Veire la font de Teorias Gaïa

Lo tèrme generic '''teorias Gaïa''' fa referéncia a un ensems d'ipotèsis e de teorias que:
* Los èsser vivents an una influéncia sus la totalitat de la [[planèta]] ont se tròban;
* L'[[ecosfèra]] devolopa una [[autoregulacion]] (punt non contestat quitament fòra de l'[[ipotèsi Gaïa]]); l'existéncia de cada èsser vivent es alara supausada regulada ''al benefici'' de l'ensems de l'ecosfèra (la quita ipotèsi Gaïa) ;
* Lo sistèma autoregulat constituit per la totalitat dels èssers vivents ([[biomassa (ecologia)|biomassa]]) e dels constituents non vivents compausan la massa totala de la [[Tèrra]], e sens dobte tanben lo rai solar exterior, possèda de mecanismes intèrnes podent lo far considerar coma un èsser vivent, en conformitat amb lo [[paradigme]] [[cibernetica|cibernetic]]. Aquel es nomenat per convencion [[Gaïa]] per allusion a la divesa maire grèga.

S'unes penson que d'aspèctes de la teoria Gaïa son ja presents disn fòrça religions e [[culturas autoctonas]], la quita teoria foguèt d'en primièr descricha coma ipotèsi ([[ipotèsi Gaïa]]) per [[James Lovelock]], [[quimia|quimista]] britanic, e [[Lynn Margulis]], una [[microbiologia|microbiologista]] estatsuniana en [[1974]]. L'ipotèsi originala repausa sul concèpte d'[[omeostasia]] e sosten que las formas viventas d'una planèta òsta associadas amb lor environament, se comportèron en encara o fan coma un [[sistèma]] autoregulator. De multiplas formas d'aquel concèpte coexistisson, quitament se son controversiadas, e una partida al mens es gaireben admesa per la comunautat scientifica.

Aquelas teorias se volon tanben aver fòrça sens per l'[[ecologia politica]]. Las teorias Gaïa son desvelopadas per de corrents del [[New Age]].

James Lovelock es oficialament desligat del biais que lo tenents del ''vam Gaïa'' presente sa teoria, qu'estima caricaturada per aqueles.