Batalha de Tinian
La batalha de Tinian se debanèt dau 24 de julhet au 1èr d'aost de 1944 dins lo corrent de la Segonda Guèrra Mondiala. Foguèt la consequéncia d'una ofensiva estatsunidenca (16 000 òmes) destinada a conquistar l'illa qu'èra una posicion estrategica de l'archipèla deis Illas Marianas. La defensa èra assegurada per una garnison importanta (9 000 òmes) qu'aviá bastit mai d'una linha defensiva. Pasmens, au contrari deis autreis illas de l'Ocean Pacific onte lei Japonés avián ja resistit plusors setmanas còntra de fòrças d'invasion numericament superioras, lo relèu de Tinian èra relativament clòt. Leis Estatsunidencs poguèron donc i utilizar sei carris e son artilhariá d'un biais eficaç e nòu jorns solament foguèron necessaris per conquistar la totalitat de Tinian. Perdiguèron aperaquí 1 900 òmes (328 tuats e 1 571 bleçats). De son caire, l'armada imperiala perdiguèt 6 300 òmes (6 050 mòrts e 236 presoniers). Lo rèsta dei defensors capitèt de quitar l'illa franc de quauquei soudats que formèron de movements de guerilha actius fins a la fin de la guèrra.