Veire la font de Conselh de la Lenga Occitana

{{Dialècte Lengadocian}}

Lo '''Conselh de la Lenga Occitana''' o '''CLO''' {{IPA|[ˌseˌɛlˈu / ˈklɔ]}} (var. '''Conseu de la Lenga Occitana, Conselh dera Lengua Occitana''') es un organisme de codificacion de l'[[occitan]], fondat en [[1996]]-[[1997]]. 

==Domenis de competéncia==
Lo CLO gerís la '''[[nòrma classica]]''' de l'occitan (interven pas dins la gestion d'autras nòrmas de l'occitan coma la [[nòrma mistralenca]], la [[nòrma de l'Escòla dau Pò]] o la [[nòrma bonaudiana]]).

Sa competéncia s'estend a totas las tèrras e a totas las varietats de lenga occitana perque la nòrma classica a la vocacion de trobar de solucions coordenadas e convergentas a l'escala de la lenga, en tot respectar los grands dialèctes.

S'ocupa de totes los aspèctes de la [[nòrma lingüistica]]:
* l''''ortografia''' o '''nòrma ortografica''' (règlas per escriure los sons, per ex. ''realizar'' e non ''realisar*'');
* la '''nòrma orala''' (règlas per fixar la lenga parlada, per ex. ''quimia'' e non ''chimia*'', ''la vòli seguir'' e non ''vòli la seguir*'').

==Preconizacions==
Lo CLO a realizat subretot un trabalh de clarificacion e de precision. A resolgut de cases de divergéncia dins l'interpretacion de la nòrma que s'èran desvolopats entre 1975 e 1996. Tanben a portat qualques precisions tocant de ponches qu'èran pas gaire clars aperabans.

Pasmens, lo CLO preconiza una estabilitat e una fidelitat a la nòrma classica tala coma [[Loís Alibèrt]] la fondèt en [[1935]] amb sa ''[[Gramatica occitana segon los parlars lengadocians]]''. Los ponches modificats, per rapòrt a Alibèrt, son leugièrs.

La sintèsi de las preconizacions del CLO es estada publicada dins lo [https://web.archive.org/web/20180730202634/http://www.revistadoc.org/file/Linguistica%20occitana%206%20CLO.pdf numèro 6] (decembre de 2007) de la revista en linha ''Lingüistica Occitana'' <ref>Document coeditat per Gianni Vacca, preparat per [[Domergue Sumien]], amb un avantdire de [[Patric Sauzet]].</ref> e dins lo quite [https://clo-occitan.com/preconizacions-del-clo/ sit oficial del CLO].

==Istoric==

===Lo vam del començament===
Lo CLO se fondèt en [[1996]] e sos estatuts se depausèron en [[1997]]. Sos primièrs acamps de fondacion e de trabalh se faguèron a [[Tolosa]] (1996 e 1997) puèi a [[Nimes]] (1997).

La motivacion per fondar lo CLO venguèt de la crisi e del desòrdre qu'afectavan la nòrma classica dempuèi [[1975]]. En teoria, la nòrma classica s'apiejava sus l'òbra de [[Loís Alibèrt]] a partir de sa ''[[Gramatica occitana segon los parlars lengadocians]]'' de [[1935]], puèi sus la gestion d'aquela nòrma per l'[[Institut d'Estudis Occitans]] (IEO) de [[1945]] enlà. Pasmens, a partir de [[1966|1975]], l'IEO acceptèt de practicas contradictòrias en son sen, dins sas pròprias publicacions, e poguèt pas pus garentir aital, la difusion d'una nòrma establa e univòca.

L'iniciativa de fondacion del CLO foguèt dobla: 
* venguèt d'un latz del [[Gidilòc]] (Grop d'Iniciativa per un Diccionari Informatizat de la Lenga Occitana);
* e d'autre latz del Sector de Lingüistica de l'[[IEO]]. 
Los dos organismes manifestèron la volontat comuna de trobar de solucions al desòrdre normatiu.

La composicion del CLO se faguèt en convidar d'especialistas reconeguts e d'actors culturals de divèrsas sensibilitats, segon lo principi de la cooptacion. Puèi, de sòcis nòus intrèron al CLO e d'autres ne partiguèron.

Los primièrs acamps de 1996 (informal, a Tolosa) e de 1997 (fondacion oficiala del CLO a Tolosa, puèi un autre acamp oficial a Nimes) abotiguèron a una sèria de recomandacions per resòlver las divergéncias d'[[ortografia]] mai recurrentas qu'afectavan l'ensemble de l'occitan. Tanben l'acamp de Nimes precisèt qualques principis mai especifics pel [[provençal]], lo [[niçard]] e lo [[vivaroalpenc]]. Ne sortiguèt un document public que resumissiá las solucions.

Los ans seguents, de 1997 a 2002, lo CLO faguèt d'autres acamps regulars. Adoptèt una sèria de solucions per resòlver d'autres problèmas recurrents, pas solament dins l'[[ortografia]] mas tanben dins la nòrma orala.

===Las dificultats===
Pasmens, de tensions nasquèron los ans seguents quand lo CLO comencèt de voler resòlver de problèmas suplementaris. Lèu-lèu, una part dels actors culturals (de còps, quitament, certans membres del CLO) manifestèron un desacòrdi e se poguèt pas trobar de solucions consensualas, malgrat l'existéncia d'una majoritat (esquematicament, [[Robèrt Lafont|lafontiana]]) a l'interior dels membres del CLO.

Lo [[Gidilòc]], un dels cofondadors del Conselh, a contunhat de far una collaboracion scientifica regulara dins las activitats del CLO.

L'[[IEO]], l'autre cofondador del Conselh, aviá mostrat d'en primièr una actitud de partenari actiu e constructiu dins lo CLO. L'amassada generala de l'IEO de [[1998]] aviá votat la reconeissença e l'adopcion de las preconizacions del CLO. Mas, a causa de las tensions creissentas, en [[2001|2002]], la direccion de l'IEO cambièt d'actitud e prepausèt de sortir del CLO per fondar un organisme concurrent que se seriá nommat ''Acadèmia Occitana''. Fin finala, a partir de 2002, l'IEO e lo CLO faguèron divèrsas reünions de trabalh per trobar un acòrdi renovelat de collaboracion e de reconeissença mutuala, mas las negociacions abotiguèron pas a cap d'acòrdi. A partir de 2002, aquelas tensions divèrsas alentiguèron lo ritme de trabalh del CLO, que pasmens contunhèt d'existir juridicament coma associacion.

===Represa de las activitats en 2021===
En genièr de 2021, davant la persiténcia dels usatges contestats, lo CLO reprenguèt sas activitats per tal de prepausar de solucions establas e consensualas. O expliquèt dins un [https://clo-occitan.com comunicat]. 

Uèi, las preconizacions del CLO son seguidas per una part del movement occitanista, que i vei una solucion utila per desvolopar l'occitan d'un biais mai ordenat, especialament en [[pedagogia]]. Mai que mai, lo CLO es reconegut oficialament per lo Conselh Generau d'[[Aran]] (e doncas per l'[[Oficina de Foment e Ensenhament der Aranés]]) dempuèi [[1999]], per l'[[Associacion Internacionala d'Estudis Occitans]] (AIEO) dempuèi son Congrès de Tolosa de [[1997]], per lo [[Gidilòc]] qu'es membre fondador del CLO, e per una part dels ensenhaires, formators e organismes culturals. Certans libres, CDs e DVDs precisan, dins las paginas de començament, qu'aplican la nòrma del CLO. 

== Vejatz tanben==

*[[Occitan]]
**[[Grafia classica]]
***[[Nòrma classica]]
****[[Alfabet occitan]]
****[[Pronóncia de l'occitan]]
****[[Loís Alibèrt]]
****[[Gramatica occitana segon los parlars lengadocians]]
****[[Gidilòc]]
****[[IEO]]
****[[Congrès Permanent de la Lenga Occitana]]
****[[Associacion Internacionala d'Estudis Occitans]]
****[[Acadèmia de la Lenga Occitana]]
****[[Academia Occitana-Consistòri del Gai Saber|Acadèmia Occitana-Consistòri del Gai Saber]]
****[[Institut d'Estudis Araneses-Acadèmia Aranesa de la Lenga Occitana]]

*[[Lingüistica]]
** [[Nòrma lingüistica]]

== Ligams extèrnes ==
* [https://clo-occitan.com Conselh de la Lenga Occitana (sit oficial)]
*[http://linguistica-oc.com/wp-content/uploads/2013/07/Linguistica-occitana-6-CLO.pdf Preconizacions del Conselh de la Lenga Occitana (PDF)] sul sit de la revista [http://linguistica-oc.com Lingüistica Occitana]
* [http://www20.gencat.cat/docs/Llengcat/Documents/Altres/Arxius/normes.pdf ''Nòrmes ortografiques der aranés'' que mençonan la reconeissença de las preconizacions del CLO (PDF)]

==Nòtas==
<references />

{{Associacions occitanas}}

[[Categoria:Lingüistica]]
[[categoria:Associacion occitana]]