Las Vèspas
Las Vèspas (en grèc ancian Σφῆκες / Sphễkes) es una comèdia grèga antica d'Aristofanes, producha en 422 AbC. a las Leneanas d'Atenas, ont obten lo segon prèmi. Es una satira de l'organizacion judiciara d'Atenas.
Argument
[modificar | Modificar lo còdi]Quatrena pèça conservada d'Aristofanes, après Los Acarnians, Los Cavalièrs e Las Nièblas, Las Vèspas s'inscrivon dins l'encastre de la longa luta de l'autor contra lo demagòg Cleon. Aqueste còp, la question de la patz passa al segond plan; es lo foncionament de la democracia atenianai que fissa. En efièch, Pericles instituiguèt una indemnitat jornalièra destinada a incitar los ciutadans a participar als tribunals — Atenas possedís en efièch una justícia populara dirècta e collectiva. En 425 AbC., tres ans abans las Vèspas, Cleon pprtèt l'allocavion a tres obòls, atirant atal los ciutadans d'edat — que venon de jurats profesional de crénher — e fasent créisser lor popularitat. En consequéncia, fòrça citutadans son quichats a partir de l'alba a las pòrtas de l'Elièu, règlan lèu fach los afars en cors, percebon lor triobòl e sortisson liures de lor jornadas.
Idèa comica
[modificar | Modificar lo còdi]Filocleon (Φιλοκλέων, « aquel qu'aima Cleon » es atenh de plaidejament agut. Son filh, lo jove Bdelicleon (Βδελυκλέων, « aqueste qu'òdia Cleon »; cerca per totes los mejans de ne lo garir, mas agota totes los remèdis de la medecina sens capitar: deu se resòlvre a embarrar lo vièlh dins son ostal. Per lo calmar, Bdelicleon li fa jutjar un can, accusar de panatòri: es de fach, a l'amagat, un plaid lançat per Cleon contra lo general moderat Lachès qu'es mes en scèna.
Resumit
[modificar | Modificar lo còdi]- Prològ : dos esclaus vigilan l'ostal de Filocleon per empachar que se n'escape. Aqueste assag diferents estratagèmas, sens capitar.
- Parodos e justa : lo còr dels jurats, desguisats de vèspas, ven ajudar Filocleon mas Bdelicleon interven quand se cal. Seguís una justa entre lo paire e lo filh, qu'a la fons lo filh es declarat ganhant pel còr. Filocleon se vei ofrir de jutjar un can per panatòri.
- Parabasa : Aristofanes repròcha als Ateniens de lo seguir pas dins sa luta contra Cleon. Lo còr explica lo sens de son desguisament : tal coma de vèspas, los jurats agarrisson de lor fisson lors victimas, los acusats.
- Episòdis e trionf : après una disputa, Filocleon accèpta l'ofèrta de son filh de d'assisitir a una taulejada. Ne torna embriac e amb una prostituta al braç, guarrit de son pledejament.