Veire la font de Union Europèa

<templatestyles src="Infotaula/styles.css"/>
{|class="infobox"
|-
| colspan="2" class="entete" align="center" style="background:#003399 " | {{blanc|'''Union Europèa'''}}
|-
| align="center" colspan="2" style="background:#f9f9f9;" | [[Fichièr:Flag of Europe.svg|187x187px]]
|-
| colspan="2" style="align:center"|<center>[[Bandièra]]</center>
|-
| colspan="2" style="background:#f9f9f9;align:center" | [[Fichièr:European Union (blue).svg|280x280px]]
|-
| colspan="2" align="center" style="border-bottom:3px solid gray;" | <font size="-1">[[Devisa nacionala|Devisa]] : « [[In varietate concordia]] »''<br />''(en latin: « La concòrdia en la diversitat »)</font>
|-----
| [[Lenga oficiala|'''Lengas oficialas''']]
| [[alemand]], [[anglés]], [[bulgar]], [[chèc]], [[croat]], [[danés]], [[eslovac]], [[eslovèn]], [[espanhòl]], [[estonian]], [[finés]], [[francés]], [[Grèc (lenga)|grèc]], [[irlandés]] (gaelic), [[italian]], [[leton]], [[lituanian]], [[maltés]], [[neerlandés]], [[polonés]], [[portugués]], [[romanés]], [[ongrés]] e [[suedés]]. 
Vejatz tanben las [[Lengas oficialas de l'Union europèa]]
|-----
| [[Lista de las capitalas del mond|'''Capitalas''']]|| [[Luxemborg (vila)|Luxemborg]], [[Brussèlas]], [[Estrasborg]]
|-
| [[Presidéncia del Conselh Europèu|'''President del Conselh''']]
| [[Charles Michel]],<br />[[Belgica]] ³
|-
| [[Comission Europèa|'''President de la Comission''']]
| [[Ursula von der Leyen]],<br />[[Alemanha]]
|-
| '''[[President del Parlament Europèu|President del Parlament]]<!--president-->'''
| [[David Sassoli]],<br />[[Itàlia]]
|-----
| '''[[Aira|Superfícia]]  <br />&nbsp;- Totala <br />&nbsp;- % aiga'''
| [[Lista dels païses per superfícia|Classat 7{{e}}]] ¹<br /> 3&nbsp;976&nbsp;952 km² <small>(UE25)</small><br />x,xx%              
|-----
| '''[[Populacion]]<br />&nbsp;- Totala ([[2000]]) <br />&nbsp;- [[Densitat de populacion|Densitat]]'''
| [[Lista dels païses per populacion|Classat 3{{e}}]] ¹<br /> 454&nbsp;900&nbsp;000 ab. <small>(UE25)</small><br />116 ab./km² 
|-----
| '''[[Moneda]] ''' || [[èuro]] (€) {{4}}
|-----
| [[Fus orari|'''Fuses oraris''']]
| essencialament : [[Temps Universal Coordenat|UTC]] +0 a +2, <small>regions perifericas : -4 a +4.</small>
|-----
| [[Imne nacional|'''Imne europèu''']]|| L’''[[Òda a la jòia]]'' de la<br />[[9ena sinfonia de Beethoven]]
|-----
| [[Jornada d'Euròpa|'''Jornada d'Euròpa''']]|| [[9 de mai]] <small>(anniversari de la <br />[[Declaracion Schuman|declaracion de]] [[Robert Schuman]])</small>
|-----
| [[Internet TLD|'''Domeni Internet''']]|| [[.eu]], .eu.int<br /><small>(actualament, per las societats)</small>
|-----
| [[Lista dels indicatius telefonics internationals per país|'''Indicatiu telefonic''']]
| +3 <small>(en projècte)</small> +3 et +4 <small>(actual)</small><br /><small>(en foncion dels païses membres)</small>
|-----
| '''[[PIB]] <small>(basa PPA)</small><br />&nbsp;- Total ([[2004]])<br />&nbsp;- PIB/ab.'''
| Classat 1{{èr}} ¹<br />9&nbsp;610 miliards d'euros<br />21&nbsp;125 €/ab.
|-
| '''Formacion<br />(de la [[Comunautat Economica Europèa|CEE]])<br />Formacion<br />(de l'UE)<br />'''
| [[Tractat de Roma]]<br /><small>&nbsp;- [[25 de març]] de [[1957]] / {{1èr de genièr}} de [[1958]]<br /></small>[[Tractat de Maastricht]]<br /><small>&nbsp;- [[7 de febrièr]] de [[1992]] / {{1èr de novembre}} de [[1993]]  </small>
|-
| align="right" colspan="2" | <small>¹ ''se considerat coma Estat unic''<br />
² [[7 de decembre]] de 2005 per las administracions e los proprietaris de marcas, debuta de junh per totes<br />
³ Fins al {{1èr de genièr}} de [[2008]]<br />
{{4}} l'èuro es la moneda oficiala de l'Union dins son ensemble
</small>
|}

L’'''Union Europèa''' (sigla: UE, {{AFI|[y.e]|3=pron}}) es una organizacion internacionala que recampa la majoritat dels estats del [[Euròpa|continent europèu]]. Aquela organizacion al còp supranacionala e intergovernamentala es estada establida amb aquela denominacion per 12 estats amb lo [[Tractat de Maastricht]] en [[1993]]. L’Union Europèa completa compren la [[Comunautat Europèa]], precedentament nomenada [[Comunautat Economica Europèa]], dicha tanben ''Mercat Comun'', tant coma doas formas de cooperacions institucionalizadas, la Politica Estrangièra e de Seguretat Comuna (PESC) e la cooperacion en matèria de justícia e d'afars interiors.

L’Union recampa vint e set estats [[Euròpa|europèus]] dempuèi lo {{1èr de febrièr}} de [[2020]] : [[Alemanha]], [[Àustria]], [[Belgica]], [[Bulgaria]], [[Chequia]], [[Chipre (país)|Chipre]], [[Croàcia]], [[Danemarc]], [[Eslovaquia]], [[Eslovènia]], [[Espanha]], [[Estònia]], [[Finlàndia]], [[França]], [[Grècia]], [[Irlanda (país)|Irlanda]], [[Itàlia]], [[Letònia]], [[Lituània]], [[Luxemborg (país)|Luxemborg]], [[Malta]], [[Ongria]], los [[Païses Basses]], [[Polonha]], [[Portugal]], [[Romania]] e  [[Suècia]].

== Pilars ==

== Estatut ==

== Istòria ==

=== Impulsions de França e Alemanha ===

== Territòri ==
[[File:Carta_UE_occitan.pdf|500px|left|L'UE, sos país e las datas d'adesion]]

{{Clr}}
{| border="1" font-size: 100%;" width="100%" cellspacing="0" style="background: #F5F5DC"
|
{| align="left" cellspacing="0"
|- 
| bgcolor=#F5F5DC align="center" colspan="3" |<big>'''Estats'''</big>
|-  
! bgcolor=#F5F5DC|  !! bgcolor=#F5F5DC| Nom local  !! bgcolor=#F5F5DC| * 
|- 
| bgcolor=#CCCCFF | '''Alemanha'''  || align="center" | Deutschland || align="center" | '''DE'''
|- 
| bgcolor=#CCCCFF | '''Àustria''' || align="center" | Österreich || align="center" | '''AT'''
|- 
| bgcolor=#CCCCFF | '''Belgica''' || align="center" | Belgique || align="center" | '''BE'''
|- 
| bgcolor=#CCCCFF | '''Bulgaria'''  || align="center" | Bălgarija || align="center" | '''BG'''
|- 
| bgcolor=#CCCCFF | '''Chipre'''  || align="center" | Kypros || align="center" | '''CY'''
|- 
| bgcolor=#CCCCFF | '''Croàcia'''  || align="center" | Hrvatska || align="center" | '''HR'''
|- 
| bgcolor=#CCCCFF | '''Danemarc'''  || align="center" | Danmark || align="center" | '''DK'''
|- 
| bgcolor=#CCCCFF | '''Eslovaquia'''  || align="center" | Slovensko || align="center" | '''SK'''
|- 
| bgcolor=#CCCCFF | '''Eslovènia'''  || align="center" | Slovenija || align="center" | '''SI'''
|- 
| bgcolor=#CCCCFF | '''Espanha'''  || align="center" | España || align="center" | '''ES'''
|- 
| bgcolor=#CCCCFF | '''Estònia'''  || align="center" | Eesti || align="center" | '''EE'''
|- 
| bgcolor=#CCCCFF | '''Finlàndia'''  || align="center" | Suomi || align="center" | '''FI'''
|- 
| bgcolor=#CCCCFF | '''França'''  || align="center" | France || align="center" | '''FR'''
|- 
| bgcolor=#CCCCFF | '''Grècia'''  || align="center" | Ellada || align="center" | '''GR'''
|- 
| bgcolor=#CCCCFF | '''Ongria'''  || align="center" | Magyarország || align="center" | '''HU'''
|- 
| bgcolor=#CCCCFF | '''Irlanda'''  || align="center" | Éire || align="center" | '''IE'''
|- 
| bgcolor=#CCCCFF | '''Itàlia'''  || align="center" | Italia || align="center" | '''IT'''
|- 
| bgcolor=#CCCCFF | '''Letònia'''  || align="center" | Latvija || align="center" | '''LV'''
|- 
| bgcolor=#CCCCFF | '''Lituània'''  || align="center" | Lietuva || align="center" | '''LT'''
|- 
| bgcolor=#CCCCFF | '''Luxemborg'''  || align="center" | Luxembourg || align="center" | '''LU'''
|- 
| bgcolor=#CCCCFF | '''Malta'''  || align="center" | Malta || align="center" | '''MT'''
|- 
| bgcolor=#CCCCFF | '''Païses Basses'''  || align="center" | Netherland || align="center" | '''NL'''
|- 
| bgcolor=#CCCCFF | '''Polonha'''  || align="center" | Polska || align="center" | '''PL'''
|- 
| bgcolor=#CCCCFF | '''Portugal'''  || align="center" | Portugal || align="center" | '''PT'''
|- 
| bgcolor=#CCCCFF | '''Reialme Unit'''  || align="center" | United Kingdom || align="center" | '''GB'''
|- 
| bgcolor=#CCCCFF | '''Rep. Chèca''' || align="center" | Česká republika || align="center" | '''CZ'''
|- 
| bgcolor=#CCCCFF | '''Romania'''  || align="center" | România || align="center" | '''RO'''
|- 
| bgcolor=#CCCCFF | '''Suècia'''  || align="center" | Sverige || align="center" | '''SE'''
|- 
| bgcolor=#E8D8A1 |<small>Sens data prevista</small>
|- 
| bgcolor=#E8D8A1 | '''Islanda'''  || align="center" | ** || align="center" | '''IS'''
|- 238 218 147
| bgcolor=#E8D8A1 | '''Montenegro'''  || align="center" | ** || align="center" | '''ME'''
|- 
| bgcolor=#E8D8A1 | '''Macedònia del Nòrd'''  || align="center" | ** || align="center" | '''MK'''
|- 
| bgcolor=#E8D8A1 | '''Serbia'''  || align="center" | ** || align="center" | '''RS'''
|- 
| bgcolor=#E8D8A1 | '''Turquia'''  || align="center" | Türkiye || align="center" | '''TR'''
|}
{| align="right" cellspacing="0" width="40%"
|- 
| [[Fichièr:EU_Member_states_and_Candidate_countries_map.svg|530px|]]
|- border="1"
| bgcolor=#F5F5DC|<br />
|- border="1"
| '''[[Region ultraperiferica]]'''<br />
[[Departaments d'otramar]] francés: Guaiana ('''GF''') - Guadalope ('''GP''') - Maiòta ('''YT''') - Martinica ('''MQ''') - Reünion ('''RE''')<br />
[[Portugal]]: Açòres - Madèira ('''Mad''')<br />
[[Espanha]]: Canàrias ('''Can''').
|- bgcolor=#F5F5DC
| <br />
|- 
|}
|}

<gallery>
Image:Quai d'Orsay.jpg|
Image:Eurotower in Frankfurt.jpg|
</gallery>

== Institucions ==
{{Article detalhat|Institucions europèas}}

Las institucions de l'Union Europèa son las institutions que regisson l'Union Europèas. Essent venguda una figura politica, economica e monetari, aquela a besonh d'institucions que lo ròtle es de defendre las seunas valors, los seus objectius, los seus interesses, e aqueles dels ciutadans e dels Estats membres<ref name="traitésurlunion">{{Ligam web
   |url=http://eur-lex.europa.eu/LexUriServ/LexUriServ.do?uri=OJ:C:2008:115:0013:0045:FR:PDF
   |títol=Version consolidé du traité sur l'Union européenne
   |auteur=
   |an=9 mai 2008
   |editor=Jornal oficial de l'Union Europèa
   |pagina=10-15.
}}</ref>, e que foncionan en collaboracion prima amb los govèrns e las administracions d'aqueles.

Segon l'article 13 del [[Tractat de Maastricht]], aquelas institucions son las seguentas: lo [[Parlament Europèu]], lo [[Conselh Europèu]], lo [[Conselh de l'Union Europèa]], la [[Comission Europèa]], la [[Cort de Justícia Europèa|Cort de Justícia de l'Union Europèa]], la [[Banca Centrala Europèa]] e la [[Cort dels Comptes Europèa]].

En mai d'aquelas institucions primárias foguèron creadas d'organs s'ocupan de domènis especifics ([[Mediator europèu]]), d'organs financièrs ([[Banca Centrala Europèa|BCE]], [[Banca Europèa d'Inverstiment|BEI]]), consultatius ([[Comitat Economic e Social Europèu|CESE]], [[Comitat de las Regions|CDR]]) , interinstitucionals ([[Jornal Oficial de l'Union Europèa|JOUE]]) o decentralizats (las agéncias).

== Simbòls ==

== Lengas oficialas ==

== Economia ==

{{Detalh|Economia de l'Union Europèa}}

[[Fichièr:European Union GDP per capita.png|vinheta|300px|Produch interior brut per abitant en dolars]]

== Budgèt e Programas d'accions ==
{{Detalh|Budgèt de l'Union europèa}}

== Tractats e actes ==
=== Tractats ===
==== Tractats Constitutius ====
Los tractats constitutius que menèron a l'Union Europèa sont dins l'òrdre cronologic:
*[[Tractat de París (1951)|Tractat de París]] de 1951, ([[CECA]])
*[[Tractats de Roma]] del [[25 de març]] de [[1957]], (''Tractat instituent la [[CEE]]'' e ''Tractat instituent la [[CEEA]]'')
*[[Tractat de fusion de las Comunautats Europèas]] del [[8 d'abril]] de [[1965]], (s'uniguèron las estructuras de las tres Comunautats Europèas: (CECA), (CEE) e (CEEA, Euratom)
*[[Tractat de Maastricht]] o tractat sus l'Union Europèa del [[7 de febrièr]] de [[1992]]
*[[Tractat d'Amsterdam]] del [[2 d'octobre]] de [[1997]], en vigor lo 1{{èr}} de mai de 1999. (ojectiu {{cita|espaci de libertat, de securitat e de justícia}}, esbòç del principi d'una cooperacion judiciara
*[[Tractat de Niça]] del [[26 de febrièr]] de [[2001]], en vigor lo 1{{èr}} de febrièr de [[2003]] (evolucion de las institucions en prevision de l'alarguiment)
*[[Tractat de Lisbona]] del [[19 d'octobre]] de [[2007]] o ''Tractat de reforma institucionala de la Union Europèa, Tractat de Reforma'' que se substuís a l'escac de la [[Constitucion Europèa]] de [[2004]]
{{cronologia Union Europèa}}

==== Tractats non ratificats ====
* [[Comunautat Europèa de Defensa|Tractat instituent una Comunautat Europèa de defensa]] (CED)
* Tractat de Roma de 2004 o tractat establissent una [[Constitucion Europèa|Constitucion per Euròpa]]

=== Actes e tractats d'adesion ===
* Adesion del [[Reialme Unit]], de [[Danemarc]] e d'[[Irlanda (estat)|Irlanda]] (27 de març de 1972 e 1{{èr}} de genièr de [[1973]])
* Adesion de [[Grècia]] ([[19 de novembre]] de [[1979]])
* Adesion d'[[Espanha]] e de [[Portugal]] ([[15 de novembre]] de [[1985]])
* [[Tractat d'Atenas (2003)|Tractat d'Atenas]] del [[16 d'abril]] de [[2003]]: adesion de [[Chequia]], d'[[Estònia]], de [[Chipre]], de [[Letònia]], de [[Lituània]], d'[[Ongria]], de [[Malta]], de [[Polonha]], d'[[Eslovènia]] e d'[[Eslovaquia]]
* [[Tractat de Corfo (1994)|Tractat de Corfo]] del [[24 de junh]] de [[1994]]: adesion d'[[Àustria]], de [[Finlàndia]] e de [[Suècia]]
* Adesion de [[Bulgaria]] e de [[Romania]] (21 de junh de 2005)
* Adesion de [[Croàcia]] (9 de decembre de 2011)
== Presa de decision dins l'Union Europèa ==

=== Istoric del modèl ===

=== Evolucions probablas ===

== Las relacions amb los païses europèus non membres ==

==Referéncias==
<references/>
== Per anar pus luènh ==
=== Vejatz tanben ===
'''Las institucions de l'Union Europèa'''
* [[Conselh de l'Union Europèa]]
* [[Comission Europèa]]
* [[Parlament Europèu]]
* [[Cort de Justícia Europèa]]
* [[Cort dels Comptes Europèa]]
* [[Banca Europèa d'Investiment]] (BEI)
* [[Budgèt de l'Union Europèa]]

'''Autras institucions activas en Euròpa'''
* [[Conselh d'Euròpa]] (N.B. : Es pas una institucion de l'Union Europèa)
* [[Partenariat Oriental]]
* [[Union de l'Euròpa Occidentala]] (es una organizacion a despart que s'es fonduda, progressivament, dins l'Union)

'''Articles ligats'''
* [[Lengas oficialas de l'Union europèa]]

=== [[Wikipèdia:Ligams extèrnes|Ligams extèrnes]] ===
{{commons|European Union}}
* [http://en.wikivoyage.org/wiki/European_Union European Union - Wikivoyage]
* [http://www.robert-schuman.com/ Robert Schuman, paire d'Euròpa]
* [http://www.info-europe.fr/ www.info-europe.fr]
* [http://europa.eu/index_fr.htm Lo portal oficial] de l'Union Europèa
* [https://web.archive.org/web/20171003103616/https://www.ena.lu/ European NAvigator - Tot sus l'istòria e las institucions de l'Union Europèa]
* [http://naissanceeurope.free.fr/ Naissença de l'Union Europèa]
* [http://www.taurillon.org/ Lo Taurillon, magazin eurocitadan - Webzine dels [[Joves Europèus França]]][[Joves Europèus França]]
* [http://www.eurosduvillage.com/ Los "Èuros del Vilatge", sit pedagogic d'informacion e de debat sus l'Union Europèa]
* [https://web.archive.org/web/20061118062307/http://hypo.ge.ch/www/cliotexte/html/europe.union.1930.html Tèxtes sus un projècte d'union federala europèa (1929-1930)]
* [http://verts-europe-sinople.net/ Sit d'informacion sus Euròpa pròche dels [[Verds]]][[Verds]]
* {{dmoz|Union europèa|http://dmoz.org/World/Français/Société/Institucions_e_administracions/Union_europèa/}} 

{{Paleta Païses d'Euròpa (COE)}}
{{Païses e territòris d'otramar}}
{{Prèmi Nobel de la Patz}}
[[Categoria:Union Europèa|*]]