Casc antic de la Seu d'Urgèl
.JPG)
Lo Casc antic (casc ancian o centre istoric en occitan) de la Seu d'Urgèl reven al perimètre de l'anciana vila emmurallada, es a dire que s'estend entre la carrièra de Sant Ot e lo camin de Sota Palau, coma ditz lo sieu nom, jol Palais Episcopal (Palais Episcopau). La vila se bastiguèt sus una terrassa fluviala del riu Segre, qu'abans que se bastiguèsse la muralha, lo riu semblava d'èsser una defensa naturala.
Lo nuclèu nasquèt coma un quartièr eclesiastic de la vila vièlha. Dins lo nòu quartièr, nomenat vicus Sedes Urgelli, s'i bastiguèt la Catedrala d'Urgèl, que ne foguèt lo centre. A comptar de 1200 comença de s'emmuralhar en aprofechant los solids bastiments eclesiastics.
La nòva vila cresquèt força mens per orient, estent que la terrassa o dificultava. Nasquèron la carrièra dels Canonges, antigament de Santa Maria, la carrièra Màger, a comptar de la plaça de la Vila, que se formèt al luòc ont establissián contacte la vila vièlha e la nòva.
La muralha foguèt rebastida a la primièra mitat del sègle XV, que perdurèt fins al sègle XIX, quand se refortilhèt tot lo sistèma defensiu. La muralha medievala aviá quatre portals: lo de Trasdors, d'ont partissiá lo camin de Castellciutat; lo portal d'Andòrra, sus la carrièra de Capdevila; lo portal de Cerdanha, entre un ancian espital e Sant Domènec, e lo de Soldevila, dich tanben de l'Avesque, que portava cap a la palanca del Segre, ont i aviá un molin draper e un tint.
Cada portal èra flanquejat per doas tors, en mai d'autras que i aviá per refermar la muralha, almens dotze. La muralha seguissiá lo traçat del Segre e après seguissiá pel convent de Sant Domènec, la carrièra de las Èras, la carrièra de la Muralha, gorgola fins a la carrièra de Josep de Calassanç e fins a la fin de la carrièra Màger.
Fins al sègle XX, la populacion restèt dins l'encencha murallat. Un còp dins tèrra, sorgiguèron ravals als camins de sortida, sustot direccion Castellciutat e a la planca del Segre, del temps que dins lo portal de Cerdanya e Andòrra s'i bastiguèt pauc. Es per aquò redigiguèt un plan d'aishamplatge, 1927, fach per Joan Bergós. Dempuèi la Passejada de Joan Brudieu, construit en lo moment del enderroc de las muralhas, e la carrièra de Sant Ot vèrs la Valira, amb ais central dins la carrièra de Sant Ermengol, la plaça de Josep Zulueta, la carrièra dels Comtes d'Urgèl e la carrièra del Duc d'Urgèl.
Cada an, la primièra dimenjada d'agost, dins la carrièra Màger se debana la vòta de la Verge del Lach, tanben nomenada fèsta de la carrièra màger o del casc ancian (en catalan Festa del Carrer Major).
