Discussion Wikipèdia:Presa de decision/Carta lingüistica

Vaicí lo tèxt qu'es en discussion: Wikipèdia:Carta lingüistica.

Grafia classica

La definicion de la grafia classica deurà èsser precisada ; mai serà benlèu l'objècte dau futur article grafia classica. En particular, onte n'es lo CLO ? E Alibèrt, s'a jogat un ròtle essenciau, es pas lo solet. Fau citar

lei davanciers : lo canonge Ros, lo doctor Honnorat, Antonin Perbòsc e Prospèr Estiu ;
leis adaptators en Gasconha, Provença, Lemosin, Auvernha, Daufinat de la reforma d'Alibèrt

De mai, la grafia classica a evoluit dempuei Alibèrt. Vivarés 5 mai 2006 à 22:33 (UTC)

Ben l'idèa es pas de far una descripcion de çò acceptable e çò pas, donc coma o ensagèri de dire la grafia acceptada es la d'Alibèrt (fasa finala del processus Honnorat/Ros/Perbòsc e companhiá) amb los melhoraments del CLO. Aprèp de segur que calriá far un article sus aquò. Cresiái m'èsser fach compréner en dire que sèm la dralha alibertina melhorada pels ajustaments seriós fachs las darrièras annadas :-).--Gavach 6 mai 2006 à 00:20 (UTC)

Siáu ben d'acòrdi, mai parlavi dau biais d'explicar aquò ; dins lei grandei linhas, la nocion de grafia classica es clara, mai dins lo detalh, tot es pas clar, e avèm pas a l'ora d'ara d'obratges de referéncia (vocabularis ortografics...). Per exemple, per lo lengadocian, e ambé tot lo respècte degut a l'òbra d'Alibèrt, lo diccionari d'Alibèrt es de ges de biais un obratge de referéncia : es inacabat, es pas estat mes a jorn, e per tot dire, l'IEO que s'es contentat de lo reeditar sensa ren modificar a pas fach aicí son trabalh.
Se poiriá d'alhors, per explicar çò qu'es concretament la grafia classica, parlar de l'usatge que n'es fach. Me sembla (entre autrei) que lo jornau "La Setmana" n'es un bòn exemple.
Apondrai que, quand disi qu'avèm pas d'obratges de referéncia, parli tanben de vocabularis especialisats (vocabularis scientifics...). Avèm degut nos lançar solets (Cedric e d'autrei) per començar de fargar un vocabulari de la biologia ; lo diccionari de Laux, qu'es generalament fisable, e que dona fòrça mots scientifics, nos a servit d'obratge de referéncia de facto (mai de còps que i a, sei chausidas son criticablas : cf. "nucli" qu'avèm remplaçat per "nuclèu"). Espèri que çò qu'avèm fach poirà èstre util.
Precisament, aviáu dins l'idèa, en çò que pertòca leis aspèctes "grafics" de la carta, de precisar que de grafias coma "comentàri", "vigoros", "discìpol", "liòc", "destrïa"... son respectablas, mai incompatiblas ambé la grafia classica. Se poiriá explicitar dins la carta que la grafia d'un article serà corregida s'es necessari, dins lo respècte dau dialècte de l'article (aquò supausa de competéncias dins aqueu dialècte : es per aquò qu'ai corregit prudentament lei produccions de l'editor anonim auvernhat ; i a de causas qu'ai laissadas talei coma son, maugrat que me semblan pas satisfasentas dau ponch de vista grafic).
Auriam besonh d'un organisme coma lo CLO. Lo problèma es qu'a pas totjorn ben foncionat (conflictes), e qu'ara es en sòm. Ai vist dins "La Setmana" que lo CIRDOC a de projèctes pertocant l'engenhariá lingüistica. Vivarés 6 mai 2006 à 09:57 (UTC)

D'acòrdi amb tu. Benlèu que calria començar per escriure l'article grafia classica, ne fa un resumit dins la carta amb un ligam cap a l'article. Per aver un article de qualitat sus la grafia espèri que lèu sortisca lo libre de Joan Thomas sus l'istòria del renaissentisme occitan que metrà las causas al punt.--Gavach 6 mai 2006 à 13:03 (UTC)

Ai començat un esboçòt d'article sus la Grafia classica
Cedric31 30 mai 2006 à 17:14 (UTC)

Siáu partisan d'adoptar la nòrma classica, definida e fixada per lo CLO, dins la seguida d'Alibèrt, de Robèrt Lafont e de Pèire Bèc. Lo concèpte de nòrma classica englòba tant
1º la nòrma ortografica (realizar e non pas realisar*) e
2º la nòrma orala (dialòg, existir, quimia, ràdio e non pas de francismes coma dialògue*, existar*, chimia*, radiò*).--Aubadaurada 12 oct 2006 pm 21:08 (UTC)

Aranés

Pense que devem apondre aus dialectes la varietat de gascon parlada en la Val d'Aran, l'aranés. Quela varietat es normalizada per l'Oficina de Foment e Ensenhament der Aranés segon las reglas de la grafia classica. I a de las "normes ortografiques der aranés".Pasha 23 mai 2006 à 13:52 (UTC)

L'aranés es revendicat coma una varietat de gascon, e non pas coma una varietat separada dau gascon. L'aranés es pas comparable amb lo niçard, que se destaca volontariament dau provençau generau (cf. ma contribucion per lei bendèus). Tanben, precisi que l'Oficina de Foment e Ensenhament der Aranés reconeis a adòpta oficialament la nòrma dau CLO, cf. http://www6.gencat.net/llengcat/aran/docs/normes.pdf.--Aubadaurada 12 oct 2006 pm 21:11 (UTC)

Toponims

Sei d'acòrd emb lo punt 2. Ajoste que devem utilisar per los titols daus articles sus toponims occitans, lo toponim locau.Pasha 23 mai 2006 à 13:52 (UTC)

Ai ajustat una proposicion pels toponims locals Cedric31 30 mai 2006 à 17:14 (UTC)

D'acòrdi: lo toponim locau deu èsser la forma normativa e panoccitana. Mai atencion, cau far una analisi seriosa dau toponim. Per exemple, Marselha es ben l'ortografia oficiala, locala e englobanta, e non pas Marsilha* qu'es una error d'ortografia.--Aubadaurada 12 oct 2006 pm 21:14 (UTC)

Grafia mistralenca

Es necessària la "revirada" de las citacions en version mistralenca?
Cedric31 30 mai 2006 à 17:14 (UTC)

Non, pense pas qu'es necessària ! I a 'gut mai d'una grafia dins l'istòria de l'occitan e pense que chau laissar una citacion dins sa grafia d'origina. -- PashapaSacha :o) 30 mai 2006 à 17:49

Me soi pas fach compréner, voliai saber se caliá apondre l'adaptacion en grafia classica a la citacion, coma se fa correntament en francés par las citacions en francés ancian...
Cedric31 30 mai 2006 à 22:06 (UTC)

Oc-es, quò pòt èsser interessant. Pas tròp per la grafia mistralenca. Pense a la grafia de l'Escolo dou Po, quò se pòt veire sus lo sit web de la vila d'Ols. --Pasha 30 mai 2006 à 23:24 (UTC)

Per coeréncia pedagogica, prepausi de presentar totei lei citacions e totei lei formas en nòrma classica, e d'ajustar entre parentèsis cairadas [], en cas, una forma dins un autre sistèma (nòrmas mistralenca, bonaudiana, de l'Escòla dau Pò.... e grafia classica non normalizada). Per exemple, la celèbra citacion de Mistral: Quau ten la lenga ten la clau [Quau tèn la lengo tèn la clau]; o un títol d'òbra coma Lei Margaridetas [Li Margarideto], Vita vitanta [Bite bitante].--Aubadaurada 12 oct 2006 pm 21:19 (UTC)

Internèt, Oèb

Pels mòts informatics modèrnes, i a de sitis qu'utilisan de formas occitanisadas coma "Oèb" per "Web", "Internèt" per "Internet"...etc...
Sus Wikipèdia fins a ara, utilisam las formas internacionalas, caldria lo precisar, per mai de coeréncia e d'uniformitat!
Cedric31 31 mai 2006 à 18:36 (UTC)

Pensava qu'era 'na preconizacion dau CLO mas la tròbe pas... --Pasha 1 jun 2006 à 12:51 (UTC)

D'acòrdi amb Cedric31 e Pasha. Lo CLO a adoptat aqueu principi per certans noms pròpris internacionaus (Hong Kong, Washington, Internet), mai lo podèm aplicar tanben ai mots comuns (web).--Aubadaurada 12 oct 2006 pm 21:25 (UTC)

CLO

M'estonavi del "sòm" del Conselh de la Lenga Occitana! Entresenhas presas alprèp del lingüista Jacme Taupiac, lo CLO existís pas mai mas s'a decidit a la tota recenta amassada generala de l'IEO de lo remplaçar per una "Seccion lingüistica". Balharai mai de detalhs quand n'aurai...
Cedric31 13 jun 2006 à 20:19 (UTC)

Lo CLO existís totjorn juridicament, coma associacion, e es jamai estat question de lo dissòuver. Lo problèma es que i a agut de negociacions dificilas entre CLO e IEO dempuei 2002, qu'empachan lo CLO d'aver un foncionament normau. La version de Taupiac es completament dobtosa, partisana e subjectiva.--Aubadaurada 12 oct 2006 pm 21:27 (UTC)

Errors de grafia

Pensi qu'en cas d'article ambe una grafia non conforma, caldriá poder ajustar un bendèl d'alèrta per apelar los contributors a verificar l'article e tanben a lo corregir se es necessari...
Per exemple {{Grafia}}
Rendut dins los articles:

Es estat demandat de verificar la grafia d'aqueste article ; lo podètz corregir en lo modificant. Sètz convidat a lo corregir, [[Discutir:Discussion Wikipèdia:Presa de decision/Carta lingüistica| a venir ne discutir e a prepausar vòstra ajuda dins la pagina de discussion]]. Se venètz d'apausar lo bendèl, clicatz sus aqueste ligam per crear la discussion.

Cedric31 2 jul 2006 à 19:07 (UTC)

D'acòrdi en principi. Mai cau èstre conscient que d'"errors de nòrma" (puslèu qu'"errors de grafia") e d'"errors de gramatica o de vocabulari" son frequentas e involontàrias, per fòrça personas. Lo bendèu poiriá èsser oportun subretot per senhalar, dins un tèrme mai generic, leis "errors de lenga (nòrma, gramatica o vocabulari)"; indicarián leis articles que son dins un occitan particularament incoerent.--Aubadaurada 12 oct 2006 pm 21:31 (UTC)

Mèfi! Se pòt èsser puslèu aisit de definir un problèma de grafia dins un article(ex: *se pò ësse pulëu eisi de definï un proublëma de grafja...), voler començar de definir d'errors de lenga al nivèl de la gramatica e encara pièger del vocabulari seriá metre la man dins un engrenatge sens fin. Ont es la nòrma de l'occitan al nivèl gramatical? e lexicologic? Se una forma gramaticala sembla un pauc trantalhanta (ex: Cal que *canta) sufís de la corregir, se un mot sentís tròp a un gallicisme (ex: que soi assetat sus la *chèsa) çò meteis. Mas aprèp, sentissi ja las discutidas sens fin per un mot (Es pas atestat!L'ai totjorn ausit!Es pas atestat!L'ai totjorn ausit!): l'objectiu de Wikipèdia es d'escriure una enciclopèdia, se passam mai de temps a discutir de la forma que non pas del fons cal plegar sul pic (En tot èsser d'accòdi que la lenga emplegada sus la wiki se dèu sarrar de çò que poiriá èsser un modèl de lenga, mas coma cadun a son vejaire sus aquel sicut...). Mas benlèu que m'engani sus çò qu'ausisses per errors de lenga e te fau pas qu'un procés d'intencion...;-) --Gavach 14 oct 2006 am 09:40 (UTC)

Simpletament, leis errors de lenga son leis errors mai flagrantas que senhalas, coma cal que canta* de corregir en cal que cante. De segur, cau acceptar que Wikipèdia presentarà pas un occitan perfiech: l'occitan perfiech serà possible quand lei lingüistas auràn produch d'aisinas de referéncia mai accessiblas e quand l'occitanisme serà mai madur; es lo problèma dei lingüistas e de l'occitanisme en generau, es pas lo problèma primier de Wikipèdia. Totun a Wikipèdia podèm adobar leis errors mai flagrantas en tot acceptar una part inevitabla d'incertitud lingüistica. Ma respònsa te rassegura? ;-)--Aubadaurada 14 oct 2006 am 10:52 (UTC)

Una precision. Òc, la nòrma pòt dire ont es la correccion gramatica e lexicala: cau saber privilegiar lei gramaticas que fan autoritat (Alibèrt, Romieu & Bianchi...) e lei diccionaris mai rigorós (lo TDF de Mistral...).--Aubadaurada 14 oct 2006 am 11:04 (UTC)

Plan recebut;-). D'experiéncia los tèxts problematics al nivèl de la grafia, son pas los problematics al nivèl de la lenga. Pensi que cal poder deseparar, mercés a dos bendèls diferents, l'article escrich dins "una lenga trantalhana", una lenga d'aprenaire e lo escrich amb una gramatica corrècta e un vocabulari coerent (que sia colorat "renaissentista" o "eiretat") mas a la grafia problematica. E ajustarai benlèu un aure bendèl, lo per l'article a l'ortograf asardosa (coma los mieus...). De tot biais, e o disi pas per aubadaurada, cal èsser totjorn fòrça diplomat e far mèfi a pas aver d'a priori sus la persona qu'escriguèt un article a la grafia problematica (en considerar que normalament l'aprenaire se vòl melhorar e donc accepta d'èsser corrigit). Preni dos exemples:

Aguèrem de problemas amb un utilizator qu'avia una grafia personala e revendicada, benlèu logica mas qu'avia pas sa plaça aici.
Mas podèm pensar a un aprenaire que vòl participar en tot conéisser pas que la grafia mistralenca o Lartiguenca. S'es de bona volontat podèm pas inervenir amb lo biais qu'intervenguèrem pel cas precedent.

Tot aquò per dire que, per fòrça gent, criticar la lora lenga, lor biais d'escriure es un ataca contra la lora identitat pregonda e donc cal far las causas pauc a cha pauc... --Gavach 14 oct 2006 pm 13:29 (UTC)

Aquò rai, vague, siáu consent.--Aubadaurada 15 oct 2006 am 09:53 (UTC)

Abreviacions internacionalas

Prepausi l'utilisation de las abreviacions internacionalament reconegudas. Per exemple, per "Quilomètre"; "km", e non pas "qm".
Cedric31 16 jul 2006 à 19:56 (UTC)

Completament consent (d'acòrdi).--Aubadaurada 12 oct 2006 pm 21:34 (UTC)

Siáu d'acòrdi, d'aitant mai que la question se pausa pas : es la nòrma internacionala per leis unitats de mesura, e es independenta dei formas lingüisticas (per exemple, en italian s'escriu chilometro, en catalan quilòmetre, mai l'abreviacion es totjorn km). Vivarés 12 oct 2006 pm 22:19 (UTC)

Sistèma internacionau d'unitats

En fach, l'utilizacion d'aqueleis "abreviacions" internacionalas (lo tèrme precís es "simbòls" internacionaus) es simplament l'aplicacion dei nòrmas internacionalas (de valor legala) dau Sistèma internacionau d'unitats (SI). Ne trobaretz lei disposicions essencialas aicí. Prepausi que la carta lingüistica inclugue explicitament l'aplicacion d'aquelei nòrmas. Es çò qu'es estat fach per exemple dins la wikipedia italiana, a prepaus de la notacion dei nombres (cf. [1] e [2]).-- Peiresc 7 de genièr 2007 a 01:04 (UTC)

[còpia de messatge]Partegi completament ton opinion tocant leis abreviacions de l'SI. L'integracion de l'SI dins la Carta lingüistica seriá una mesura senada e la sosteni tot plen. (...) Dau ponch de vista de la sociolingüistica, ton opinion tanben se justifica: se volèm que l'occitan siá una lenga normala, dins un article scientific en occitan, la notacion deu èstre rigorosa e se conformar ais estandards internacionaus dei publicacions scientificas, coma aquò se fa dins leis autrei lengas qu'utilizan l'alfabet latin. Lo refús dei nòrmas internacionalas de notacion scientifica entrepacha (inconscientament) la normalitat de l'occitan dins sa foncion de lenga scientifica. (...)--Aubadaurada 9 de genièr 2007 a 13:28 (UTC)

Sosti aquela proposicion e vèni de clarificar lo tèxt de la Carta dins aqueu sens. --Vivarés 9 de genièr 2007 a 19:11 (UTC)

Ieu francament vos disi se se contunha de voler obligar d'unes utilizaires 1) a èsser corregits de longa sus de ponches mai que discutibles plan sovent, 2) a emplegar de convencions supausadament "internacionalas" (vòli pas discutir tròp aquí dessús mas caldriá veire qual inventèt lo mètre e qual preten contunhar son egemonia sus aquelas convencions... son sonque 51 estats (e 22 associats) que prenon las decisions) mas pas seguidas per fòrça institucions internacionalas en començar per las grandas institucions americanas qu'emplegan encara de virgulas per disseparar los nombres... sortissi de la wikipèdia e la faretz avançar solets (se deu avançar que vesi pas tròp en defòra de nòstre amic de Brasil d'autras contribucions de pes dins la creacion d'articles!)... Per çò que me concernís comença de me pesar d'èsser corregit per climat/clima, pingoïn/pingüin, los ponches dels nombres que pòdi botar, d'aver de dire la rason de mon emplec de glaça o glaç... Mercés... se devi pèrdre mai de temps que lo que pòdi donar per far avançar la lenga dins de discutidas mai o mens lingüisticas o de convencions, me'n vau endacòm mai. Caldriá saber emplegar mai de tacte dins los ensages de correccion, ieu se corregissi en general apondi mai de causas als articles e me semblan de decas vertadièras (mas benlèu m'engani e dins aqueste cas me desencusi...). Vos mercegi tanben d'evitar de me corregir la forma isla, a mon vejaire mai legitima que illa (veire lo comentari de Wartburg que laissèri en cò de Keko!). Vos saludi totes coralament, Capsot

Lo Sistèma internacionau d'unitats es utilizat sus la wikipedia italiana : i a que d'anar veire seis articles scientifics (tablèus...) per se n'avisar. I aguèt debat (es çò que fasèm) perque efectivament aquela nòrma es pas tant utilizada en Itàlia qu'aicí per "lo grand public". Mai es la nòrma dei publicacions scientificas. I a ges d'avantatge ni de rason d'introduire d'un biais volontarista (e artificiau fin finala) sus la wikipèdia occitana una nòrma diferenta d'aquela qu'avèm costuma d'utilizar. Vivarés 17 de genièr de 2007 a 20:04 (UTC)

Capsot, compreni pas ta reaccion tan viva. Degun te fa la mendre ataca personala. Personalament siáu content de veire que participas activament a Wikipèdia e cresi qu'es lo sentiment de totei. Per lo foncionament dei "correccions", t'ai respondut a discutir:Pingoïn (auràs remarcat que tòqui pus "pingoïn"): es normau de discutir d'aquò, fa partida dau foncionament de Wikipèdia. Çò que còmpta es de discutir de tot aquò serenament, sens i passar de sègles de segur, mai d'acceptar de se parlar un pauqueton. Coralament.--Aubadaurada 17 de genièr de 2007 a 20:44 (UTC)

Avètz que de cercar sus d'autrei wikipedias. Segur que n'i a qu'utilizan de nòrmas (per exemple d'escritura dei nombres) diferentas de l'SI, mai trobaretz aquela nòrma sus la polonesa, la russa, la lituaniana... Vivarés 17 de genièr de 2007 a 20:40 (UTC)

L'SI es simpletament una convencion utila... coma l'AFI. Rend la comunicacion tecnica pus eficaça e mens ambigua. Tròbi naturau dins una enciclopèdia de se preocupar d'aquò.--Aubadaurada 17 de genièr de 2007 a 20:48 (UTC)

Adieu a totes, labas rytas, dobry denj. Efectivament coma o sabèm totes lo lituanian e lo polonés son las lengas mai emplegadas a l'ora de publicar d'articles scientifics contràriament a l'anglés o l'alemand que son de lengas pichonèlas... L'AFI de segur facilita plan la vida mas entraina pas cap de complicacion dins la vida de cada jorn dels usancièrs, lo parallèl es vertadièrament perpendicular fin finala... Coralament, Capsot

Ai apondut dins lo projècte de Carta quauqueis informacions que mòstran que d'adoptar l'SI seriá pas una singularitat de nòstra Wikipèdia. Dirai a Capsot, que vèn d'arribar, e que benlèu o saup pas, que l'idèa d'aquela Carta nos venguèt fa quauquei mes quand un contributor anonim (en desacòrd fondamentau amb lei principis grafics, e d'autrei) nos venguèt agarrir e vandalizar l'òbra que fasiam (me sovèni d'oras completas de vandalisme). L'SI serà un biais d'armonizar lei practicas (especialament dins leis articles scientifics). Dins lei cas usuaus, se resumirà a l'escritura dei nombres (12000 o 12 000, sensa ponch) segon la practica d'alhors ben socializada aicí, e a l'usatge dei simbòls internacionaus (km e non pas qm). S'ai un pauc detalhat aquela nòrma, es que son existéncia e sa portada son pas totjorn ben conoissudas ; coma totjorn, es pas necessari de ne'n mestrejar totei leis aspèctes (autrament dich, d'aver legit tota la brocadura oficiala — es pas mon cas) per l'utilizar dins lei situacions correntas. La nòrma SI es aquela deis obratges scientifics e dei publicacions scientificas (comprés lei publicacions en anglés). Dos exemples entre fòrça autrei (leis ai sota la man) onte lei nombres son escrichs segon l'SI : 1) The book of numbers, dei matematicians John H. Conway e Richard K. Guy (respectivament american, canadian), ais edicions Copernicus, filiala de Springer Verlag, 2) Fourier Analysis de T. W. Korner, ais edicions de l'Universitat de Cambridge (p. 288 : "Kelvin arrived at an estimate of 100 000 000 years").-- Vivarés 18 de genièr de 2007 a 13:15 (UTC)

Trobaretz aicí dos liames extèrnes vèrs lo sit dau NIST (National Institute of Standards and Technology, una agéncia federala deis Estats Units d'America): una presentacion generala de l'SI [3] ("Long the language universally used in science") e un resumit dei règlas [4] (en particular : "The digits of numerical values having more than four digits on either side of the decimal marker are separated into groups of three using a thin, fixed space counting from both the left and right of the decimal marker. Commas are not used to separate digits into groups of three").

Trobaretz aicí un autre liame vèrs una pagina dau sit de l'Associació Catalana de Ciències de Laboratori Clínic [5] (citacion : "Els nombres s'han d'escriure en caràcters rectes (no en cursives). Per tal de facilitar la lectura dels nombres, els dígits poden separar-se, mitjançant un petit espai (mai un punt o una coma) en grups de tres, comptant des del signe decimal en un sentit i l'altre [exemple: 21 975 198,302 5]. "). Es ben lo premier còp que siáu portat a m'interessar en detalh ais implicacions internacionalas d'aquela nòrma (l'utilizavi "naturalament" dins ma profession). -- Vivarés 18 de genièr de 2007 a 20:23 (UTC)

Pensi qu'es pro aisit de trobar qualques referéncias de personas que seguisson lo SI vist que d'unes membres son americans, angleses e d'autres païses... Aquí qualques bocins d'entresenhas raubats dins qualques sits uèi...

Traches de Science Magazine (USA): http://www.sciencemag.org/cgi/content/summary/315/5809/158e "Some evidence implies that modern humans spread out from Africa some 50,000 years ago and reached central and western Europe about 40,000 years ago. The colonization of northern Europe and Asia has been more difficult to date; northwestern Europe was covered in ice, but the land areas to the east were more open but still frigid (see the Perspective by Goebel). Anikovich et al. (p. 223) now show through a comparison of radiocarbon and luminescence dating and paleomagnetic data that a paleolithic archaeological site on the Don River, Russia (about 400 miles south of Moscow) dates to about 45,000 years ago. Although there are many fossils from this time scattered throughout Europe and Asia, ones from Africa for comparison and to test this hypothesis are scarce.Grine et al. (p. 226) have dated a skull first discovered in 1952 from Hofmeyr, South Africa, to about 36,000 years ago based on luminescence data of attached quartz. The skull displays several features that are more primitive than contemporaneous European skulls but is consistent with the emergence of modern humans from sub-Saharan Africa.

De la Nasa (USA):http://www.nasa.gov/mission_pages/explorer/index.html

Past Missions - Explorer 1-5

Spacecraft Configuration: Cylinder 94.6 centimeters (37.25 inches) long and 16.5 centimeters (6.5 inches) in diameter; total length with attached rocket motor 2.05 meters (80.75 inches) Science instruments: Cosmic ray detector; micrometeorite (dust) detectors; internal and external temperature sensors

Overview

Explorer 1 was the first satellite launched by the United States when it was sent into space on January 31, 1958. Following the launch of the Soviet Union's Sputnik 1 on October 4, 1957, the U.S. Army Ballistic Missile Agency was directed to launch a satellite using its Jupiter C rocket developed under the direction of Dr. Wernher von Braun. The Jet Propulsion Laboratory received the assignment to design, build and operate the artificial satellite that would serve as the rocket's payload. JPL completed this job in less than three months. ... Explorer 1 revolved around Earth in a looping orbit that took it as close as 354 kilometers (220 miles) to Earth and as far as 2,515 kilometers (1,563 miles). It made one orbit every 114.8 minutes, or a total of 12.54 orbits per day. The satellite itself was 203 centimeters (80 inches) long and 15.9 centimeters (6.25 inches) in diameter. Explorer 1 made its final transmission on May 23, 1958. It entered Earth's atmosphere and burned up on March 31, 1970, after more than 58,000 orbits. The satellite weighed 14 kilograms (30.8 pounds).

CNN (USA): http://www.cnn.com/2007/TECH/science/01/18/china.relics.reut/index.html BEIJING, China (Reuters) -- About 1,100 cultural relics were unearthed at Beijing Olympic venue construction sites last year, state media reported on Thursday.

Newsweek (USA): http://www.msnbc.msn.com/id/3032542/site/newsweek/ During Jobs’s keynote address at the Macworld Expo in San Francisco on Tuesday—a seamless two-hour infomercial that mesmerized 4,000 people, some of whom had waited all night for a seat—

The Observer (UK): http://observer.guardian.co.uk/magazine/story/0,,1987978,00.html She quoted official figures from June 2005 showing that 9,290 pupils were permanently excluded from school in England, and 64 per cent were classified as having special needs. Of these, about 80 per cent were dyslexic. As the cost of exclusion is almost £10,000 per child per year, Cramer was confident this funding would have been better used to provide appropriate early support in school.

El Pais.com (Esp): http://www.elpais.com/articulo/internet/Apple/alcanza/beneficio/record/ultimo/trimestre/elpeputec/20070117elpepunet_7/Tes La compañía Apple cerró el último trimestre de 2006 con un neto récord de 1.004 millones de dólares y superó las expectativas de Wall Street. La ganancia obtenida en su primer trimestre fiscal, que cerró el 30 de diciembre, es casi el doble de los 565 millones que logró en igual trimestre del ejercicio anterior, según datos difundidos este miércoles por la empresa.

L'espresso (it.): http://www.lescienze.it/ Lo studio ha riguardato 122.124 pazienti con diagnosi di infarto miocardico acuto di età compresa tra 65 e 84 anni nel biennio 1994-1995, e che erano candidati per una cateterizzazione cardiaca. Quelli effettivamente sottoposti a tale terapia sono stati 73.238, scelti tra i soggetti più giovani e con infarto di minore gravità;

Der Spiegel (Al.): http://www.spiegel.de/wissenschaft/weltall/0,1518,458517,00.html Neben den jungen Wilden gibt es in der Kleinen Magellanschen Wolke viele Sternhaufen und Nebel. Von der Südhalbkugel der Erde aus kann man die Wolke mit bloßem Auge sehen, so wie auch die Große Magellansche Wolke direkt daneben. Beide sind Zwerggalaxien in nächster Nachbarschaft zu unserer Galaxie, der Milchstraße. Etwa 200.000 Lichtjahre sind sie Schätzungen zufolge von uns entfernt. Aquí per uèi... ne pòdi botar mai mas val pas la pena serem pas jamai d'acòrdi e vòli pas passar mon temps e mièja vida a justificar mon vejaire. Bona nuèch a totes, coralament, Capsot Pichon apondon. Lo meteis sit citat anteriorament: http://physics.nist.gov/PhysRefData/Handbook/index.html

"This handbook is designed to provide a selection of the most important and frequently used atomic spectroscopic data in an easily accessible format. The compilation includes data for the neutral and singly-ionized atoms of all elements hydrogen through einsteinium (Z = 1-99). The wavelengths, intensities, and spectrum assignments are given in a table for each element, and the data for the approximately 12,000 lines of all elements are also collected into a single table, sorted by wavelength (a "finding list")."

Pel catalan sabi pas tròp s'es un bon exemple mas:http://www.gencat.cat/anydelaciencia/cat/activitats/permanents/activitat_1.htm

"Exposició: "Apropa't a la ciència. De la recerca a la innovació" - Barcelona Ciència 2007

Per a tots aquells que considerin la ciència com un món massa distant o difícil de comprendre, l'exposició "Apropa't a la Ciència" els ofereix l'oportunitat d'endinsar-s'hi d'una forma entenedora i amena. Els tallers, plantejats com a jocs de rol, son activitats col·lectives que pretenen incitar a la reflexió els visitats sobre quin futur es vol i com contribuir a fer-lo possible. Per visitar l'exposició, és imprescindible fer la reserva al telèfon 661.387.273. En el vostre recorregut comptareu amb el suport de personal responsable de formació."

Mas ne vaquí un autre abans de far quicòm mai:http://www10.gencat.net/probert/catala/exposicio/ex14_ciencia.htm A Somàlia, a Nigèria i el Congo, a més a més, la cobertura es va reduir entre els anys 1990 i 2000. La vacunació contra el xarampió tampoc no s’ha implantat totalment, i aquesta malaltia va causar, durant el 2002, un total de 660.000 morts.

Lo volum d'aquelei documents es impressionant (mai me siáu acontentat de donar de liames e de citacions brèvas). Pròva que l'SI es socializat diversament, çò qu'ai jamai negat. De parlar de personas en luòga d'organismes scientifics (agéncias governamentalas, universitats, etc.) es un pauc tendenciós. E entre leis exemples donats per Capsot, n'i a que son pertinents, mai CNN, Newsweek, The Observer, El Pais, L'espresso, Der Spiegel... son pas exactament de publicacions scientificas (maugrat tot lo respècte degut en d'organismes de pressa reputats). Mantèni, per parlar d'un aspècte particular (qu'interèssa un projècte enciclopedic coma lo nòstre) que l'SI es largament la nòrma de la comunicacion scientifica actuala, e que per exemple, la chausida per lei wikipedians italians d'aquela nòrma dins un país ont es incompletament socializada es un fach significatiu. Aurai au mens dos ponchs d'acòrd ambé Capsot : lo desacòrd persistent e l'enveja d'arrestar aquela discussion. Coralament en totei. --Vivarés 18 de genièr de 2007 a 23:20 (UTC)

Proposicions possiblas per un vòte

Fau un pichon bilanç:

Calrà decididir se:

La carta linguistica (reformulada e botada dins un dialècte unic) la volèm o non.
Se volèm los bandèls visibles. La causida se farà aprèp entre las diferentas preposicions?
Se volèm los bandèls visibles (s'es possible) pas que per senhalar la version dialectala dins la quina calrà èsser redigit l'article in fine.
Se volèm pas cap de bandèls.

E una preposicion, se la poiria pas bolegar sus una autra pagina la discutida suls bandèls? --Gavach 10 oct 2006 à 19:11 (UTC)

As rason! Es un pauc pesuc d'aver tot dins la meteissa discutida... Vau ne crear una autra pels bendèls...
Cedric31 11 oct 2006 à 07:33 (UTC)

Las observacions dels contributors concernissent los bendèls lingüistics son estats transferits sus la discutida novèla: Discutida Wikipèdia:Presa de decision/Bendèls
Cedric31 11 oct 2006 à 07:46 (UTC)

Me sembla que la mencion dei bendèus lingüistics dins la Carta es fòra subjècte : es un autre problèma (coma lei remarcas precedentas o dison). --Vivarés 9 de genièr 2007 a 20:36 (UTC)

Quin dialècte causir per un article?

Tròbi pas pus l'endrech ont se parla d'aquò, mas cal clarificar aquela question e dobrir una rubrica especializada: quin dialècte causir per un article? Repreni las proposicions qu'ai ja legidas endacòm mai: [tèxt perimit e suprimit, vejatz la nòva proposicion çai sota]--Aubadaurada 21 d'oct de 2006 am 10:52 (UTC)

I aviá una règla mai que foguèt prepausada: un article començat dins un dialècte, se lo subjècte pertòca pas a una realitat occitana, seria acabat dins aquel dialècte.
De mai, foguèt pas jamai prepausat de donar una prioritat, amai leugièra al lengadocian.
Tanpauc, se parlèt pas que de la grafia e pas d'estandart regional.
La version, actuala, que se pòt amendar, o ne prepausar una autra version es aquí: Wikipèdia:Carta lingüistica

--Gavach 21 d'oct de 2006 am 11:03 (UTC)

D'acòrdi, mercé per aquelas precisions. Me pèrdi un pauc dins las paginas multiplas e innombrablas de discussion. Pasmens m'interessariá de legir de vejaires subre las proposicions qu'ai fachas.--Aubadaurada 21 d'oct de 2006 am 11:22 (UTC)

En foncion de las precisions que Gavach ven de portar, reformuli las proposicions. Es pas indispensable, d'efièch, de donar una preeminéncia al lengadocian. Per contra me sembla util de cercar de formas convergentas per facilitar la collaboracion multipla.

NÒVA PROPOSICION

Article tocant un subjècte non especific a una region d'Occitània
- S'escriu de preferéncia dins lo dialècte amb lo qual s'es començat la redaccion de l'article.
- Los contributors que mestrejan pas aquel dialècte, de segur, pòdon escriure dins un autre dialècte. Los que o pòdon faire, puèi, adaptan aquelas contribucions al dialècte d'origina de l'article.
Article tocant un subjècte especific a una region d'Occitània.
- S'escriu de preferéncia dins lo dialècte d'aquela region.
- Los contributors que mestrejan pas lo dialècte de la region, de segur, pòdon escriure dins un autre dialècte. Los que o pòdon faire, puèi, adaptan aquelas contribucions al dialècte de la region.
Per facilitar las contribucions d'autors multiples dins un article, e per facilitar l'omogeneïtat lingüistica d'un article, se recomanda d'escriure los dialèctes amb de formas convergentas, panoccitanas al pus mai e pas tròp localistas. Dich autrament, se recomanda d'utilizar los estandards regionals que son en via de formacion (provençal general, niçard general, gascon general, lemosin general, auvernhat general, vivaroalpenc general, lengadocian general) e se desconselha los parlars tròp locals. Lo gascon local aranés, qu'a un estatut particular, totun, s'admetriá pels subjèctes especifics a la Val d'Aran.--Aubadaurada 21 d'oct de 2006 am 11:33 (UTC)

Bona sintèsi amb ca que là un problemeton. Botariai puslèu çò que prepausas a la fin dins una anèxa a la carta. Coma o dises aqueles estandards son en via de formacion e de còps plan luènh d'èsser calhats e son conselhats. Coma la carta es una règla que deu permetre de trencar simplament en cas de garrolha, los conselhs e los desconselhs i an pas la lora plaça. Per contra dins una anèxa podèm conselhar (coma se conselha de metre los imatges e los tablèus a drecha, d'utilizar de titols e de jos-titols, de botar en italica las citacions ec...): Wikipèdia a una vocacion panoccitana. Es donc conselhat d'utilizar:

Un lexic comun pels mots de formacion sabenta e los neologismes. (aquò se poiria ajustar a la carta benlèu.)
De defugir las formas tròp locala mai que mai quand existis en varianta liura una forma mai generala.(Pensi mai que mai a la morfologia verbala, lo lexic "eiretat" es dubert e per las variacions foneticas, son cobertas per la grafia)
De pas tornar inventar la polvera a netejar lo tais cada jorn.Arribarà que de problèmas de terminologia se pausen: abans de se prene lo cap amb lo lexic de l'andbòl aplicat a l'occitan, agachatz se lo trabalh es pas estat ja fach a l'entorn de vos (diccionari, lexic, jogaires occitanistas de andbòl...), amai sus Wikipèdia.--Gavach 27 d'oct de 2006 pm 16:08 (UTC)

Sèm d'acòrdi sul fons de la question. Accèpti que se meta los "conselhs" en annèxe e las règlas imperativas dins lo còr del tèxt de la carta. Es logic. Tanben soi d'acòrdi amb los conselhs suplementaris qu'ajustas.--Aubadaurada 29 d'oct de 2006 am 11:13 (UTC)

Cambiamentons dins la carta

Ai cambiat un pauc la forma de la preposicion de carta en i ajustar o precisar mantuna causa. Anatz-i e digatz-me çò que ne pensatz. (Calrà tornar provençalizar lo tèxt atanben). --Gavach 21 de decembre de 2006 a 10:01 (UTC)

Siáu d'acòrdi amb tot çò que prepausas, levat sus aqueu passatge: Lei proposicions dau Conseu de la lenga occitana (CLO), que regularizan las proposicions d'Alibèrt pel lengadocian e las de las adaptacions del sistèma als autres grands dialèctes son d'aplicar sus la wikipèdia occitana. --- Lo CLO es panoccitan, privilègia pas lo lengadocian. Tanben Alibèrt fa pas de 'proposicions', fa una 'codificacion', donc faudriá dire pus clarament: Lei preconizacions dau Conseu de la lenga occitana (CLO), que regularizan la codificacion d'Alibèrt e la nòrma dei grands dialèctes, son d'aplicar dins la Wikipèdia occitana.

Pas cap de problèmas mas tòrna me legir: disi pas que lo CLO es pas pan-occitan, disi que lo sistèma d'Alibèrt foguèt fach pel lengadocian puèi adpatat als autres dialèctes per bastir las "pre-nòrmas" graficas puèi que lo CLO ajustèt tot aquò en regularizar las causas. E per proposicions/codificacion vèsi pas la contradiccion: proposèt ben un biais de codificar l'occitan lengadocian escrich non? Lo fach que sia estat seguit es un autre "problèma". Enfin èra per discutejar e ma version es justament aqui per èsser amendada.

--Gavach 29 de decembre de 2006 a 18:22 (UTC)

Alibèrt es partit dau lengadocian, segur, per còntra lo CLO es partit tre sa fondacion d'un ponch de vista panoccitan (e non pas lengadocian): prepausi una formulacion que faga ben comprene aquela idèa. Per quant au tèrme "proposicion", me cau èstre mai explicit: Alibèrt faguèt ben una "proposicion" quand escriguèt sa gramatica en 1935; mai ara, en 2006/2007, es pus una proposicion, es vengut una "codificacion", una "nòrma", intrada dins l'usatge: cresi que la carta o deu presentar ansin, especialament a destinacion dei personas que creson encara que pòdon reïnventar la fixacion de l'occitan (n'avèm agut un exemple fa quauquei jorns dins WP, comprenes de cu parli).--Aubadaurada 29 de decembre de 2006 a 21:02 (UTC)

Soi d'accòrdi, t'inquietes pas. Un pauc de bisantinisme fa pas de mal de còps ;-).--Gavach 30 de decembre de 2006 a 15:11 (UTC)

Formas regionalas d'un nom d'article

Caudriá adoptar una convencion sistematica per presentar lei formas regionalas:

Dins un nom d'article. Ja podètz agachar leis assais que se son fachs dins lo començament deis articles castanh, cabra, tomata, lach, Sahara Occidentau, Luna. Es necessari de pensar:
- la tipografia: gras, italic, parentèsis o non...
- lo gra de precision dins lei formas regionalas: precisam a cada còp l'origina? o se contentam de mençonar lei formas sensa lei localizar? Oblidem pas que fasèm una enciclopèdia, pas un tractat de dialectologia.
- la mençon eventuala: "forma regionala", "regionalament", "varianta/var.". A mon vejaire lo tèrme "varianta" conven pas (una varianta es una forma mens difusada o mens referenciala: "avedre, aguer, auer" son lei variantas d'aver).
Dins un sistèma de remandaments entre aquelei formas.

Aquò supausa d'evitar l'ultralocalisme e de privilegiar de formas regionalas pron difusadas, tant e mai.--Aubadaurada 29 de decembre de 2006 a 14:28 (UTC)

Aviai començat de trabalhar sus un tablèu dels noms dialectals de la flòra e de la fauna per pas subrecargar lo tèxt, anatz-i veire sus ma pagina d'utilizator. --Gavach 29 de decembre de 2006 a 18:24 (UTC)

Veni de suggerir de precisions tecnicas dins la Carta lingüistica, per guidar lei wikipedians dins la gestion dei formas dialectalas--Aubadaurada 10 de genièr 2007 a 18:08 (UTC)

Introduccion a la Carta

Seriá interessant d'apondre una introduccion sintetica a la Carta. Poiriá èsser quauqua-ren coma aquò :

"La presenta Carta definís lei règlas de basa de la wikipèdia occitana en matèria lingüistica, que tot contributor es supausat d'aver acceptat..."

--Vivarés 10 de genièr 2007 a 20:02 (UTC)

Òc, una introduccion d'aquesta mena seriá benvenguda. Lo poiriás ajustar dins lo tèxt?--Aubadaurada 12 de genièr 2007 a 14:01 (UTC)

De bon notar

Se un desacòrd apareis dins la formulacion, o lo contengut de la carta, seria bon que cadun amendèsse lo tèxt en plan marquar los endreches problematics

ex (fantastic): L'occitan es compausat d'un dialècte literari lo Gavaldanés environats de qualques dialèctes màgers coma l'Agenés o lo Lemosin-bais (Version prepausada per Gavach)

L'occitan es compausat d'un dialècte literari lo Gavaldanés environats de qualques dialèctes màgers coma l'Agenés o lo Lemosin-naut (Version prepausada per Utilizator x)

Aital al moment del vòt se poirà deseparar lo vòt pel fons (cal o cal pas una carta linguistica?) dels vòts suls detalhs (es la version de Gavach de la carta que m'agrada mai).

Mas bon vèsi pas de rasons que i aja de desaccòrd...

--Gavach 12 de genièr 2007 a 15:06 (UTC)

Redondància inutila

Tròbi la frasa Tot contributor es supausat de leis aver acceptadas. en tròp. Tot contributor a pas:

La capacitat de comprene las subtilitats de la normativizacion de l'occitan
L'enveja de comprene las subtilitats de la normativizacion de l'occitan

Una font de formas lingüisticas que li serviriá de basa segura (diccionaris de bon trobar e manejar dins son dialècte que seguisson las preconizacions del CLO d'exemple)

La carta es aqui per trencar en cas de problèma e per dire quin occitan o vestit grafic de l'occitan deu èsser emplegat in fine sus la wiki. Aquela frasa implica per contra una tendéncia a descoratjar los usatgièrs qu'aurian pas una mestresa totala o pro bona d'aquelas questions (a mon vejaire 95% de la gent qu'an una capacitat de s'exprimir a l'escrich en occitan). Se qualqu'un vòl contribuir sus la wiki e qu'emplèga una para-nòrma (a la HC d'exemple) li podèm pas dire "as pas lo drech", mas mercés a la carta podèm cambiar sos sapientifics en scientifics e se romèga o se se lança dins una guèrra d'edicion sus aquel sicut, la carta donarà rason al scientific sul sapientific. Pensi que cal pas tampar la pòrta als usatges de l'occitan "non-normatiu" o "pauc-normatiu" (d'exemple las contribucions d'apreneires) çò que poiria èsser una deriva d'interpretacion d'aquela frasa. --Gavach 12 de genièr 2007 a 22:35 (UTC)

Siáu totalament d'acòrdi ambé çò que dises. Aquela frasa significa simplament (per ieu) que degun poirà s'opausar a de correccions de la forma de sei contribucions se son pas corrèctas, segon la nòrma classica, e vòu de ges de biais descoratjar cu que siá de participar (es exactament coma "Degun es supausat ignorar la lèi" : la lèi s'aplica en totei). Pensi que fau explicar aquò dins l'introduccion (tot article deu aver son introduccion, e la Carta fa pas excepcion). Se la formulacion pòt èsser melhorada o cambiada, i a que de faire de proposicions. Vivarés 12 de genièr 2007 a 23:08 (UTC)

Mas "Degun es supausat ignorar la lei" es una règla de la societat "reala" mas de la wiki. Sus la wiki pas degun es oblijat de la conéisser la lei, a lo drech (dins lo sens ont serà pas castigat) de l'oltrapassar a la debuta. Agacha la nocion de neutralitat de punt de vista: un contributor a pas a èsser neutre dins sas contribucions (li cal ensajar de segur e serà aimat per aquò mas simplificam...) es la wiki que in fine deu èsser neutre!

Per explicar la diferéncia (pregonda dins sas consequéncias) de la frasa Tot contributor es supausat de leis aver acceptadas.. Pensam qu'un jorn arriban sus la wiki los utilizators Nhacon (qu'a apres l'occitan amb HV) e Japon (que l'a apres amb AB). Nhacon es de bona volontat, japon un discipol del mèstre Dins lo cas ont la carta passa sens Tot contributor es supausat de leis aver acceptadas.

Nhacon e Japon escrivan los articles (dins la lora grafia e segon lors usatges apreses) Makina e Caolin.
Un utilizator saberut tomba dessus dins los darrièrs cambiaments e fa los cambiaments necites.
Nhacon demanda a l'utilizator "perqué as cambiats mos musica lambrescetonica en musica electronica?". L'utilizator li explica simplament e lo remanda a la carta.
Japon se lança dins una guèrra de revert sus l'article Caolin. L'utilizator saberut li daissa de messatges per li explicar la règla, qu'es la carta. Japon vòl pas res saber. Los administrators an lo drech de lo bloquejar e balhan rason a l'utilizator saberut.

Dins lo cas ont carta passa amb Tot contributor es supausat de leis aver acceptadas.

Nhacon e Japon escrivan los articles (dins la lora grafia e segon lors usatges apreses) Makina e Caolin.
Un administrator saberut que ven de se far daissar per l'amiga daissa un messatge: Atencion los vòstres articles respèctan pas las règlas de la wiki! E fa los cambiaments necites.
Japon se lança dins una guèrra d'edicion. Meteissa resulta que de naut.
Nhacon escriu un autre article Tamborin totjorn dins l'occitan qu' a apres. L'administrator decidis de lo fòra-bandir e a lo drech vist que Tot contributor es supausat de leis aver acceptadas.

Consequéncia: dins un cas capitam mercés a la carta de fòra-bandir los utilizators que fan un usatge volontari e militant d'una para-nòrma mas acceptam los contributors que fan amb çò qu'an apres mas que son prèstes a acceptar una règla causida per la comunautat. Dins l'autre cas per contra, pòt arribar (e disi ben pòt) que se fòra-bandisca d'un biais regular (segon la carta) d'utilizators que en tota bona volontat escrivan coma an apres... Benlèu vos sembla un pauc periferic mas aquela carta se es acceptada amb la frasa Tot contributor es supausat de leis aver acceptadas. seria una primièra sus las wiki dins sos presupausats "juridics". --Gavach 13 de genièr 2007 a 09:32 (UTC)

Siáu consent amb lei principis de Gavach e de Vivarés, mai cresi que Gavach dramatiza e exagèra lei riscs. Prepausi de gardar la frasa "Tot contributor es supausat de leis aver acceptadas" e de la completar amb la frasa seguenta: "Lei contributors novelaris e de bòna volontat, e mai se mestrejan pas encara la Carta Lingüistica, son totjorn benvenguts a Wikipèdia: leis encoratjam a participar sens aver paur de faire d'errors. Lei contributors mai experimentats lei devon ajudar a l'aplicacion de la Carta amb una actitud aimabla, diplomatica e pacienta." (lo darrier conseu es valable per ieu, per exemple) :-5 --Aubadaurada 13 de genièr 2007 a 12:13 (UTC)

Se i a un risc, mai minim de que servis de l'ajustar? Qual definirà un utilizator de bona volontat? Vèsi pas l'utilitat reala d'aquela frasa e vesi pas qu'una transgression dels principis de la wiki (es pas de bon explicar mas per ieu i a quicòm que truca, qu'ai plan de mal d'explicar).--Gavach 13 de genièr 2007 a 13:15 (UTC)

M'as pas convencut. Me rambi pas a ton vejaire. De verai, exagèras lo problèma. En tot cas teni pas talament a ma frasa e assajavi sonque de trobar un compromés. Per ieu l'introduccion de Vivarés es logica e presenta gaire de risc (amb o sens ma frasa). --Aubadaurada 13 de genièr 2007 a 14:50 (UTC)

Ai reformulat l'introduccion en parlant dei contribucions e non plus dei contributors. Çò qu'es explicitat ditz clarament çò que pensam totei tres (e lo risc evocat per Gavach dispareis) ; es redondant, mai una introduccion o es totjorn ; còmpte tengut de la situacion que visqueriam fa quauquei mes (e que foguèt a l'origina de l'idèa d'una Carta lingüistica), pareis pas inutile de dire lei causas. --Vivarés 14 de genièr 2007 a 17:07 (UTC)

Aital me va. Es çò que cercavi e benlèu çò que me tafurava: la diferéncia de far entre contributors (persona)e contribucions (tre que "Salvagardar" es picat la contribucion deven un ben comun). Tiri ma version contradictòria.$--Gavach 16 de genièr 2007 a 09:25 (UTC)

Omogeneïtat lingüistica deis articles

Vèni de m'avisar que la disposicion seguenta : "En cas de conflicte, se farà la decision sus la longor dei divèrs passatges e sus lei principis pertocant lei formas localas expausats çaisús" es pas coerenta. S'un article tractant de Lemosin es compausat de divèrs passatges redigits dins de dialèctes diferents, amb un passatge lòng en lengadocian, e un pichon en lemosin, coma armonizar en cas de conflicte ?

segon lo principi : lo passatge pus lòng es en lengadocian ?
segon lo principi : lo dialècte lemosin es de privilegiar ?

--Vivarés 13 de genièr 2007 a 00:09 (UTC)

E ieu veni de m'avisar, e es benlèu la causa de ta question, que manca la règla (ont es passada?) disent qu'un article pertocant a una espaci dialectal deu èsser redigit in fine dins lo dialècte de l'endrech (ex: Santon en provençal, Bèstia de Gavaldan en Lengadocian). Donc la règla a mon vejaire seria:

L'article "Jan dau melhau" deu èsser redigit in fine en Lemosin mai se i a 30 linhas en gascon.

L'article "Esquisofrenia?" començat en Lemosin (3 linhas) e contunhat en niçard (7 linhas) deu èsser redigit in fine en Lemosin.

L'article "Valparaiso" començat en lengadocian (1 linha) e contunhat en gascon (47 linhas) deu èsser redigit in fine en gascon.

Me sembla de bon sens: prioritat absoluda al dialècte ligat a la realitat tractada, se l'article pòt pas èsser ligat a una realitat prioritat al dialècte dins lo qual es estat començat l'article se las longors dels passatges son dins un rappòrt acceptables si que non prioritat a la longor.

--Gavach 13 de genièr 2007 a 09:43 (UTC)

Me semblava que la carta ja èra fòrça clara e que disiá:

Dialècte locau per un subjècte regionau d'Occitània (Vivarés, te caudriá restablir aqueu passatge)
Senon, lo dialècte dins lo quau se comença un article a la prioritat sus leis autres: 1 linha en lengadocian puei 47 en gascon => tot en lengadocian. Ara, tanben, ieu pòdi acceptar lo contrari: 1 linha en lengadocian puei 47 en gascon => tot en gascon.

--Aubadaurada 13 de genièr 2007 a 11:58 (UTC)

Ai pas levat lo passatge sus lo dialècte locau. L'ai simplament desplaçat : èra dich qu'es pas una règla absoluda, donc es una simpla recomandacion ; se tròba dins lei conseus. Estent que l'avètz pas vist, lo vau far aparéisser pus clarament. Vivarés 13 de genièr 2007 a 19:35 (UTC)

Soi pas d'accòrdi, me sembla que la longor deu tanben jogar un ròtle: mantun article son pas que de frasas modèlas (que son en lengadocian) ex: Cincinati es una vila dels estats-units. Cresi que se qualqu'un alonga aquel article d'un biais significatiu cresi que seria una pèrda d'energia de voler lengadocianizar lo tèxt. Calria que las contribucions, per èsser presa en compte, sian significativas (pas l'ajust d'un modèl en copiar/pegar). --Gavach 13 de genièr 2007 a 13:22 (UTC)

M'as convencut. Me rambi a ton vejaire.--Aubadaurada 13 de genièr 2007 a 14:50 (UTC)

Per ieu, la règla es pas clara. M'agradariá que quauqu'un prepausèsse una formulacion. Vivarés 13 de genièr 2007 a 20:08 (UTC)

10 jorns de mai per la discussion?

Qué pensatz se butam fins al 25 de genièr per finalitzar la carta (normalament la discussion se clava diluns 15 de genièr)? En tot saber que passam al vòt lo 1 de febrièr. --Gavach 13 de genièr 2007 a 16:20 (UTC)

Me sembla pas necessari. I a un consens pron fòrt subre lo contengut actuau de la carta e ja fa longtemps qu'aquela carta es en preparacion. Aqueu 15 de genier, lo temps serà vengut de la votar, sensa faire mai d'alòngui.--Aubadaurada 13 de genièr 2007 a 18:30 (UTC)

I a quauquei ponchs que son pas encara completament clars. Es verai que fa longtemps qu'aquela carta es en preparacion, mai la fasa finala de redaccion e de mesa au ponch es estada corta. Prepausi una solucion mejana : de remandar la fin de la discussion au 20 de genier. Que ne'n pensatz ? Vivarés 13 de genièr 2007 a 22:40 (UTC)

Vague, d'acòrdi per lo 20 de genier.--Aubadaurada 14 de genièr 2007 a 03:22 (UTC)

OK. Fau lo cambiament.--Gavach 16 de genièr 2007 a 09:27 (UTC)

Los ponchets sus l'article "sole" (ligam soleu) de la Wikipèdia italiana (SI... DAVVERO)

Adieu a totes, Contràriament a çò qu'es afirmat dins l'article sul SI, l'article italian respècta pas las supausadas convencions "internacionalas" del SI. Benlèu deuriatz cercar un exemple melhor de l'aplicacion del sistèma (se n'i a segur, bon coratge!!!) e tirar aqueste qu'es pas un bon exemple e que podriá discredibilizar la Carta Linguistica. Bona nuèch, Capsot 7 de set de 2007 a 21:55 (UTC)

Adieu a totes e mai particularament a Canal Pus...

Es plan curiós de veire que lo ligam qu'aviái mandat sus l'article "solelh" es estat reSIzat per un usancièr "italian" que a per escais Gassendi (a pas vertadièrament de pagina per ara e sembla tanben obnubilat pel SI... a benlèu paur d'èsser descriptat...)...

Es interessanta la Wikipèdia qu'ai aprés qual èra aqueste Gassendi que coneissiái pas, se tròba qu'èra curiosament un matematician provençal (coma Peiresc, quina coïncidéncia!) e soi content de veire que son los "italians" meteisses que se son avisats de la preséncia de ponchets dins l'article qualque temps aprèp qu'escriguèsse ma contribucion... sabiái pas qu'èri legit tant luènh! En esperar que Fermat venga cambiar las convencions de la Viquipèdia catalana e la Wikipedia anglesa per far trionfar lo SI, tant unanimament e universalament emplegat (vegèri d'articles en marcian e lo fan servir tanben...).

Capsot 19 d'oct de 2007 a 09:36 (UTC)

Introduccion de honts de referéncia lingüistica dens la Carta lingüistica

Adishatz,

La Carta lingüistica actuau que precisa que Wikipèdia e valoriza la diversitat dialectau de la lenga nosta. Totun, aquesta diversitat ne'm sembla pas tostemps pro valorizada.

Que prepausi donc un vòte a prepaus de la modificacion o de l'addicion deus punts seguents a la Carta lingüistica; plan solide, un vòte especific (qad separat) entà cadun deus punts seguents:

Modificacion deu paragrafe Nòrma classica:

tèxte actuau: "Leis articles devon èsser escrichs en nòrma classica, nòrma que permet de notar totei lei varietats regionalas de l'occitan. La nòrma classica es ansin definida : es lo sistèma elaborat principalament per Loís Alibèrt, inicialament per lo lengadocian, e seis adaptacions ais autrei dialèctes. Lei preconizacions dau Conseu de la Lenga Occitana (CLO), que regularizan la codificacion d'Alibèrt e dei grands dialèctes, son d'aplicar dins la Wikipèdia occitana."
proposicion d'arreformulacion: "Leis articles devon èsser escrichs en nòrma classica, nòrma que permet de notar totei lei varietats regionalas de l'occitan. La nòrma classica es ansin definida : es lo sistèma elaborat principalament per Loís Alibèrt, inicialament per lo lengadocian, e seis adaptacions ais autrei dialèctes. Se conselha d'aplicar lei preconizacions dau Conseu de la Lenga Occitana (CLO)."

Addicion deu punt seguent:

"Que cau honts lexicograficas qui hascan referéncia entà l'escritura d'articles sus Wikipèdia. Que's prepausan:
- entau gascon: lo Dictionnaire du béarnais et du gascon modernes de Simin Palai e lo Dictionnaire français-occitan (gascon) (tòmes 1 e 2) editat per l'associacion Per Noste;
- entau lengadocian: lo Dictionnaire occitan-français selon les parlers languedociens de Loís Alibèrt, lo Dictionnaire français-occitan de Crestian Rapin, lo Diccionari general occitan de Cantalausa e lo Diccionari français-occitan de Crestian Laus. Quan tau o tau forma presenta dens ua hont lexicografica ei contrària a las preconizacions deu CLO, lo contributor que pòt seguir la hont lexicografica qui'u sembla de miélher referéncia o las preconizacions deu CLO.
- au nivèu supra- e interdialectau, lo Trésor du Félibrige de Frederic Mistral.
- los contributors d'autes dialèctes que son invitats a prepausar honts lexicograficas correspondentas.

Addicion deu punt seguent:

"Quan un contributor e precisa dens quin dialècte a redigit un article, aquera mencion que pareish dens l'article. Que's modifica en cas de regularizacion dens un dialècte diferent deu dialècte iniciaument utilizat."
Comentari: Que's tròba, sus mantua Wikipèdia on son presentas divèrsas formas dialectaus, la mencion deu parlar dens lo quau l'article ei escriut. Har la medisha causa sus la Wikipèdia occitana qu'ei ua faiçon de valorizar la diversitat dialectau de la lenga nosta.

Addicion deu punt seguent:

"La reparticion territoriau de tau o tau mot o varianta de mot au nivèu dialectau o infradialectau, qu'ei sovent de mau determinar de faiçon precisa. Lo contributor qui coneish elements d'aquera reparticion que'us pòt indicar dens lo còs d'un article."
Comentari: Aqueths indics per incomplets qui sian que contribueishen a la difusion de coneishenças sus la lenga occitana. Vertat que com ac a dit Vivarés, que seràn tostemps incomplets, mes los autes contributors que'us poderàn completar, e que serà un element important de la valorizacion de la diversitat dialectau de la lenga occitan sus Wikipèdia.
Coraument a tots,
Eòle (d) 29 julhet de 2009 a 20.47 (UTC)[respon]

Una informacion. La lexicografia es pas aquò. Lei "diccionaris" qu'Eòle prepausa coma referéncias son pas de "diccionaris" vertadiers bòrd que son pas confòrmes a la disciplina scientifica qu'es la lexicografia, a l'excepcion notabla dau TDF qu'es lo sol "diccionari" citat digne d'aqueu nom. Lei "colleccions de mots" de Per Noste, de Rapin, de Cantalausa e mai d'Alibèrt pausan de problèmas grèus de fisabilitat dins l'informacion lingüistica. Lo "diccionari" de Palai dona d'informacions benvengudas mai a una granda manca de rigor metodologica. Lo "diccionari" d'Alibèrt es util sonque per la codificacion ortografica e morfologica dei mots (çò es: per la forma dei mots en generau), es pas fisable per lo sens ni per la categorizacion gramaticala. Tanben, i a de diccionaris extremament utils, en particular lo Diccionari francés-provençau d'E. Lèbre, G. Martin e B. Molin (dau CRÈO Provença), e mai lei diccionaris de Coromines (en gascon!), d'Achard, d'Avril, de Gonfroy, de Lavalada o de Mostier [Moutier] —e tot plen d'autres— que son pas prepausats e que meritarián aumens tant d'atencion coma lei diccionaris mençonats çai sus. En defòra de la question de la lexicografia, certanei diccionaris (Per Noste e Rapin en particular) son completament antinormatius e incoerents (en generau, lei proposicions d'Eòle lèvan tota possibilitat d'aplicacion d'una nòrma identificabla e menarián au desòrdre). Ara faretz çò que voudretz de mon opinion. Vos voliáu informar simplament dau risc d'una interpretacion marrida e ninòia de la nocion de lexicografia.--Nil Blau (d) 31 julhet de 2009 a 10.29 (UTC)[respon]

Que'm sembla Nil Blau que desbromba que los qui escriven ací an besonh de diccionaris entà saber quin se ditz tau o tau mot. La lista qui prepausi, e qui n'ei pas exaustiva, que se'n manca, qu'a aquera tòca tanben, que l'a com prumèra tòca.

Ara, que soi d'acòrd dab las remarcas e resèrvas de Nil Blau. Qu'èi jo medish constatat insufiséncias, incoeréncias e fautas dens los diccionaris gascons (los qui miélher e coneishi).
Dens lo de Per Noste:
- exemple d'insufiséncias:

Bande de Gaza: Benda de Gazza, Listra de Gazza. Lo problèma deu nom qu'ei tractat dens l'article correspondent, e de tota faiçon balhar duas formas diferentas per un territòri que'm sembla un drinòt estranh (per la forma problematica Gazza dab duas izèdas Nil Blau que poderà explicar miélher que jo çò qui truca);
partial: parciau; partiel: parciau. Quin díser alavetz: "Les résultats partiels ont été présentés de manière partiale?"

- exemple d'incoeréncia: monocotiledòni e dicotiledonèu (o lo contra...),
- exemple de fauta: "en balas" per "en batles" (corregit en principi dens la segonda edicion)
Qu'ei ua basa comuna de referéncia, mes n'ei pas l'Evangèli.
Coraument a tots, Eòle (d) 31 julhet de 2009 a 17.35 (UTC)[respon]