Veire la font de Guifré lo Pelut

[[File:Catalonha - Territòris de Guifré lo Pilós e de Miron de Rossilhon (fin dau sègle IX).png|thumb|Territòris dei [[còmte]]s Guifré lo Pilós e de [[Miron Ièr de Rossilhon|Miron de Rossilhon]] a la fin dau sègle IX.]]
[[File:Rotlle-genealogic-guifre-I-de-barcelona.jpg|thumb|right|Representacion dau còmte Guifré lo Velós dins un manuscrit realizat vèrs [[1400]].]]
[[File:Llegenda de Guifré el Pilós - Gesta Comitum Barchinonensium.jpg|thumb|right|Fotografia d'un pagina dau manuscrit dau tèxte [[latin]] ''[[Gesta comitum barchinonensium]]''.]]

'''Guifré lo Velós''' (vèrs [[840]] - 11 d'aost de [[897]]), en [[catalan]] ''Guifré el Pilós''<ref>Son nom, ''Guifred'' ò ''Wigfred'' en [[alemand]], foguèt tanben escrich ''Guifre'', ''Grifé'', ''Jofre'' e ''Jofré'' dins lei cronicas catalanas.</ref>, foguèt un [[còmte]] d'Urgell e de Cerdanha de [[870]] a [[897]], de [[Comtat de Barcelona|Barcelona]], de [[Comtat de Girona|Girona]] e d'[[Comtat d'Osona|Osona]] de [[878]] a [[897]] e de [[Comtat de Conflent|Conflent]] de [[896]] a [[897]]. Es considerat coma lo premier còmte vertadier de [[Catalonha]] a la fin dau sègle IX.

Sa vida es fòrça mau coneguda e la fònt [[Istòria|istorica]] principala ne'n es un tèxte [[latin]] datat de [[1180]] dich ''[[Gesta comitum barchinonensium]]''. Foguèt nomat còmte de [[Barcelona]] au concili de [[Tròias]] en [[878]] après la destitucion dau còmte [[Bernat de Gòtia|Bernat I{{èr}}]]. Son fraire [[Miron Ièr de Rossilhon|Miron I{{èr}}]] i venguèt tanben còmte de [[Rossilhon]] fins a sa mòrt en [[896]]. Se concentrèt sus la lucha còntra lei [[Islam|musulmans]] e sus lo desvolopament dau plan de Vic onte creèt lo [[comtat d'Osona]] vèrs [[885]]. I fondèt tanben un ret d'[[abadiá]]s e installèt un [[diocèsi|evescat]] sus lei territòris reconquistats còntra lei [[Islam|musulmans]]. Moriguèt dins lo corrent dau sètge de Lhèida pendent un combat còntra lo cap musulman Lubb ibn Muhammad. Foguèt enterrat au [[monastèri]] de Ripoll.

Aguèt dètz [[enfant]]s coneguts :
* [[Guifré Borell de Barcelona]] ([[874]]-[[911]]) que li succediguèt coma còmte de [[Barcelona]], de [[Girona]] e d'[[Osona]].
* [[Miron II de Cerdanha|Miron]] ([[878]]-[[927]]) que li succediguèt coma còmte d'Urgell e de [[Cerdanha]].
* [[Emma de Barcelona]] ([[880]]-[[942]]) que venguèt la premiera abadessa dau [[monastèri]] de Sant Joan de les Abadesses.
* [[Sunifred II d'Urgell]] (vèrs [[880]] - [[948]]) que foguèt còmte d'[[Urgell]].
* [[Radulf de Barcelona]] (vèrs [[885]] - [[940]] ò [[942]]) que venguèt evesque d'Urgell e abat de Ripoll.
* [[Sunyer Ièr de Barcelona|Sunyèr I{{èr}}]] (vèrs [[890]]-[[950]]) que foguèt còmte de [[Barcelona]], de [[Girona]] e d'[[Osona]].    
* [[Ermessenda de Barcelona]] (mòrta en [[925]]).
* [[Cixilona de Barcelona]] (mòrta en [[945]]) que venguèt l'abadessa de Santa Maria del Camí.
* [[Riquilda de Barcelona]].
* [[Guinidilda de Barcelona]] ([[897]]-[[923]]) que se maridèt ambé [[Ramon II de Tolosa]].
L'identitat de la frema (ò dei fremas) de Guifré es desconeguda. Segon la ''[[Gesta comitum barchinonensium]]'', èra dicha Guinidilda de Flandra mai ges de document pòdon lo confirmar. Una autra ipotèsi frequenta designa [[Guinidilda d'Empúries]] (mòrta vèrs [[900]]) amb una data de maridatge situada en [[877]].

Una [[legenda]] postuma pretend que Guifré sigue a l'origina dau blason d'[[Reialme d'Aragon|Aragon]]. Après una batalha victoriosa còntra de [[Viking|Normands]] (ò après una victòria durant un torneg còntra un chivalier franc), auriá pintat son [[bloquier]] jaune ambé sei dets trempats dins lo [[sang]] d'una bleçadura que li auriá infligit son adversari. Pasmens, en realitat, aquò es pas possible car l'[[eraldica]] existiá pas encara au sègle IX<ref>Apareguèt vèrs lo sègle XI.</ref>.

== Liames intèrnes ==

* ''[[Gesta comitum barchinonensium]]''.
* [[Lista dels comtes de Barcelona|Lista dei còmtes de Barcelona]].

== Bibliografia ==

* '''[[catalan|(ca)]]''' Ramon d'Abadal i de Vinyals, ''Els primers comtes catalans'', Vicens-Vives (1958).

== Nòtas e referéncias ==
<references/>