Damàs I
Damàs Ièr o Damase (vèrs 305 - 11 de decembre de 384) foguèt lo 37en papa de la Glèisa Catolica Romana de 366 a 384. Succediguèt a Libèr (352-366) e foguèt remplaçat per Sirici (384-399). Es considerat coma un papa major dei sègles premiers dau cristianisme.
Probablament origini de la vila d'Egitania (Lusitania), èra un fidèu dau papa Libèr pendent son exil ordonat per l'emperaire Constantin II. Son eleccion se debanèt lo 1èr d'octòbre de 366. Pasmens, foguèt malaisada car deguèt faciar un candidat rivau, Ursin, elegit tre lo 24 de setembre per una minoritat dau clergat roman que li reprochava un periòde de sostèn a l'antipapa Felix II. Aquò entraïnèt un esquisma entre lei doas tendàncias. Ursin foguèt exilat per lo prefècte de la Vila e una batalha saunosa (un centenau de mòrts) aguèt luòc dins una glèisa ocupada per lei partisans d'Ursin. Puei, en despiech d'una amnistia en 367, aquelei partisans foguèron obligats de quitar Roma. Assaièron tornarmai sensa succès de contestar l'autoritat de Damàs en 374 puei en 380.
Dins lo corrent de son pontificat, Damàs chausiguèt de defendre la tradicion crestiana, especialament sus lei questions importantas de doctrina e de disciplina. Aquò favorizèt la reconóissença — progressiva — de l'autoritat dau papa sus la Glèisa. Per legitimar aquela posicion, Damàs utilizèt lo prestigi de Roma liat a la mòrt dins la vila de Sant Pèire e de Sant Pau e la declaracion de l'evangili segon Mathieu. Illustracion dau succès d'aquela politica, lo títol de Sètge apostolitic acomencèt d'èsser utilizat per designar Roma. D'autra part, capitèt d'obtenir una diferenciacion entre leis autoritats civilas e religiósas. Doas decisions deis emperaires Valentinian Ièr e Gracian donèron au papa la gestion dei querèlas religiósas. Enfin, lei sinòdis de Roma (369) e d'Antiòquia (378) decidiguèron que, d'ara endavant, un evesque foguèsse considerat coma legitim après reconóissença per lo papa. Aquò li permetèt de despausar leis evesques favorables a l'arianisme. De mai, gràcias au sostèn dau poder imperiau, renforcèt la lucha còntra leis eresias e l'evangelizacion de Gàllia.