Veire la font de Molière

{{Infobox Escrivan
| carta         =
| nom         = Molière
| imatge = Molière - Nicolas Mignard (1658).jpg
| talha imatge = 
| legenda = Molière en costume de [[César]] dens ''La Mort de Pompée'' per [[Nicolas Mignard]]
| nom de naissença = 
| nom aliàs = Jean-Baptiste Poquelin
| data de naissença = 15 de genièr de 1622
| luòc de naissença = [[París]]
| data de decès = 17 de febrièr de 1673
| luòc de decès = [[París]]
| activitat = escrivan
| lenga = 
| genre = 
| movement = 
| distincions = 
<!-- Listar las donadas de las seccions çaiaprèp entre las balisas <div></div>
E levetz pas las balisas <!-  -> que quand las seccions son completadas -->
<!-- | òbra = <div>
*
</div> -->
<!-- | complement = <div>
*
</div> -->
}}

{{1000 fondamentals}}

'''Jean-Baptiste Poquelin''' (batejat a [[París]] lo [[15 de genèr]] de [[1622]] - lo [[17 de heurèr]] de [[1673]]) que ho lo màger autor dramatic francés deu [[sègle XVII]] ; que ho actor e cap de tropa. Ua gran part de la soa carrièra que's debanè en mantuns lòcs d'[[Occitània]] e l'òbra de Molière que muisha ua bona coneishença de la [[occitan|lenga d'òc]], lenga hens laquau compausè ua partida deu son [[Monsieur de Pourceaugnac]].

== Joentut ==
Hilh de Jean Poquelin, mercadèr de tapís, Molière que ho batejat eth tanben Jean Poquelin a [[París]] en la glèisa de [[Saint Eustache]] lo [[15 de genèr]] de [[1622]]. Dus ans arron, com avó un hrair capdèth tanben aperat Jean, que ho renomat ''Jean Baptiste''. Aus 10 ans, la soa mair, Marie Cressé, que's morí e lo son pair que's tornè maridar dab Catherine Fleurette.

En 1633, que comencè los sons estudis au collègi de Clarmont (uei [[Licèu Louís le grand|licèu Louis le Grand]]) on estudiava tanben lo [[princi de Conti]], un deus sons futurs mèstes. Que's ditz que Pierre Gassendi seré podut estar l'un deus sons mèstes. Qu'avó tanben lo parat d'assistir a representacions a l'[[Ostau de Borgonha (París)|Ostau de Borgonha]] e tanben de véder los [[comedians italian|comedians italians]] qui jogavan alavetz a [[París]].

En [[1637]] que prengó la seguida deu pair en jurar coma tapissaire deu rei. Qu'acabè tanben los sons estudis de dret a l'[[Universitat d'Orleans]] en obtiéner ua licéncia e en bèth jurar com avocat en [[1642]].

Au medish moment que conegó la familha d'actors [[familha Béjart]] en bèth vàder amorós de [[Madeleine Béjart]], la hilha. Qu'abandonè la soa carrièra ; lo son pair, qui n'aprovè pas aquesta causida, que deishè de l'entertiéner.

== Molière actor ==
Dab Madeleine Béjart, Jean-Baptiste Poquelin e d'autes actors que fondèn la companhia de l'[[Illustre Teatre]] qui joguè dens ua sala de [[jòc de pauma]]. Que prengó alavetz lo nom de Molière e que vadó capdau de la companhia. Aquesta que he bancarota en [[1645]] e Molière que conegó alavetz la preson per'mor de deutes que son pair l'ajudè a pagar. Un còp sortit de preson, la navèra tropa de Molière que partí entà jogar en província e mei que mei en [[occitània|Occitania]] ; enter genèr de [[1646]] e març de [[1657]] que passèn per las vilas de [[Nantas]], [[Albi]], [[Tolosa]], [[Carcassona]], [[Peitieus]], [[Viana (Isèra)|Viana]], [[Narbona]], [[Agen]], [[Pesenàs]], [[Grenòble]], [[Lion]], [[Montpelhièr]], [[Dijon]], [[Avinhon]], [[Bordèu]], [[Besièrs]] e [[Roan]] on Molière rencontrè lo vielh [[Pierre Corneille]].

En [[1653]], la tropa qu'entrè au servici deu [[princi de Conti]], governador de [[Guiana]], dinc a la conversion morau sobta d'aqueste qui abandonè alavetz lo son gost peu teatre.

== La consecracion ==
La tropa que tornè a [[París]] en [[1658]] entà jogar au [[jòc de pauma deu Marais]]. Qu'avó lo parat d'interpretar [[Nicomède]] (ua tragedia de [[Pierre Corneille]]) e ua comedia pròpia : [[Lo Mètge Amorós]] (''Le Docteur Amoureux'') davant lo joen rei [[Loís XIV de França|Loís XIV]]. La representacion e la comedia que hon au son grat , e la tropa qu'avó l'aunor d'estar aperada "Tropa de Monsieur" (qu'ei a díser la tropa deu hrair deu rei). La tropa que fusionè dab la deus italians.

L'ua de las soas prumèras escadudas que ho ''Les Précieuses Ridicules'', un purmèr retrèit de l'anar de la societat deu temps e de la preciositat d'aquera epòca. 

En [[1661]] que partatja lo [[Teatre deu Palais Reiau]] dab la tropa de [[Domenico Biancolelli]]. La medisha annada qu'escriu ''[[Los Importuns|Les Importuns]]'' entà l'interpretar per Nicolas Fouquet hens lo son [[castèth de Vaux-le-Vicomte]] davant lo Rei.

En [[1662]] qu'esposè Madelaine Béjart (de vint ans mei joena qu'eth) dab qui avore un hilh, Louis, batejat lo [[24 de heurèr]] de [[1664]] (mort aus 8 mes e qui [[Loís XIV de França|Loís XIV]] ho lo pairin)

En [[1673]], arron d'interpretar ''Le Malade Imaginaire'', que's morí a casa (e pas sus l'empont com s'ac ei dit mantuns còps).

Uei, qu'ei sepelit au [[cemitèri deu Père Lachaise]] <ref>La tomba de Molière que ho hicada au [[cemitèri deu Père Lachaise]] entà har qu'aqueth cemitèri e vadosse mei prestigiós e atractiu </ref>

== Òbras ==
* ''Le Médecin volant'' (1645)
* ''La Jalousie du barbouillé'' (1650)
* ''L'Étourdi ou Les Contretemps'' (1655)
* ''Le Dépit amoureux'' (1656)
* ''Le Docteur amoureux'' (1658)
* ''Les Précieuses ridicules'' (1659)
* ''Sganarelle ou Le Cocu imaginaire'' (1660)
* ''Dom Garcie de Navarre ou Le Prince jaloux'' (1661) 
* ''L'École des maris'' (June 24, 1661)
* ''Les Fâcheux'' (August 17, 1661)
* ''L'École des femmes'' (1662)
* ''La Jalousie du Gros-René'' (1663) 
* ''La Critique de l'école des femmes'' (1663)
* ''L'Impromptu de Versailles'' (1663)
* ''Le Mariage forcé'' (1664) 
* ''Gros-René, petit enfant '' (1664)
* ''La Princesse d'Élide'' (1664) 
* ''Tartuffe ou L'Imposteur'' (1664) 
* ''Dom Juan ou Le Festin de pierre'' (1665)
* ''L'Amour médecin'' (1665)
* ''Le Misanthrope ou L'Atrabilaire amoureux'' (1666)
* ''Le Médecin malgré lui'' (1666)
* ''Mélicerte'' (1666)
* ''Pastorale comique'' (1667)
* ''Le Sicilien ou L'Amour peintre'' (1667)
* ''Amphitryon'' (1668)
* ''George Dandin ou Le Mari confondu'' (1668)
* ''L'Avare ou L'École du mensonge'' (1668) 
* ''Monsieur de Pourceaugnac'' (1669)
* ''Les Amants magnifiques'' (1670)
* ''Le Bourgeois gentilhomme'' (1670)
* ''Psyché'' (1671)
* ''Les Fourberies de Scapin'' (1671)
* ''La Comtesse d'Escarbagnas'' (1671)
* ''Les Femmes savantes'' (1672)
* ''Le Malade imaginaire'' (1673)

== Nòtas ==

<references />
==Ligam extèrnes==
{{oc}} [https://www.youtube.com/watch?v=_1CqvPJRQew Moliere e lo teatre d'òc VOSTFR - Occitanica eAnem / CIRDOC ]
{{Modèl:Molière}}

{{DEFAULTSORT:Moliere}}

[[Categoria:Molière| ]]
[[Categoria:Loís XIV]]
[[Categoria:Dramaturg francés del sègle XVII]]
[[Categoria:Actor francés]]
[[Categoria:Meteire en scèna francés]]
[[Categoria:Actor del sègle XVII]]
[[Categoria:Tropa de la Comèdia Francesa]]
[[Categoria:Nom de scèna]]
[[Categoria:Nom de pluma]]
[[Categoria:Naissença a París]]
[[Categoria:Escrivan francés del sègle XVII]]
[[Categoria:Escrivan classic]]
[[Categoria:Naissença en 1622]]
[[Categoria:Decès en 1673]]
[[Categoria:Escrivan occitan del sègle XVII]]