Egèu (mitologia)

cratèri apulian de figuras rojas, v. 410-400 AbC, British Museum. S'agiriá de Tesèa arribant a Atenas saluat per son paire Egèu

Dins la mitologia grèga, Egèu (en grèc ancian Αἰγεύς / Aigeús), filh de Pandion (rei de Megare, filh de Cecròps filh d'Erectèu) e de Pilia, es lo fraire de Licos, Pallas e Nisos. Es lo paire de Tesèu.

Mite

Après la mòrt de Pandion, los quatre fraires s'uniguèron e ataquèron la vila d'Atenas, d'ont lor paire aviá estat forabandit. Penguèron lo tròn e se partegèron los territòris conquerits, Egèu venent coma aïnat rei de la vila. Enseguida, prenguèt per fòrça los territòris de sos fraires Licos e Pallas, demorant atal sol mèstre de l'Atica e de l'Eubèa.

Egèu faguèt alara un primièr maridatge amb Meta, mas coma obtenguèt pas d'enfant, la repudèt per esposar Calciopèa. Encara sens eritièr, se resolguèt d'anar consultar l'oracle de Dèlfes, que li repondiguèt: « Pas jamai deu desligar lo còl de ton otra coflada de vin abans d'aver atangut lo gra mai naut d'Atenas. » Sul camin du retorn, Egèu s'arrèsta a Trozèn, ont son amic, lo rei Pitèu, comprenent lo sens de l'oracle, l'embriaguèt e lo placèt al lièch de sa filha Etra. Abans sa partença per Atenas, Egèu recomanda a Etra que se concebiá un enfant mascle, vendriá l'educar de biais confòrme a son reng; pausèt alara, sota un rocàs, una espasa e de sandalas d'aur, insignes reials que li desvelarián lo secret de sa naissença lo jorn ont poiriá levar lo ròc.

Temis e Eg<èu, medalhon d'un quilix atic de figuras rojas, 440-430 Abc, Altes Museum (F 2538)

De retorn a Atenas, Egèu i faguèt celebrar las Panatenèas, que las emportèron Androgèu, filh del rei de Crèta Minos. Mas Androgèu moriguèt dins d'escasenças suspèctas, e Minos fa d'Egèu lo responsable, provocant atal una guèrra que ne causarà la casuda de Megare (governada per Nisos), alara qu'Atenas foguèt atalentada per un sètge interminable. Fin finala, los Atenians prepausèron a Minos de causir lo tribut que volgava per arrestar li sètge: exigiguèt que cada annada li siá enviats en Crèta set jovents e set joventas per noirir lo Minotaure.

Tornada la patz, Medèa la maga li demanda l'espitalitat, que fugigava a Corint ont aviá tuat lo rei Creon. Egèu li accordèt, del moment que li prometava un eritièr: l'esposèt, e nasquèt un filh, Medos.

E alara Tesèu, filh d'Etra, se presentèt a Atenas, portant amb el l'espasa que son paire aviá daissada sota lo ròc. Tesèu èra precedit d'una granda reputacion per aver complit fòrça esplechs. Medèa, que preparava un destin reial per son filh, comprenguèt l'identitat de,l'arribant, e de contunh s'esforçava de le perdre: lo denonciant a Egèu coma un traïdor, li fasent un escomesa l'enviant combatre lo taure cretés a Maraton; coma Tesèu trionfèt, prepausèt de l'empoisonar. Egèu acceptèt mas al moment ont li passava la copa fatala, recebèt l'esapsada de la mai de Tesèu e foguèt salvat. Medèa fugiguèt cap a sa Colquida natala.

Tesèu foguèt alara associat al poder per son paire, e volgava anar en Crèta, per liberar Atenas del jo de Minos. Capitèt, tuant lo Minotaure, mas sul retorn oblièt la consigna de son paire: aparelhar de velas blancas en cas de bonastre, negras en cas de fracàs. Sa flota se presentant debans Atenas amb de velas negras, Egèu imatgina son filh mòrt e, de dolor, se suicida en se lançant d'un luòc que varia segon los autors. Pels grècs (Diodòr, Pausanias, Plutarc), se seriá lançat del naut de l'Acropòli (precisament dempuèi le temple d'Atena Niquè segon Pausanias, o « d'un ròc » segon Plutarc) ; segon d'autors latins (Igin, Servius) se seriá lançat dins la mar qu'ara pòrta son nom (la mar Egèa).

Evocacions pels autors antics

• Apollodòr Bibliotèca(I, 7, 2 ; I, IX, 28, III, 15, 5-7), Epitòma(I, 5 ; I, 11).
• Diodòr de Sicília, Bibliotèca istorica (IV, 61, 6).
• Euripides Medèa, Las Suplicantas
• Erodòt Istòrias (I, 1, 173).
• Igin Fablas (XXVI ; XLIII).
• Pausanias Descripcion de la Grècia (I, 5, 4 ; I, 27, 8 ; I, 22, 4-5).