Veire la font de Glèisa Catolica Romana

{{1000 fondamentals}}
{{Infotaula
| classa-basica = noarchive
| entèstaestil = background:#eff0b4;
| títol = [[Fichièr:Emblem_of_the_Papacy_SE.svg|31x31px|Escut de la Glèisa Catolica Romana]]<br>
Glèisa Catolica Romana
| sostítol = Ecclesia Catholica Romana ([[Latin]])
| imatge1 = [[Fichièr:Saint Peter's Basilica facade, Rome, Italy.jpg|283x283px|300px300px]]
[[Basilica de Sant Pèir|Basilica Sant Pèire a Roma]]
| entèsta1 = 
'''Informacions generalas'''
| label2 = '''Religion'''
| data2 = [[Monoteïsme|Monoteïsta]]
| label3 = '''Branca'''
| data3 = [[Catolicisme]]
| label4 = '''Rite'''
| data4 = rites romans (majoritàriament)
| label5 ='''Calendari'''
| data5 = [[Calendièr gregorian|Gregorian]]
| label6 = '''Lengas liturgicas'''
| data6 = latin, còpte, siriac, grèc koinè, slavon, lengas vernacularas 
| label7 = Fidèls {{Non-negreta|(2022)}}<ref>{{Ref-web |url=https://www.osservatoreromano.va/it/news/2024-04/quo-077/pubblicati-l-annuario-pontificio-2024-e-l-annuarium-statisticum.html |títol=Annuari pontifical {{!}} Pubblicati l’Annuario Pontificio 2024 e l’Annuarium Statisticum Ecclesiae 2022 |site=vaticannews.va}}</ref>
| data7 = 1,39 miliard
| label8 = '''Archidiocèsis'''
| label9 = '''Diocèsis'''
| data8 = 640
| data9 = 2851
| entèsta10 = '''Governança'''
| label11 = Forma
| data11 = [[Evesque|Episcopala]]<ref>{{Ref-libre |cognòm=Marshall |nom=Thomas William |an=1844 |títol=Notes of the Episcopal Polity of the Holy Catholic Church |luòc=London |editor=Levey, Rossen and Franklin}} ASIN 1163912190.</ref>
| label12 = '''Autoritat'''
| data12 = [[Santa Sieu]]
| label13 = '''Papa'''
| data13 =[[Francés I (papa)|Francés]]
| entèsta14 = '''Istòria'''
| label15 = '''Fondacion'''
| data15 = {{S|I|-|s}}
| label16 = '''Eissit de'''
| data16 = [[Cristianisme primitiu]]
| entèsta17 = '''Indicators'''
| label18 = '''[[Site web]]'''
| data18 = [https://www.vatican.va www.vatican.va] 
}}

La '''Glèisa Catolica Romana''' (del grèc: καθολικός, ''katolikós'', "universal")<ref>{{Ref-libre |autor=Alberto Nocentini |títol=L'etimologico |coautors=Alessandro Parenti |città=Milano |editor=Le Monnier-Mondadori Education |an=2010 |isbn=978-88-00-20781-2 |pagina=203}}</ref> es la [[Glèisa]] que reconeis la [[Primautat papala|primautat]] d'autoritat de l'[[evesque]] de [[Roma]] considerat com lo successor de [[Sant Pèir|Sant Pèire]] sus la [[Diocèsi de Roma|catedra de Roma]]. 

La Glèisa Catolica Romana rassembla la majoritat dels crestians amb mai d'un miliard de batejats. Es d'un autre costat una de las institucions religiosas subsistentas mai ancianas al mond

Es formada per 24 Glèisas ''sui juris'', la [[Glèisa Latina]] en [[Occident]], e 23 [[Glèisas Catolicas de rite oriental|Glèisas de rite oriental]], que son en comunion amb lo pontife, dins lo nom de la universalitat de la Glèisa segon las predicacions de [[Jèsus de Nazaret|Jèsus]] e de sos [[Apòstol|Apòstols]].

== Etimologia ==
Del [[latin]] eclesiastic ''catholicus'', el meteis del grèc ancian καθολικός, ''katholikós'', "universal", del grèc ancian καθόλου, ''kath(')ólou'', "dins son ensemble, en tot", cadun son torn de κατά, katá, "sus, dins" e ὅλος, hólos, « totes ».

== Istòria ==
Se nos interessam al desvolopament de las institucions civilas en Euròpa, se distinguís convencionalament 4 fasas dins l'istòria de la Glèisa :

* Istòria del crestianisme dins l'[[Antiquitat]] : de naissença amb Jèsus-Crist a la montada del [[Sant Empèri Roman Germanic]] amb [[Carlesmanhe]] (I-VIII sègle) ;

* Istòria del crestianisme a l'[[Edat Mejana]] (de VIII al sègle XV) : de Carlesmanhe a la naissença de las monarquias nacionalas als XIV-sègles XV (França e Espanha sustot) ;

* Istòria del crestianisme a l'[[epòca modèrna]] (XV-XVIII sègles) : es l'epòca dels concilis grands dels XV e sègles XVI, de la rompedura de l'unitat religiosa en Euròpa occidentala, amb la naissença del movement luterian ; lo periòde s'acaba amb la [[Revolucion Francesa|Revolucion francesa]] ; 

* Istòria del crestianisme a l'epòca contemporanèa : de Revolucion francesa e uèi.

=== Doctrina ===
{{...}}

=== Liturgia ===
{{...}}

=== Culte marial ===
{{...}}

=== Ressorças d'economia ===
{{...}}

== Tèrme ''Glèisa catolica'' ==
{{...}}

=== Utilizacion ===
{{...}}

=== Glèises catolicas dins lo mond ===
{{...}}

== Organizacion eclesiastica ==
{{...}}

=== Subdivisions ===
{{...}}

=== Glèisas e rites ===
{{...}}

=== Circonscripcions eclesiasticas ===
Las circonscripcions eclesiasticas son son las seguentas :

* un sèti papal ;

* 9 sètis patriarcals ;

* 4 sètis patriarcals titulars ;
* 4 sètis archiespiscopals màgers ;
* 5 burèus metropolitans sui iuris;
* 548 sètis archiespiscopal metropolitans ;
* 778 sètis archiespiscopal ;

* 2221 sètis episcopals ;
* 93 sètis metropolitans titulars ;
* 91 sètis archiespiscopal titulars ;
* 1904 sètis episcopals titulars;
* 42 prélatures territorialas ;
* 11 abadiás territorialas ;
* 18 exarcats apostolics ;
* 9 ordinariats pels fidèls de rite oriental ;
* 36 militars ordinaris ;
* 3 ordinaris personals;
* una prélature personala;
* 88 vicariats apostolics ;
* 39 prefecturas apostolicas ;
* 8 administracions apostolicas ;
* una administracion apostolica personala ;
* 8 missions independentas o ''sui juris'' ;
* 10 exarcats patriarcals ;
* 5 exarcats archiespiscopal e
* 5 territòris dependent del patriarcat.

=== L'Òrdre sacrat ===
{{...}}

=== Lo Papa ===
{{Article principal|Papa}}

=== Vida de consacracion ===
{{...}}

=== Movements e associacions ===
{{...}}

== Nòtas e referéncias ==

=== Nòtas ===

=== Referéncias ===
<references responsive="1"></references>

== Voses connèxas ==
* [[Diocèsis catolicas en Occitània]]
* [[Papas occitans]]

[[Categoria:Catolicisme]]
[[Categoria:Religion monoteïsta]]
[[Categoria:Vatican]]