Òme verd
En 1890, lo clastre de l’abadia de Sent Sever de Rustan (65140), venut a la vila de Tarba, qu’estó desmontat e tornat bastir diguens lo “Jardin Massey” de Tarba.
Qu’escapè atau a l’aganidèr deus crompaires americans...
Mes que pensi qu’adara seré plan arribada l’òra de tornar hicar lo clastre de Sent Sever... a Sent Sever (27 km) ! Que hè dòu d’avéder ua abadia sense clastre e un clastre sense abadia ...tà pròches !
Que mos cau donc anar dinc’a Tarba tà véger los 48 capitèths deu clastre de Sent Sever diguens aqueth jardin public. Be son beròis...ua meravilha !
Que vos voi parlar d’un capitèth plan misteriós : lo n° 7 de la numerocion istorica.
Sus lo capitèth, que vegem un cap d’òme dab uelhs deus bèths e sustot ua grana bocassa dab la lenca estirada. De cada costat flors e huelhas dab pès entremesclats.
Aqueth capitèth, ca’m-par l’un deus mes vielhs deu clastre (XII), que demorè sense explicacion dinc’adara.
L’istorian Thibaut de Rouvray * que mos da la sua explicacion.
Aqueth capitèth qu’ei la representacion de l’ ”Òme Verd”. Aperat “Green Man”, “Homme Vert”, “Masque feuillu”, “Òme Verd”, la sua representacion qu’ei tostemps la madeisha : ua escultura d’un cap d’òme entornejat d’ua bèra vegetacion. La vegetacion que’u pòt sòrter tanben de la boca...
L’ "Òme Verd” : Qu’ei un mite hèra vielh de qui mos arriva de las culturas celticas,aquitanas... e mes vielh encòra, qu’ei un imatge vengut de las prigondors de la preïstòria.
Per exemple, en Gàllia, lo 1er de Mai, debuta de l’estiu celtic, personatges que’s mascavan dab huelhas entà hestejar lo tornar de la vegetacion..
Las representacions de l’Òme Verd qu’apareishen digens las glèisas tanlèu l’epòca romanica. Qu’arrepresentan lo temps de qui gaha o da tota vita. Qu’èra tanben decoratiu, mes tot’un en brembar la tradicion antica.
Dens la glèisa de l’abadia de Sent Sever, qu’òm pòt véger tanben dus autes "Òmes Verds" (sus la tombada d’un arc de la capèra de capsús e sus los hustatges deu còr centrau).
En Gasconha, ua seria d’ "Òmes Verds" que son escultats sus las misericòrdias de las bancadas deu còr de la catedrala d’Aush.
Dens las glèisas romanicas d’Angletèrra, los "Òmes Verds" que son a borrolhs...
E puish, brembatz-vos : lo noste Joan-Francés Bladèr e lo conte “L’Òme Verd” dictat per lo defunt Casau de Leitora (Gèrs) :”I a totjorn avut, e i aurà totjorn a Leitora, un Òme Verd, que guarda los ausèths, e qu’es lo mèstre de totas bèstias volairas”...
Portatz la vòsta contribucion a "Gasconha.com" se sabetz un Òme Verd esconut dens ua glèisa de Nosta...
* Thibaut de Rouvray. Le cloître du jardin Massey. Edition Jour des arts. 2019.