Veire la font de Nòva Caledònia

<!-- Article redigit en provençau -->
{{Infobox Geografia politica}}

'''Nòva Caledònia<ref name="CLO">{{Ref-web|url=https://clo-occitan.com/wp-content/uploads/2021/08/CLO-preconizacions-2007.pdf|títol=Preconizacions del Conselh de la Lenga Occitana|pagina=123|lenga=oc}}</ref>''' (var. '''Nava Caledònia''', '''Nuòva Caledònia'''; en [[francés]]: ''Nouvelle-Calédonie'') o '''Canaquia'''<ref name="CLO" /> es un país situat dins lo sud oèst de l'[[Ocean Pacific]], al sud de [[Vanuatu]], aperaquí a 1210 km a l'èst d'[[Austràlia]]. A l'estatut de una collectivitat francesa ''sui generis'' e se tròba a 20 000 km de la França metropolitana. L'archipèla, qu'es part de la region [[Melanesia]], inclutz l'illa principala de [[Grande Terre (Nòva Caledònia)|Tèrra Granda]], las [[Província de las illas Leialtat|Illas de la Leialtat]], las [[Illas Chesterfield]], l'archipèla de Belep, l'[[Isla dels Pins|Illa dels pins]], e mantuns illons.
Canaquia a una superfícia de 18 576 km². Sa populacion èra  de 271 407 abitants al recensament de 2019<ref name=censuspop>{{cite web|url=http://www.isee.nc/population/recensement/structure-de-la-population-et-evolutions |title=271 407 habitants en 2019. |publisher=ISEE |accessdate=2020-02-25}}</ref> formada d'una mescla de [[canac]] (los abitants indigèns), d'europèus ([[caldoche]]s, franceses de metropòla), de polinesian (subretot [[Wallis e Futuna|wallisians]]), d'asiatics, amb tanben qualques [[pè negre|pès negres]] e nòrd africans. La capitala del territòri es [[Nomea]].

Lo gentilici es '''canac''', '''-a''' (o '''caledonian''', '''-a''').

== Istòria ==
{{...}}

==Politica==
== Geografia ==
[[Fichièr:New Caledonia and Vanuatu bathymetric and topographic map-fr.jpg|400px|thumb|Mapa generala de las archipèlas de Nòva Caledònia.]]
Canaquia es un ensemble d'[[illa]]s e d'[[archipèla]]s [[melanesia]]ns de l'[[ocean Pacific]] Sud, situat dins la [[mar de Coralh]] en [[Oceania luènha]] a l'entorn de las [[coordenada]]s 21° 30' Sud 165° 30' Est, a {{unitat|1407|[[quilomètre|km]]}} a l'èst-nòrd-èst d'[[Austràlia]] (Double Island Point) e {{unitat|1477|km}} al nòrd-nòrd-oèst de la punta septentrionala de l'[[illa del Nòrd]], en [[Nòva Zelanda]]. Lo país insulari de [[Vanuatu]] la confronta al nòrd-nòrd-èst e [[Port Vila]] es alunhat de [[Nomea]] de {{unitat|539|km}}. Cobrís una superfícia terrèstra totala de {{unitat|18575.5|km|2}}<ref>[https://web.archive.org/web/20140714054537/http://www.isee.nc/chiffresc/chiffresc.html Chiffres clés géographiques]institut de la statistique et des études économiques Nouvelle-Calédonie (ISEE).</ref> e aperaquí {{unitat|3400|km}} de còstas<ref>IGN Magazine {{numéro}}54, {{p.|9}}.</ref>.

Canaquia es centrada a l'entorn d'una illa principala, la [[Grande Terre (Nòva Caledònia)|Tèrra Granda]]. Comprend tanben mai d'un ensembles d'illas pus pichonas, las [[islas Belep|illas Belep]] al nòrd-oèst de la Grande Terre, l'[[Isla dels Pins|illa dels Pins]] al sud-èst, las [[Província de las illas Leialtat|illas de la Leialtat]] al nòrd-èst ([[Ouvéa]], [[Lifou]], [[Tiga (Nòva Caledònia)|Tiga]] e [[Maré]]), pus luènh a l'oèst l'archipèla de las [[illas Chesterfield]] e los [[escuèlhs de Bellone]].

Sus una superfícia d'aperaquí {{unitat|16360.8|km|2}}<ref>[https://web.archive.org/web/20081113180828/http://www.ac-noumea.nc/sitevr/article.php3?id_article=8 « Un archipel du Pacifique sud », présentation générale de la Nouvelle-Calédonie sur le site du vice-rectorat].</ref>, la [[Grande Terre (Nòva Caledònia)|Grande Terre]] es de luènh la mai granda de totas las illas neocaledonianas. S'estira del nòrd-oèst al sud-èst sus près de {{unitat|400|km}} en longor e 50 a {{unitat|70|km}} en largor. Es percorreguda sus tota sa longor per una cadena montanhosa, que lo punt culminant, lo [[mont Panié]], s'enauça a {{unitat|1628 mètres}}<ref>Références : [https://web.archive.org/web/20071027023630/http://www.geoportail.fr/visu2D.do?ter=newcaled IGN (carte sur le Géoportail)] e {{ligam brisé|url=http://www.nouvelle-caledonie.gouv.fr/sections/le_departement/presentation/presentation_de_la_n/downloadFile/file/La_Nouvelle-Caledonie.pdf?nocache=1147314947.27 |titre=document du gouvernement français }} présentant la Nouvelle-Calédonie (bien que le document annonce des altitudes contradictoires de {{unitat|1628|m}} e {{unitat|1629|m}}).</ref> ({{unitat|5344|[[Pè (unitat)|pès]]}}) d'altitud.

==Economia==
== Cultura ==

== Galariá ==
<gallery>
Image:201 au 28 -07-2004 553.jpg|Vista de la baia dei Tartugas
Image:Corail Lifou.JPG| Estèu de coralh a Lifo
Image:Landscape,_south_of_New_Caledonia.jpg| Panorama dau sud de Granda Tèrra
</gallery>

== Liames extèrnes ==

== Nòtas ==
<references />

{{Comunas de la Nòva Caledònia}}
{{França_otramar}}
{{Oceania}}
<!--Interwiki-->

[[Categoria:Nòva Caledònia|*]]