A Travèrs lo miralh
A Travèrs lo miralh | |||||
Through%20the%20looking%20glass.jpg | |||||
Autor | Lewis Carroll | ||||
---|---|---|---|---|---|
Genre | Fantasiá Literarture del nonsens | ||||
Version originala | |||||
Títol | Through the Looking-Glass, and What Alice Found There | ||||
Lenga | anglés | ||||
Editor | Macmillan | ||||
Parucion | Anglatèrra (27 de decembre de 1871) | ||||
Cronologia | |||||
|
| ||||
modificar |
A Travèrs lo miralh (anglés: Through the Looking-Glass, and What Alice Found There (1871) o Alice Through the Looking-Glass o Through the Looking-Glass) es una novèla de Lewis Carroll seguida de Las Aventuras d'Alícia al país de las meravilhas (1865). Alícia torna dins son mond fantastic, aqueste còp escala a travèrs lo miralh per dintrar dins lo mond que pòt veire al delà. Aquí apercep, al biais de tot rebat, tot es invertit, la logica tanben (corrir vos permet de demorar calhat, vos alunhar d'endacòm fa que s'apròcha, los escascs son vivents, los personatges de comptina existisson de verai, etc.).
Resumit de l'intriga
[modificar | Modificar lo còdi]Capítol un – L'Ostal del Miralh: Alícia jòga amb una gatona blanca ("Traucanèu") e una gatona negra ("Mineta") quand sosca çò que pòt èsser lo mond de l'autre costat d'un rebat de miralh. Escala lo mantèl de chiminèa, afonsa lo miralh penjat sul mantèl, a sa suspresa, es capabla de passar dins un mond alternatiu. Dins aquesta vesion rebatuda de son ostal, encontra un libre de poèsia de miralh, "Barjacadariá", que l'impression es invertida es se pòt legir sonque amb un miralh. Tanben gaita las pèças d'escacs que prenon vida, mas demoran pro pichonas que las pòt manipular.
Capítol Dos – Lo Jardin de las Flors Viventas: Sortissent de l'ostal (que la nuèch foguèt feja e nevosa), dintra dins un jardin de prima solelhada ont las flors pòdon parlar; veson Alícia coma una "flor que se pòt mòure". Endacòm dins lo jardin, Alícia encontra la Reina Roja, qu'ara es e talha umana, e qu'Alícia es impressionada de sa capacitat to corrir a pèrdre alen.
Capítel Tres – Insèctes Miralhs: La Reina Roja revèla a Alícia que tot lo camp es dispausat en carrat, coma un gigantèsc escaquièr, e prepausa de far d'Alícia un pion que vendra reina arribant al ochen reng dins la partida d'escacs. Alícia es plaçada al segond reng coma un dels pions de la Reina Blanca, e comença son viatge per l'esasquièr a bòrd d'un tren que sauta al dessús del tresen reng e directament a quaten reng, agissent segon la règla qu'establís que los pions pòdon avançar de doas casas a lor primièr movement. Arriba dins un bòsc ont i a un moscalhon deprimat que l'ensenha los insèctes miralh, creaturas enstranhas en partida cuca e en partida objècte (per ex, pan e parpalhon, mosca caval a bascula), abans de s'envolar triste. Alícia contunha son viatge e pel camin, passa lo "bosc ont las causas an pas de nom". Alà oblida totes los noms, son quita nom tanben. Amb l'ajuda del cervion que tanben oblidèt son identitat, arriba a aténher l'autre costat, ont se remembra de tot. Realizant el qu'es un cervion, ela una umana, e que los cèrvs an paur del umans, fugís (al desesper d'Alícia).
Capítol quatre – Besson e Bessan: Puèi encontra dos fraires grosses Besson e Bessan, que conéis d'una comptina. Après aver recitat un long poèma "Sr. Mòrsa e Sr. Fustièr", atiran l'atencion d'Alícia sul Rei Roge—roncant a grand bruch jos una arbre pròche— e de marridesa la provòca amb de reflexions filosoficas trivialas qu'ela seriá eissida dels sòmis de la realitat simulada de Rei Roge. Enfin, los fraires començan a se vestir per la batalha, sonque qu'èran espaventats per una còrb enòrma, coma lo prediguèt la comptina.
Capítol Cinq – Lana e Aiga: L'encontre seguent d'Alícia es la Reina Blanca, qu'es fòrça distracha mas se lausa (çò qu'es justificat) de sa capcitat a se remembre dels eveniments abans que se passen. Alice e la Reina Blanca avançan al cinquen reng de l'escasquièr passant ensems un riu, mas la Reina se transforma en una feda dins una pichona botiga. Alícia lèu se troba sola a se batre per menar de remas d'una pichona barca, ont las fedas l'atissan bèlan de prepauses absurds (çò sembla).
Capítol Sièis – Humpty Dumpty: Après aver passat un autre riu cap al seisen reng, sul pic Alícia encontra Humpty Dumpty, que, en mai de celebrar son anniversari, dona la sieuna traduccion de tèrmes estranhs en "barjacafolastre". En seguida, inicia Alícia al concèpte de mot valisa, abans sa casuda inevitabla.
Capítol Set – Lo Leon e l'Unicòrn: "Totes los cavals del rei e totes los òmes del rei" venon ajudar Humpty Dumpty, e son acompanhats pel Rei Blanc, e tanben del Leon e de l'Unicòrn, que contunhan a jogar la comptina tot en luchan los uns contra los autres. Dins aqueste capítol, Sr. Lèbre de Març e lo Capelièr del primièr libre fan una brèva aparicion coma de "messatgièrs Anglosaxons" nomenat "Haigha" e "Hatta".
Capítol Uèit – "Es la mièuna Invencion": Après aver daissat lo Leon e l'Unicòrn a lor batalha, Alícia atenh lo seten reng passant un autre rèc cap a un territòri bosquièr del Cavalièr Roge, qu'assag de prene lo "pion blanc"—Alícia—fins a que lo Cavalièr Blanc venga l'ajudar. L'escortant pel bòsc fins al darrièr passatge de riu, Lo Cavalièr recita un long poèma de sa composicion nomenada Uèi d'Aglafin, e mai d'un còp cai de caval.
Capítol Nòu – La Reina Alícia: Disent a-dieu-siatz al Cavalièr Blanc, Alícia sauta lo darrièr riu, e automaticament es coronada reina, amb la corona se materializant subte sus sa tèsta. Lèu se trapa en companiá de las dos Reinas la Blaca e la Roja, que de contunh refutan Alícia utilizant de jòcs de mots per contrar la dicussion logicala. Puèi invitan a una autra partida que serán totes convidats per Alícia novèla coronada—causa que la quita Alícia ne sabiá pas res.
Capítol Detz – Brandida: Alícia arriba e se sèi d'esperela a la sieuna partida, que lèu vira al caòs. Alícia acaba per agafar la Reina Roja, la cresent responsabla de tot aquesta jornada de nonsens, e la brandís.
Capítol Onze – Desvelh: Alícia se desvelha dins son fautuèlh se trapant a téner Lo Gaton negre, que dedusís aver estat la Reina Roja, a lo Gaton Blanc avent realizat la Reina Blanca.
Capítol Dotze – Qui faguèt lo Sòmi?: L'istòria s'acaba amb Alícia remembrant l'especulacion dels bessons, que tot poiriá Alícia èsser una situacion sortida l'imaginacion del Rei Roge. Lo libre s'acaba per "La vida qu'es aquò, senon un sòmi?"
Personatges
[modificar | Modificar lo còdi]Personatges màger
[modificar | Modificar lo còdi]- Alícia (Alice)
- Sr. Lèbre de Març (The March Hare)
- Lo Capelièr (The Mad Hatter)
- Humpty Dumpty
- Lo Rei Roge (The Red King)
- La Reina Roja (The Red Queen)
- La fèda
- Besson e Bessan (Tweedledum and Tweedledee)
- Lo Rei Blanc (The White King)
- Lo Cavalièr Blanc (The White Knight)
- La Reina Blanca (The White Queen)
Autres personatges
[modificar | Modificar lo còdi]Estil e tèmas
[modificar | Modificar lo còdi]Simbolisme
[modificar | Modificar lo còdi]Los tèmes e encastres de A travèrs lo miralh es una mena d'imatge miralh del País de las meravilhas: lo primièr libre comença a l'exteriror, dins lo caud mes de Mai (4 de Mai), utiliza los frequents cambiaments de talha coma dispositiu de l'intriga, e se pièja sus l'imatgeriá de las cartas de jòc; Lo segon comença a l'interior dins un nuèch nevosa d'ivèrn, exactament sièis meses mai tard, lo 4 de Novembre. Per son dispositiu de l'intriga utiliza de cambiaments temporals e espacials, e pren l'imatgeria dels escacs. Lo tème del miralh es fòrça present, coma la oposicions o los retorns enrè.
La Reina Blanca ofrís d'emplegar Alícia coma cambrièra e de la pagar "Dos pence per setmana, e de confitura cada jorn seguent." Alícia dich que vòl pas de confitura per uèi, a la Reina afirma lo paradòxe: "Poiriatz pas n'aver se ne vòl". La règle es, de confitura deman e de confitura ièr—mas pas jamai de confitura uèi lo jorn." De saber que confitura (jam en anglés) paréis al latin iam significant "ara" dins lo sens sense de "dejà" o "ara, aqueste moment que parli" qu'es pas lo "ara" del present que seriá nunc en Latin. Jam (Iam) se pòt pas prene per uèi.[1] Aqueste torn es encara una demonstracion l'error logica de equivòca.
Escacs
[modificar | Modificar lo còdi]Alara que lo libre precedent pren per tème lo jòc de cartas, A travèrs lo miralh se basa sul jòc d'escas, se jogant sus un escaquièr gigant que los camps son las casas. Fòrça dels personatges màger son depèças d'escascs, Alícia en un pion.
Lo mond dedins lo miralh es divisat en seccions per de ruis e rècs, que passar cadun del riu significa un cambiament de scena, e correspondant a l'avançada del pion Alícia d'una casa.
Vejatz tanben
[modificar | Modificar lo còdi]Referéncias
[modificar | Modificar lo còdi]Notas
[modificar | Modificar lo còdi]- ↑ Cook, Eleanor (2006). Enigmas and Riddles in Literature. Cambridge University Press. p. 163. ISBN: 0521855101.