Ankh
L'ankh o crotz ansada (☥ unicode U+2625) es l'Ieroglif egipcian representant lo mòt ˁnḫ (en còpte bohairic ⲱⲛϧ ónx, en sahidic ⲱⲛϩ ónh), qui significa « vida ». Es un attribut dels Dius egipcians que lo podavan pener per la bocla, o ne portar un dins cada man, los braces crosats sul pitre. Aquel simbòl èra nomenat crux ansata en latin (« Crotz ansada »).
Originas
[modificar | Modificar lo còdi]Los ipotèsis divergisson quant al sens que codifica l'ideograma. Se supausèt qu'èra un utèrus estilizat. Aquel apotèsi tenguèt un franc succés. Alan Gardiner imaginèt qu'èra de la correja d'una sandala, amb la bocla contornejant la cavilha. Lo mòt designant la correja de sandala s'escriu tanben ˁnḫ pr'amor se se prononçava benlèu diferentament.
Una tresena ipotèsa es aquela de la vertèbra d'un buòu, perspectiva que podava abondar l'origina bovina de la primièra letra dels alfabets fenicians o semitics que se referisson al mème animal, simbòl de poténcia e fòrça civilizacionala. Lo taur es tanben dins la simbolica chinesa l'ordonator del cicle zodiacal (òrbe del palmon, mèstre de l'Energia, 3h-5h).
Segon un autre ipotèsi, l'ankh simbolisariá l'Egipte e particularament lo Nil, font de vida pels Egipcians. La partida bassa (lo trach vertical) seriá la val del Nil (Nauta Egipte) e la partida nauta (la bocla) la boca del Nil (Bassa Egipte). La branca orizontala, ela, seriá lo nos d'Isis, qu'unís las doas partidas del flum e, per extension, del país. Aquela teoria seriá corroborada per de representacions de l'ankh ont se pòt distingar d'estrias sus la branca orizontala, cossí o fa la plecadura d'un nos.
Un autre ipotèsi es que l'axe vertical representa la divinitat e l'axe orizontal lo mond fisic. La bocla seriá la creacion nascuda d'aquel encontre[1].
Dins l'art egipcian
[modificar | Modificar lo còdi]
L'ankh es utilizada sovent dins l'art egipcian, subretot dins las pinturas de las tombas; aparéis sovent dins los dets d'una divinitat, dins d'imatges mostrant las divinitats de l'al delà fasant lo don de vida a la momia de la persona defonata.
Dins l'art amarnian, la crotz ansada es portada pels rais solars (terminats per des mans), simbolica del solelh acordant la vida sus Tèrra.
Aquel simbòl èra sovent portat coma amulet pels Egipcians, sol, o associaciat amb dos autres ieroglifs, lo sceptre oas significant « fòrça » e l'ieroglif simbolisant la « santat ».
Los miralhs essent sovent fachs en forma d'ankh.
Dins la cultura populara modèrna
[modificar | Modificar lo còdi]
Se trapa sovent l'ankh coma logotipe remembrent l'Egipte antica.
Es fòrça utilizat dins la cultura populara, coma un mejan de comunicar instantanèament amb un istòria alunhada, de misteriosas fòrças vitalas e/o una magia esperituala.
L'ankh servís tanben a de grops afroamericans de far viure de nòu per lor interpretacion l'anciana religion de Kemet, l'Egipte.
La crotz ansada (crux ansata, crotz amb una manilha) es utilizada per la Glèisa còpta.
Referéncias
[modificar | Modificar lo còdi]- ↑ (fr)Récits d'un voyageur de l'astral per Anne Givaudan e Daniel Meurois