérité sur les guerres indiennes des grandes plaines d’Amérique du Nord'', France-Empire, 2005
* Robert M. Utley, ''Custer, Cavalier in buckskin'', University of Oklahoma Press, rééd.2001
* Jeffry Wert, ''Custer: The controversial life of George Armstrong Custer'', Touchstone Books, 1996

== Vejatz tanben ==

=== Articles connèxes ===

* [[Guèrras Indianas]]
* [[Batalha de la Washita]]
* [[Batalha de Little Bighorn]]
* [[Sitting Bull]]
* [[Crazy Horse]]
* [[Sioux]]
* [[Cheiènas]]

=== Ligams extèrnes ===

* [http://www.custerwest.org Portail historique sur Custer, l'Ouest américain et la bataille de Little Bighorn]
* {{En}} [http://www.kancoll.org/books/custerg/ ''My life in the plains''], l'autobiographie de Custer.

[[Categoria:Mòrt a la guèrra]]