Veire la font de Tòquio

{{1000 fondamentals}}
{{Unicode Japonés}}
{{Infobox Geografia politica}}

[[Fichièr:Shibuya tokyo.jpg|thumb|Lo districte de Shibuya, a Tòquio.]]

{{nihongo|'''Tòquio'''<ref name=CLO/>|東京|Tōkyō|extra = |{{AFI|[toːkʲoː]|ja-Tokyo.ogg}} «Capitala de l'èst»}} es la capitala de [[Japon]], localizada dins la region de [[Region de Kantō|Kantō]] al centre èst de l{{'}}illa d{{'}}[[Honshū]], dins la [[prefectura de Tòquio]]. Lo gentilici es '''toquioïta'''.<ref name=CLO>{{Obratge|url=https://clo-occitan.com/wp-content/uploads/2021/08/CLO-preconizacions-2007.pdf|títol=Preconizacions del Conselh de la Lenga Occitana|url_accès=pdf|edicion=clo-occitan.com|pagina=132}}</ref>

Sa [[populacion]] èra estimada a 14 264 798 abitants en mai de [[2022]] 
e forma una de las principalas ciutats mai pobladas del mond. 

Tòquio es una de las quaranta-sèt [[prefecturas de Japon]]. Principal centre politic de l'archipèla dempuèi lo {{s|XVII}}, la vila aculhís las principalas institucions del país: la residéncia de l'[[emperador de Japon]], del [[Primièr ministre de Japon|Primièr ministre]], le seti de la [[Dièta de Japon|Dièta]] (lo [[parlament]] japonés), del [[Cabinèt de Japon|Cabinèt]], los ministeris que lo constituisson e totas las ambassadas estrangièras.

A l'origina, Tòquio èra un pichon vilatge de pescaires nomenat Edo («l'estuari»). Fortificat al {{s|XV}}, Edo venguèt la basa militara de [[shogun]] [[Tokugawa Ieyasu]] a la fin del {{s|XVI}}, puèi la capitala de son governament. Durant l’[[epòca d'Edo]] (1603-1868), Edo se desvolopèt e venguèt una de las vilas pus pobladas al monde a la fin del {{XVIIIe siècle}}, amb una populacion de prèp d'un milion d'abitants. Amb la [[Restauracion Meiji|restauracion de l'Empèri]] en 1868, foguèt confortada dins son ròtle de còr politic de Japon: lo [[castèl d'Edo]] venguèt la residéncia de l'[[Emperador Meiji]] (''[[Kōkyo]]''), e la vila prenguèt son nom actual per oposicion a [[Kyoto]], l'anciana capitala. Durant la [[Segonda Guèrra Mondiala]], foguèt destrusida per mitat pels [[Bombardaments de Tòquio|bombardaments aerians americans]], mas foguèt lèu lèu rebastida. Dins la segonda mitat del {{s|XX}}, Tòquio venguèt una [[metropòli]] de reng mondial merce a un fòrt desvolopament industrial –en particular dins lo sector de l'electronica–, e vegèt sa populacion multiplicada per detz en cinqanta ans.

Principal centre economic e financièr de Japon, Tòquio es una de las principalas plaças financièras asiaticas e mondialas. Lo dinamic arrondiment de [[Shinjuku]] comporta nombroses gratacèls, coma lo de la comuna e de mantes grands magazins de Japon. [[Minato-ku (Tokyo)|Minato-ku]] aculhís los sètis socials de nombrosas entrepresas japonesas e estrangièras, e un cinqantenat d'ambassadas. [[Chiyoda]] concentra las institucions politicas japonesas. Enfin, [[Shibuya]] es reputat per èsser un dels quartièrs pus animats de la vila, mercé a lapreséncia de grands centres commercials coma lo [[109 (centre comercial)|109]]. Malgrat la modernitat de son arquitectura, que ne testimònia la torre [[Tokyo Skytree]], nombroses santuaris [[shintoisme|shinto]] e temples [[bodisme|bodistas]] son estats servats o tornar bastit aprèt los bombardaments, coma lo [[Sensō-ji]], lo [[santuari Yasukuni]], lo [[Zōjō-ji]] o las pòrtas ''[[Hōzōmon]]. '' 

Situada al fons de la [[baia de Tòquio]], la comuna de Tòquio ten un estatut administratiu particular entre las prefecturas de Japon - la vila de Tòquio foguèt suprimida coma entitat politica o administrativa en 1943. L'aglomeracion, que s'estend al delà dels limits de la prefectura, s'espandís sus una larga faissa de la baia de Tòquio e dins la region de [[Kantō]]. Amb [[Osaka|Ōsaka]] e [[Nagoya]], constituís un dels pòls de la megalopòli japonesa.

== Nòtas e referéncias == 
<references/>

{{Paleta|Vilas majoras del Japon}}

[[Categoria:Tòquio|*]]
[[Categoria:Vila de Japon]]
[[Categoria:Megapòli]]
[[Categoria:Capitala d'Asia]]
[[Categoria:Vila olimpica]]