Veire la font de Plini lo Vièlh

{{Dialècte Lengadocian}}

{{confusion|Plini lo Jove}}
{{Infobox Identitat
 | tematica              = 
 | carta                 = la
 | nom                   = Plini lo Vièlh
|nomdebateg=''Gaius Plinius Secundus''
 | imatge                = Plinyelder.jpg
|legendaimatge=Retrach imaginari de Plini lo Vièlh
 | talhaimatge(en px)    = 200
 | datadenaissença       = [[23|23 ApC]] 
 | luòcdenaissença       = Novum Comum, l'actuala [[Còme]] ([[Itàlia romana|Itàlia]])
 | datadedecès           = tradicionalament fixada al 24 d'agost de [[79|79 ApC]]  
 | luòcdedecès           = [[Stabies]] près de [[Pompei]]
 | paísdorigina          = [[Itàlia romana|Itàlia]] 
|edatdedecès             = 56
 | profession            = [[Escrivan]], [[Naturalista]], [[Filosòf]], [[Avocat]], [[General Militar]]
 | autrasfoncions        =
 | Títol_politic         =
 | Nacion                = 
 | Periòde_govèrn1       = 
 | Predecessor1          = 
 | Successor1            = 
 | Periòde_govèrn2       =
 | Predecessor2          = 
 | Successor2            = 
 | Partit                =
 }}

'''Plini lo Vièlh''' (var. '''Plini l'Ancian''') (''Gaius Plinius Secundus'', 23–79) nasquèt probablament a [[Còme]] (dins l'actuala [[Itàlia]]) en l'an [[23]].

Estudièt a Roma ont aguèt coma mèstre Apió; participèt a las luchas de [[Germània]] dempuèi l'an [[45]] segon los òrdres del general [[Pomponi Secundus]]. Escriguèt una biografia d'aqueste general e una òbra intitulada ''De jaculatione equestri''.

Après l'an [[50]] tornèt a Roma e comencèt d'escriure una istòria de las guèrras dels romans en Germània e mai tard una istòria del seu temps (continuament de la de ''Aufidi Basi'') e lo tractat ''Studiosus'' consacrat al seu nebot e filh adoptiu [[Plini lo Jove]].

Amb [[Neron]] coma Emperaire exerciguèt pendent quatre ans la carga de procuraire en la [[Tarraconesa|Tarracone]]<nowiki/>sa e benlèu tanben exerciguèt la meteissa carga dins la província d'Africa.

Amb [[Vespasian]] tornèt a la [[Peninsula Iberica]] coma questor e procuraire en [[Betica]], e pendent lo seu sejorn reculhiguèt divèrses materials qu'utilizèt dins la seuna ''[[Istòria naturala (Plini)|Istòria naturala]]'' compausada de 37 libres.

Quand moriguèt èra cap de l'esquadra a Misenus, carga que li fisèt l'Emperaire [[Tit]]. Se supausa que pendent lo seu servici dins la marina poguèt percórrer divèrses païses. En essent a Misenus assistiguèt a l'erupcion de [[Vesuvi]] ([[23 d'agost]] de [[79]]) que descriguèt. Los gases toxics de l'erupcion provoquèron la seuna mòrt a [[Stabia]] (vila que desapareguèt a costat de [[Pompeia]] e [[Herculanum]]) erupcion que narrèt [[Plini lo Jove]].

== Vejatz tanben ==
* [[Istòria naturala (Plini)|Istòria naturala]]

== Ligams extèrnes ==

* [http://penelope.uchicago.edu/Thayer/E/Roman/Texts/Pliny_the_Elder/home.html tèxt latin de l'''Istòria naturala'']

[[Categoria:Escrivan roman]]
[[Categoria:Ornitològ]]
[[Categoria:Vulcanològ]]
[[Categoria:Retronim]]
[[Categoria:Naissença en 23]]
[[Categoria:Decès en 79]]