Veire la font de Radi

Lo {{element quimic|nom=radi|simbòl=Ra|num=88}}
{{Elementbox_header | number=88 | symbol=Ra | name=Radi | left=[[franci]] | right=[[actini]] | above=[[bari|Ba]] | below=[[umbinili|Ubn]] | color1=#cccc99 | color2=black }}
{{Elementbox_series | [[metal alcalinoterrós]] }}
{{Elementbox_groupperiodblock | group=2 | period=7 | block=s }}
{{Elementbox_appearance_img | Ra,88| gris metallic }}
{{Elementbox_atomicmass_gpm | 226,0254 u }}
{{Elementbox_econfig | [[Radon|Rn]]7s2  }}
{{Elementbox_epershell | 2, 8, 18, 32, 18, 8, 2  }}
{{Elementbox_section_physicalprop | color1=#cccc99 | color2=black }}
{{Elementbox_phase | [[solid]]}}
{{Elementbox_density_gpcm3nrt | 5.727 }}
{{Elementbox_densityliq_gpcm3mp | 5.22 }}
{{Elementbox_meltingpoint | 696&nbsp;°C  }}
{{Elementbox_boilingpoint | 1 736,85&nbsp;°C  }}
{{Elementbox_section_atomicprop | color1=#cccc99 | color2=black }}
{{Elementbox_crystalstruct | cubic de còrs centrat }}
{{Elementbox_oxistates | ±'''2''', (basa fòrta) }}
{{Elementbox_electroneg_pauling | 0.9 }}
{{Elementbox_section_miscellaneous | color1=#cccc99 | color2=black }}
{{Elementbox_magnetic | non }}
{{Elementbox_cas_number | 7440-14-4 }}
{{Elementbox_isotopes_begin | isotopesof=radi | color1=#cccc99 | color2=black }}
{{Elementbox_isotopes_end}}
{{Elementbox_footer | color1=#cccc99 | color2=black }}

Es d'aspècte perfèitament blanc mas negresís al expausar a l'aire libre. Lo radi es un [[metal alcalinoterrós]] que se pòt trobar en fòrça flaca quantitat dins las minièras d'[[urani]]. Es fòrça radioactiu, la [[mièja vida]] de son isotòp pus estable ({{p|226}}Ra) essent de 1602 ans. Balha lo [[radon]] coma produit de desintegracion.

== Caracteristicas ==
Lo radi es lo pus dens dels metals alcalinoterrós, es intensitament [[radioactivitat|radioactiu]] e sembla quimicament al [[bari]]. Se tròba en flaca quantitat, jos forma combinada, dins la [[pechblende]], una minièra d'urani, atal coma dins d'autre minrals d'urani. Las preparacions de radi an la proprietat de demorar a una temperatura pus enauçada qu'aquela del mitan ambient. Lor rai radioactiu es de tres tipes : [[Radioactivitat α|alfa]], [[Radioactivitat β|beta]] et [[Radioactivitat γ|gama]]. Lo radi pòt atal produire de neutrons quand es mesclat amb de [[berilli]].

Quand es recentament preparat, lo radi pur es d'una color blanca brilhanta, mas negresís quand s'expausa a l'aire (probablament per formacion de [[nitriti]]). Lo radi es [[luminescéncia|luminescent]] (Emet una flaca color blava), se descompausa dins l'aiga per formacion d'idroxidi de radi, e es un pauc pus volatil que lo bari.

== Aplicacions ==
Las raras aplicacions del radi venon totas de sas proprietats radioactivas. foguèt utilizat dins les agulhas dels relòtges fins a las annadas 1950, per sas proprietats de luminescéncia. Foguèt tanben utilizat dins los paratroneires per d'augmentar l'efèit de punta d'aquestes. Aquel efèit es pas desmontat e aquel sistèma se comercializa pas mai.

== Istòria ==
Lo radi (que lo nom ven del latin ''radius'' -rai- en meteis temps que [[radioactivitat]]) foguèt descobèrt per [[Marie Curie]] e son espós [[Pierre Curie|Pierre]] en [[1898]] per extrason de la [[pechblende]], una minièra d'[[urani]].

== Ligams extèrnes ==
* {{fr}}[https://web.archive.org/web/20101013222357/http://www.asn.fr/index.php/S-informer/Dossiers/Les-sites-pollues-au-radium-et-par-d-autres-substances-radioactives Los sites polluits amb radi e d’autras substàncias radioactivas] 

== Nòtas e referéncias ==
<references/>

{{portal quimia}}

[[Categoria:Element quimic]]
[[Categoria:Metal alcalinoterrós]]