Veire la font de Janus

{| class="infobox_v2 noarchive" 
| colspan="2" class="entete defaut" style="background-color:#6295DA;color:#FFFFFF;" |Janus <br /><br /><br /><br /><small>Saturne X</small>
|-
| colspan="2" style="text-align:center; line-height: 1.5em;" |[[Fichièr:Janus_2006_closeup_by_Cassini.jpg|alt=Image illustrative de l’article Janus (lune)|260x260px|Janus vu par Cassini le 25 septembre 2006,<br>au-dessus des nuages de [[Saturne (planète)|Saturne]].]] <br /><br /><br /><br />Vista de Janus per Cassini lo 25 de setembre de 2006,<br /><br /><br /><br />per delà los nivols de [[Saturne]].   
   |-
! scope="row" |Type
|[[Satellits naturals de Saturne|Satellit natural de Saturne]]
|-
! colspan="2" style="padding:4px; text-align:center; background-color:#6295DA; color:#FFFFFF" |Caracteristicas orbitalas <br /><br /><br /><br /><small>([[Époque (astronomie)|Époque]] [[J2000.0]])</small>
|-
! scope="row" |[[Semiaxe major]]
|151 500 <abbr class="abbr" title="kilomètre">km</abbr>
|-
! scope="row" |[[Excentricitat orbitala|Excentricitat]]
|0,007 3
|-
! scope="row" |[[Periòde de revolucion]]
|0,695 <abbr class="abbr" title="jour">[[Jour|d]]</abbr>
|-
! scope="row" |[[Inclinason orbitala|Inclinason]]
|0,165°
|-
! colspan="2" style="padding:4px; text-align:center; background-color:#6295DA; color:#FFFFFF" |Caractéristicas fisicas
|-
! scope="row" |Dimensions
|194 × 190 × 154 km
|-
! scope="row" |[[Massa]]
|1,92 × 10<sup>18</sup> <abbr class="abbr" title="kilogramme">kg</abbr>
|-
! scope="row" |[[Massa volumica]] mejana
|<span title="0,66 g cm³">0,66</span> × 10<sup>3</sup> <abbr class="abbr" title="kilogramme par mètre cube">kg/m<sup>3</sup></abbr>
|-
! scope="row" |[[Gravitacion|Gravitat]] de susfàcia
|0,015 <abbr class="abbr" title="mètre par seconde carré">m/s<sup>2</sup></abbr>
|-
! scope="row" |[[Periòde de rotacion]]
| - <abbr class="abbr" title="jour">[[Jour|d]]</abbr> <br /><br /><br /><br />([[Rotation synchrone|synchrone]])
|-
! scope="row" |[[Magnitud aparenta|Magnitud aparenta]]
|14,4<br /><br /><br /><br />
|-
! scope="row" |[[Albedo]] mejan
|0,6
|-
! scope="row" |[[Temperatura]] de susfàcia
|? <abbr class="abbr" title="kelvin">[[Kelvin|K]]</abbr>
|-
! colspan="2" style="padding:4px; text-align:center; background-color:#6295DA; color:#FFFFFF" |Caractéristicas de l'atmosfèri
|-
! scope="row" |[[Pression atmosferica]]
|Pas cap d'atmosfèri
|-
! colspan="2" style="padding:4px; text-align:center; background-color:#6295DA; color:#FFFFFF" |Descovèrta
|-
! scope="row" |Descobraire
|[[Audouin Dollfus]]
|-
! scope="row" |[[Chronologie des découvertes des satellites naturels du Système solaire|Data de la descoberta]]
|<time datetime="1966-12-15" class="nowrap date-lien" data-sort-value="1966-12-15">[[15 décembre|15]] de [[Décembre 1966|décembre]] [[1966]]</time>
|-
! colspan="2" style="padding:4px; text-align:center; background-color:#6295DA; color:#FFFFFF" |Deignacion(s)
|-
! scope="row" |[[Désignation provisoire|Designacion(s)&nbsp;provisori(s)]]
|S/1966 S 2
|-
| colspan="2" class="navigation-only" style="border-top: 2px #AAAAAA solid; font-size: 80%; background:inherit; text-align: right;" |<span class="plainlinks" style="float:left;">[//fr.wikipedia.org/w/index.php?title=Janus_(lune)&action=edit&section=0 <span style="color:#555;">modifier</span>]</span>&nbsp;[[Fichièr:Info_Simple.svg|ligam=Modèle:Infobox_Satellite_naturel|12x12px|Consultez la documentation du modèle]]
|}

'''Janus''' es un [[satellit natural]] de [[Saturne]]. Coma Janus e Epimetèu partejan practicament la meteissa orbita, la confusion regnèt bèl temps sus las lors caracteristicas orbitalas; es evidentament impossible de reconciliar las observacions de dos còrs distints en una sola orbita.

== Descobèrta ==
La descobèrta de Janus es atribuïda al primièr observador, Audouin Dollfus, lo 15 de decembre de 1966 (designacion temporària S/1966 S 2). De per abans, Jean Texereau aviá fotografiat Janus lo 29 d'octobre de 1966 sens se'n mainar (IAUC 1995). Lo 18 de decembre, Ricard L. Walker faguèt una observacion similara qu'es ara atribuïda a Epimetèu.
Dotze ans mai tard, en octobre de [[1978]], Stephen M. Larson e John W. Fountain an realizat que las observacions de [[1966]] correspondián a dos objèctes distincts (Janus e Epimetèu) partejant la meteissa orbita.
Janus foguèt tanben observat per la sonda Pioneer 11 durant son passatge saturnenc lo 1èr de setembre de 1979: tres comptadors de particulas energeticas observèron l'ombra (S/1979 S 2, Tom Gehrels e James A. van Allen, IAUC 3417).
Janus foguèt observat per [[Dan Pascu]] lo 19 de febrièr de 1980 (S/1980 S 1, IAUC 3454), puèi per John W. Fountain, Stephen M. Larson, Harold J. Reitsema e Bradford A. Smith, lo 23 (S/1980 S 2, IAUC 3456).
La sonda [[Voyager 1]] confirmèt definitivament son existéncia lo 1èr de març de 1980.
Totas aquelas personas partejan doncas, a de grases divèrses, lo títol de descobreires de Janus.

== Orbita ==
Janus parteja la meteissa orbita qu'Epimetèu, que son de satellits "co-orbitals". De fach, las orbitas de Janus e d'Epimetèu son pas distantas que de mai o mens {{Nombre amb unitat|50|km}} km e, vist lors dimensions passan los {{Nombre amb unitat|100|km}}  de larg, poirián doncas passar una a costat de l'autra sens se tocar. Epimetèu e Janus poirián venir d'un meteis objècte que se seriá devesit en dos, mas aquela separacion seriá alara fòrça anciana. Totes los quatre ans aperaquí, se sarran una de l'autra e « escàmbian » alara las lors orbitas: lo mai interior ven lo mai exterior, e reciprocament. La luna interiora reganta la luna exteriora per darrièr e son atraccion gravitacionala ralentís aquela darrièra que « tomba » alara sus l' orbita interiora, mentre que la luna interiora es accelerada per l'atraccion de la luna exteriora e « monta » doncas sus l' orbita exteriora. Lo procès d'escambi de moment cinetic fa qu'en realitat Janus e Epimetèu se sarran pas jamai de mens de 15 000  mai o mens  una de l'autra. L'escambi d'orbita subrevengut en genièr de 2006 es estat fotografiat per la sonda Cassini<ref>{{Ligam web|lenga=en|sit=nasa.gov|consulté le=20/12/2019}}</ref>. Los darrièr escambis d'orbita entre las doas aguèron luòc en 2018 e en 2022. 

Lo rai orbital indicat aquí èra valid lo 1èr de julhet de 1981.

Es lo sol exemple conegut de lunas co-orbitalas dins lo sistèma solar.

== Susfàcia ==
La susfàcia de Janus es cobèrta de [[Cratèr d'impacte|cratèrs]] que maites an mai de 30 quilomètres de diamètre, mas presenta pauc d'autras estructuras de susfàcia. Se la comparan amb sas vesinas, sa susfàcia sembla mai anciana que non pas la de Prometèu mas mai recenta que non pas la de Pandòra. Essent donat sa densitat fòrça flaca e son [[albedo]] fòrça elevat, la màger part dels observadors supausan que s'agís d'un còrs fòrça porós amb fòrça [[glaç]] d'aiga.

== Anèl ==
La sonda Cassini a mes en evidéncia en 2006 la preséncia d'un fòrça flaca de un anèl de poscas al vesinatge de las orbitas de Janus e de Epimetèu, l'espandiment radiàl seriá de 5 000  mai o mens. Aquelas particulas provendrián dels impactes de meteòrs dintrant en collision amb la susfàcia de los dos còrs pichons.<ref name="L'Astronomie N°24 - Février 2010">{{Revista|autor=Gilles Dawidowicz|issn=0004-6302|paginas=32-33}}</ref>

== Topologia ==

=== Cratèrs ===
Los cratèrs de Janus (coma los de Epimetèu) fan referéncia a la legenda de [[Dioscurs|Castor e Pollux]] :
{| class="wikitable"
!Cratèrs
!Nomenat segon :
|-
|Castor
|[[Dioscurs|Castor]]
|-
|Idas
|Idas
|-
|Lincèu
|Lincèu
|-
|Febe
|Febe (filha de Leucip)
|}

== Nòtas e referéncias ==
{{Traduccion/Referéncia|en|Janus (moon)|332451054|type=note}}{{Referéncias}}

== Ligam extèrn ==

* https://web.archive.org/web/20230206024348/https://lasam.ca/billavf/nineplanets/janus.html
{{Portal|Saturn}}
[[Categoria:Satellit de Saturne]]