Canal (via navegabla)
Un canal (var. canau, chanal, chanau) es un riu artificial navegable o pas. Los canals son generalament d'aiga doça, mas lo Canal de Corint o lo Canal de Suèz, que passsan pas lo nivèl de la mar, son salats.
Pòt èsser una estructura totalament artificiala, o un flume o un riu canalizat tot o en partida del sieu cors. L'òme modifica las caracteristicas geometricas e idraulicas d'un fluvi, per de curatges, de cavaments, de correccions e/o d'alargaments. Las canalizacions dels principals rius (Ren, Ròse) foguèron acompanhadas per lo claufiment de las vòutas o "cabeluts" per canalizar l'aiga dins un riu principal constrench. S'es agit de lo far mai drech per facilitar la navegacion al prejudici de la natura e riquesa ecologica e foncionala de las zònas umidas presentas anteriorament.
Dempuèi l'Antiquitat, puèi a l'Edat Mejana, las ribas se son bastidas per evitar las inondacions dins lo cas d'aigats, per fin de facilitar la traccion (alage) e l'arrambatge, per lo bastiment d'embarcadors, cais e camins d'alage, puèi per la creacion d'enclusas, ascensors e quitament de vaissèls, ponts canals o passatges de tunèls qu'an facilitat la circulacion e, fin finala, per las "estacions d'aiga", ponches de virament de vaissèls e pòrts fluvials.
Amb l'invencion del motor, e per luchar contra la desgradacion de las ribas per las ondadas causadas per la velocitat de las gabarras e dels batèls de motor, fòrça canals an uèi de ribas de beton o de "palplacas"" d'acièr.