Los Passatges

Un article de Wikipèdia, l'enciclopèdia liura.
(Redirigit dempuèi Passatge)
Los Passatges
Pasaia
Descobridor o inventaire
Data de descobèrta
Contrari
Color
Simbòl de quantitat
Simbòl d'unitat
Proprietat de
Fondador
Compren
Data de debuta
Data de fin
Precedit per
Seguit per
Coordenadas
Geografia fisica
Latitud 43° 19' 35 N
Longitud 1° 55' 9 O
Superfícia 11,34 km²
Altituds
 · Mejana
 
4 m
Geografia politica
Estat Espanha
Cònsol Teodoro Alberro Bilbao (EH Bildu)
Comunautat autonòma Bascoat
Geografia umana
Populacion
(2022)
15 711 ab.
Densitat 1 385,45 ab./km²
Autras informacions
Gentilici pasaitarra
Còde postal 20110
Còde INE 20064

Los Passatges (Pasaia oficiaument en basco) qu’es ua comuna gascona[1] de lenga basca. Administrativament, qu’es de la província de Guipuscoa dens la comunautat autonòma espanhòla deu Bascoat. Qu'i parlèn gascon dinc a la purmèra mitat deu s. XX.[2],[3],[4],[5] Lo caplòc que n'ei Sent Joan (Pasai Donibane en basco).[6]

Toponimia e istòria[modificar | Modificar lo còdi]

Vista deus Passatges

Dus Passatges que son d'un latz e de l'aute d'un braç de mar: Sent Joan e Sent Pèir. Que son creats au s. XV per gascons.[7] Lo pòrt que's disèva abans Puerto de Oyarza o Puerte de Oyarzun. Sent Joan, a l'èst, qu'estó aperat Pasages de Francia e qu'apartengó a Hont Arràbia dinc a 1770, quan e vadó independent devath lo nom de Pasages.[7] Qu'ei coneishut en basco com Pasai Donibane.[6] Sent Pèir, a l'oèst, qu'estó aperat Pasages de España e qu'apartengó a la comuna de Sent Sebastian dinc a 1805.[7] Qu'ei coneishut en basco com Pasai San Pedro.[8]

En 1777, qu'estó deus Passatges qui La Faieta e partigó entà aidar l'insurreccion americana.

La municipalitat de Pasages (nom en espanhòu) qu'estó estenuda en 1805 per l'arrei Carles IV qui fusionè los dus Passatges.[7] Las manòbras de la comuna de Sent Sebastian que s’escadón a obténguer, en 1809, de l’arrei Jausèp Bonaparte, la reïntegracion de Sent Pèir dens Sent Sebastian. Totun aquera reïntegracion qu’estó anullada en 1813 un còp l’ocupant caçat. Enter 1868[9],[10] e 1891[11] qu'ei separada en duas comunas, Pasajes de San Juan e Pasajes de San Pedro. Ua darrèra tentativa de Sent Sebastian non s'escad pas de plan en 1945.[12] L'ortografia espanhòu modèrna qu'ac escriu Pasajes.

Carte
Comunas a l'entorn deus Passatges

Tanben véder[modificar | Modificar lo còdi]


Referéncias[Modificar lo còdi]

  1. Halip Lartiga. Le gascon, origines, aréologie et caractérisation. 2009
  2. Joan Francés Blanc. "Se parlèva enqüèra naturalament gascon au Bascoat en 1928". A Vòste. 2016. Legir tanben sus Wikisource.
  3. Georges Lacombe, "Un document sur les Gascons de Pasajes", Revista Internacional de los Estudios Vascos, 1919
  4. Georges Lacombe, "Encore les Gascons de Pasajes", Revista Internacional de los Estudios Vascos, 1920
  5. “En esta union de la Gascuña con Castilla debe ponerse al parecer la época y orígen de haberse introducido en S. Sebastian y pueblos al rededor la lengua gascona, que fué muy corriente, y aun se usó en públicos instrumentos ; bien que hoy dia solo se habla en Pasages [...]”, "San Sebastian". Real Academia de la Historia, Diccionario Geográfico-histórico de España. Seccion I : comprehende el Reyno de Navarra, Señorío de Vizcaya y Provincias de Álava y Guipuzcoa. Madrid: 1802 en la imprenta de la viuda de D. Joaquin Ibarra. Tómo 2 p. 320
  6. 6,0 et 6,1 Raquel Cilla López, "Pasai Donibane", Enciclopedia Auñamendi, 2023.
  7. 7,0 7,1 7,2 et 7,3 Pascual Madoz e Ibáñez. "Pasages". Diccionario geográfico-estadístico-histórico de España y sus posesiones de Ultramar. Vol. 25. Estrasborg: Edicions Talvera. 2022. p. 8553.
  8. Raquel Cilla López, "Pasai San Pedro", Enciclopedia Auñamendi, 2023.
  9. “Pasajes de San Pedro. [...] Esta barriada con la de San Juan formaban la villa de Pasajes hasta 1868, en que se separaron. Disposición legislativa que autorice esta separación no hay ninguna, más que la tolerancia y el reconocimiento de las autoridades superiores.”, Pablo Riera y Sans, España y sus colonias. Barcelona: Establecimiento tipográfico editorial de Riera, 1891, p. 80.
  10. “Entre el Censo de 1887 y el anterior [1877], este municipio desaparece porque se integra por partes en los municipios 20514 (Pasajes de San Juan) y 20515 (Pasajes de San Pedro)”, Alteraciones de los municipios en los Censos de Población desde 1842, INE, en linha.
  11. “Relación por provincia de los AYUNTAMIENTOS que existían en 1.° de enero de 1888 y aparecen SUPRIMIDOS en 31 de diciembre de 1894, con expresión de los ayuntamientos á que se han agregado las entidades de que aquéllos constaban”, “GUIPÚZCOA. Pasajes de San Juan, Pasajes de San Pedro. Acuerdo de la Diputación provincial de 16 de abril de 1891. (*) Con las entidades que componían los ayuntamientos de San Juan y Pasajes de San Pedro se ha constituido el nuevo de Pasajes, como se expresa en a relación que precede”, Nomenclátor de las ciudades, villas, lugares, aldeas y demás entidades de población de España. Cuaderno Cincuenta., Madrid, 1895, p. 66, en linha
  12. Documentos presentados por el ayuntamiento de Pasajes en el expediente de segregación de diversos núcleos de población de su ayuntamiento, incoado por el de San Sebastián.