Maganhòsc

Aqueste article es redigit en provençau.
Un article de Wikipèdia, l'enciclopèdia liura.

L'amèu de Maganhòsc.

Maganhòsc es un amèu de la comuna de Grassa, au nord-èst de la vila e a 400m d'autura. Comptava 348 estatjants en 1901, e 2.247 en 2015.[1] Se compausa de mant un quartier esparpalhats a costat de dòs ancianei rotas èst-oèst : lòng dau camin de Grassa a Vença, se tròba lei Nautei e lei Bassei Chauvas, emai lo Toronet ; avau, au bòrd dau camin de Grassa a Castèunòu, se tròba la Lauva, Sant-Laurènç e lei Romegons.[2] Una cròta neolitica li foguèt descuberta per Marcelin Chirís.

Toponimia[modificar | Modificar lo còdi]

Sembla que lo nom vendriá, segon Andrieu Compan, dau nom latin Macanius, varianta de Macconius, amb la desinéncia ligora -osc ; sensa ges de rapòrt, doncas, amb lo mòt "maganha".[3] Amb aquò, l'origina dau nom es pas ben coneguda, e s'es agut fach quauqueis ipotèsis diferèntas. D'unei an prepausat lo latin magna nox (la granda nuèch), que parlariá d'una nuèch cataclismica que li auriá agut d'avalancadas grandarassas, destacant de la còla lei plans ont foguèron bastits lei quartiers e lo morre ont es quilhada la glèisa de Sant-Laurènç.[4]

Istòria[modificar | Modificar lo còdi]

Vista de Maganhòsc en 1900, amb lo quartier e la glèisa de Sant-Laurènç (fotò de Joan Luce).

Se fai mencion de l'amèu per lo promier còp dins un tèxte de 1155[2], e se cita tre 1248 coma "borgada de Grassa".

Lei masatges de l'endrech foguèron fòrça temps en procès còntra la vila de Grassa perqué revendicavan son autonomia. D'aquela epòca, aquela demanda semblava pas tant dessenada au regard d'autreis comunas de l'entorn.[5] Faguèron dòs requèstas au rei en 1615 e 1621, mai de badas. Lo 29 de novembre 1820, Maganhòsc obtenguèt un ajonch pròpre.

La cultura de l'olivier, mai anciana qu'aquela dei flors, a marcat un brave temps lo paísatge amb un molon de restancas. Au siècle XIXen, la cultura de la violeta conèisse una fòrta espandida, en particulier bònadich l'aigatge. La flor s'utilisa dins de boquets e en confisariá, e la fuèlha per la perfumariá dins lei fabricas de Grassa.[6] Amb aquò, lo desvolopament dei mejans de transpòrt chanja l'estructura de l'amèu, qu'es traversat per la linha de camin de fèrre Grassa-Niça, doblada d’una linha de tram entre 1911 e 1929. Estent ben au solèu, leis ostaus d'abitacion se desvolopan de lòng d'aquelei dos aisses nòus.

Dau temps de la Segonda Guèrra Mondiala e de l'Ocupacion, la situacion de Maganhòsc a-n una crosiera ne'n faguèt un luòc marcat per la Resisténcia, que ne'n faguèron partida fòrça familhas.

A l'ora d'ara Maganhòsc es encara un quartier residenciau, amb un ostau comunau segondari, una escola meirala e primària, e fòrça botigas.[2]

Luòcs d'interès[modificar | Modificar lo còdi]

Glèisa de Sant-Laurènç.

La glèisa de Sant-Laurènç : bastida au siècle XVIIIen (ò XIIen segon Paul Euzière[5]), a conegut de gròssei restauracions e consolidacions a partir dau siècle XIXen en causa dau terrenh instable. Es marcada ai Monuments Istorics.

La capèla dei Penitents Blancs : fàcia a la glèisa de Sant-Laurènç, bastida au siècle XVIen, a conegut una restauracion tras que necessària au siècle XXen, d'abòrd que la teulissa preniá l'aiga e lei parets fasián pena. Lo dedins foguèt puei ornat en 1953 amb de pinturas muralas de Maurici-Robèrt Savari e de veiriaus d'Ernèst-Boursier Mougenot.[6]

La capèla de Sant-Antòni, dins lo quartier dei Romegons.

Dintre leis elements patrimoniaus remirables, se pòu tanben citar lo lavador de la Lauva (de 1891), lo calvari bastit vers 1928 lòng dau camin de Castèunòu, e la plaça dei molins dau quartier Sant-Laurènç amb son lavador (de 1890).

Notas e referéncias[modificar | Modificar lo còdi]