Sègle XIV abC

Aqueste article es redigit en provençau.
Un article de Wikipèdia, l'enciclopèdia liura.
(Redirigit dempuèi -1327)

../.. | sègle XVI abC | sègle XV abC | sègle XIV abC | sègle XIII abC | sègle XII abC | ../..

Istòria[modificar | Modificar lo còdi]

Sègle XIV : dins lo nòrd de Mesopotamia, emergéncia progressiva d'una poissança importanta a l'entorn d'Assur. Menant d'incursions regularas vèrs lo sud, afebliguèron pauc a pauc la posicion de Babilònia dins la region.
Sègle XIV : en Mesoamerica, data probabla dau premier usatge de favas de cacau per produrre una bevenda fermentada.
v. 1368 : començament d'una guèrra entre leis Ititas e Mitanni. Prenguèt Alèp e i establiguèt un estat vassau (→ 1360).
v. 1366 : presa d'Ugarit per leis Ititas. Dins aquò, la vila gardèt sei liames comerciaus amb Egipte.
1366-1330 : rèine d'Assur-Uballit Ièr en Assiria. Aqueu periòde veguèt una aumentacion considerabla de la poissança assiriana. En particular, estendiguèt son influéncia en Mitanni e en Babilònia (→ 1332).
v. 1360-1354 : après sa revirada de 1368 avC còntra leis Ititas, lo rèi Tushratta de Mitanni reüniguèt una importanta coalicion (Mitanni, Alèp, Alalakh, Qatna, Qadesh e Damasc) per rebutar seis adversaris vèrs lo nòrd. Ugarit demorèt en fòra de l'aliança e se favorizèt puslèu leis Ititas. Aquelei darriers susprenguèron lei coalizats gràcias a de movements inesperats e prenguèron Alèp, Washshukanni e Karkemish. Aquò afebliguèt grèvament Mitanni que venguèt un enjòc dei luchas entre Ititas e Assirians.
1336 : en Orient Mejan, una epidemia (benlèu la pèsta) causèt un nombre important de victimas. Entre lei pus importantas, se fau nòtar lo rèi Suppiluliuma Ièr que foguèt remplaçat per Arnuwanda II.
1333-1332 : pauc a pauc minorizada per lo desvolopament de l'influéncia assiriana a Babilònia durant lo rèine de Burna-Buriash II (1359-1333 avC), l'aristocracia cassita se revoutèt, eliminèt Kara-hardash, felen d'Assur-Uballit Ièr e nomèt coma Nazi-Bugash (1333-1332 avC) coma rèi. Pasmens, lo sobeiran assirian capitèt de prendre lo contraròtle de la vila. Nomèt Kurigalzu II (1332-1308 avC), son felen, per lo remplaçar.
1308-1275 : rèine d'Adad-Nirari Ièr en Assiria. Sobeiran energic, menèt rapidament plusors campanhas militaras còntre sei vesins (→ Sègle XIII avC).

Decès[modificar | Modificar lo còdi]

Liames intèrnes[modificar | Modificar lo còdi]

Bibliografia[modificar | Modificar lo còdi]

Nòtas e referéncias[modificar | Modificar lo còdi]