Veire la font de Periòde dei Dinastias dau Nòrd e dau Sud

[[File:China vèrs 440.png|thumb|right|Division de China vèrs 440 entre lei Wei e lei Song dau Sud.]]

Lo '''Periòde dei Dinastias dau Nòrd e dau Sud''' es un periòde tradicionau de l'istòria de [[Republica Populara de China|China]] que se debanèt de la disparicion dei [[Dinastia Jin (265-420)|Jin]] en [[420]] a l'unificacion de China per la [[dinastia Sui]] en [[589]]. 

Lo nòrd dau país fuguèt lo teatre d'una tièra d'invasions nomadas entraïnadas per la destabilizacion prefondas dei pòbles asiatics ai sègles III-V. Ansin au sègle IV, maugrat divèrsei temptativas dei [[Dinastia Jin (265-420)|Jin]] per restaurar sa dominacion dins la region, divèrseis estats gaire estables se formèron e conoguèron de periòdes brèus de dominacion e un afondrament rapide. Aquela instabilitat s'acabèt a partir de [[386]] quand lei Toba, un pòble d'origina turca, acomencèt la conquista deis autrei principats per unificar tornarmai lo nòrd de China en [[439]].

Lei Toba prenguèron lo nom de dinastia Wei dau Nòrd e luchèron còntra la confederacion nomada dei Ruanruan. De [[523]] a [[524]], fuguèron afeblits per una guèrra civila intèrna entre lei Toba aguent adoptat lei tradicions e lei qu'èran demorats fidèus ai tradicions turcas. Lo conflicte se finiguèt per la division dau nòrd entre lei dos camps que formèron respectivament lei Wei Occidentaus e lei Wei Orientaus. Vèrs [[550]], lei premiers installèron sa capitala a Chang'an e formèron un estat poderós basat sus lei tradicions administrativas chinesas e lei tecnicas militaras dei pòbles nomadas. En [[553]], annexèron lo Sichuan actuau e prenguèron lo nom dinastia de Zhou dau Nòrd. En [[577]], conquistèron lei territòris tenguts per lei Wei Orientaus venguts Qi dau Nòrd d'aqueu temps. Pasmens, en [[581]], lei Zhou dau Nòrd fuguèron rebutats per lei Sui qu'acabèron la reünificacion de China.

Enterin, lo sud de China fuguèt dirigit per diferentei dinastias que se succediguèron ai sègles IV-V : lei Jin Orientaus ([[316]]-[[419]]), lei Song dau Sud ([[420]]-[[479]]), lei Qi dau Sud ([[480]]-[[502]]), lei Liang ([[502]]-[[556]]) e lei Chen ([[557]]-[[588]]). Franc de la region bassa de Iang Tsé, la mitat sud de China èra gaire poblada, dominada per de senhors locaus e de tribús localas autonòma. Lei dinastias dau sud èran donc feblas que sa capitala èra Nankin. Pasmens, protegidas deis invasions nomadas per la resisténcia deis estats dau nòrd ò la rivalitat entre principats nomadas, conoguèron un periòde de patz relativa e veguèron l'arribada progressiva d'abitants dau nòrd.

Un eveniment religiós important se debanèt durant aqueu periòde quand, au sègle II, lo [[bodisme]] arribèt en China per la [[Rota de la Seda]]. Aprofichant lo declin dei Han e dau confucianisme de la Cort imperiala, se desvolopèt gràcias a la conversion de certaneis envaïsseires au sègle IV. Permetèt de renfòrçar certaneis estats novèus e fuguèt finalament adoptat per de Chinés. En particular, a partir dei victòrias dei Toba, se multipliquèt lei monastèris bodistas. Enfin, au sègle VI, lei Sui permetèron son expansion vèrs lo sud dau país.

== Ligams intèrns ==

* [[Periòde dei Tres Reiaumes]].
* [[Dinastia Jin (265-420)]].
* [[Dinastia Sui]].
* [[Republica Populara de China]].
* [[Bodisme]].