Veire la font de Comunautat dels Estats Independents

{{Infobox
|tematica=
|carta=
}}
{| border="1" align="right" cellpadding="4" cellspacing="0" width="300" style="margin: 0 0 1em 1em; background: #f9f9f9; border: 1px #aaaaaa solid; border-collapse: collapse; font-size: 95%;"
|+ <big>'''Comunautat dels Estats Independents'''</big>
|-
| align="center" colspan="2" style="background:#f9f9f9;" | [[Fichièr:Flag of the CIS.svg|250px|Bandièra de la CEI]]<br />
|-
| align="center" colspan="2" style="background:#f9f9f9;" | [[Fichièr:CIS Map.png|250px|Mapa de la CEI]]
{|
|-
| en violet: estats membres
| en ròsa: estat associats
|}
|-
| '''Membres''' || [[Armenia]], [[Azerbaitjan]], [[Bielorussia]], [[Cazacstan]], [[Quirguizstan]], [[Moldàvia (estat)|Moldàvia]], [[Russia]], [[Tatgiquistan]] e [[Ozbequistan]].<br />[[Turcmenistan]] es un membre associat. 
|-
| '''Sèti Executiu''' || Seti: [[Minsk]]<br />Secretari Executiu: 
[[Vladimir Ruichailo]]
|-
| '''Tribunal d'Arbitratge''' || [[Minsk]]
|-
| '''Assemblada Interparlamentària'''|| [[Sant Petersborg]]
|-
| '''Conselh Economic Consultiu''' || [[Minsk]]
|}

La '''Comunautat dels Estats Independents (CEI)''' (en [[rus]]: Содружество Независимых Государств (СНГ)) es una confederacion o aliança d’onze de las quinze exrepublicas sovieticas de l'[[URSS]]: [[Armenia]], [[Azerbaitjan]], [[Bielorussia]], [[Cazacstan]], [[Quirguizstan]], [[Moldàvia (estat)|Moldàvia]], [[Russia]], [[Tatgiquistan]] e [[Ozbequistan]]. [[Turcmenistan]] abandonèt son estat de membre permanent e es membre associat dempuèi lo 26 d'agost de 2005, mentre que [[Ucraïna]], que foguèt un dels estats fondadors en 1991, jamai ratifiquèt los estatuts de la CEI de 1993, venguèt alara tanben solament membre associat.
[[Georgia]] abandonèt son estat de membre permanent en 2008 e [[Ucraïna]] abandonèt son estat de membre permanent en 2018.

Sa creacion se passèt a la dissolucion de l'[[Union Sovietica]] e, segon [[Vladimir Putin]], sa visada èra de permetre un "divòrci civilizat" entre las republicas constituissent l'[[URSS]]. Nombroses documents sus la cooperacion economica, la defensa e las relacions internacionals foguèron signats per sos Estats membres.

== Istòria ==
=== Fondament ===
En [[1991]], la dissolucion de l'[[Union Sovietica]] venguèt inevitabla, malgrat que la majoritat de las republicas èran en favor de la continuacion de l'Union. Lo 8 de decembre, los dirigents de [[Russia]], [[Bielorussia]] e [[Ucraïna]] se reüniguèron per crear la CEI e anonciar que totes las republicas poirián aderir.

Alara lo president de l'[[Union Sovietica]] ([[Mikhaïl Gorbachov]]) anoncièt qu'una tala reünion èra "illegala e dangierosa" e un "còp constitucional" per la nacion. Pasmens, lèu venguèt clar que se podiá far pas grand causa contra. Lo 21 de decembre, los dirigents de onze de las quinze republicas sovieticas se reüniguèron a [[Alma-Ata]] ([[Cazacstan]]) e signèron lo tractat. Es atal que nasquèt la CEI e se dissolguèt l'URSS.

Lo 25 de decembre, [[Mikhaïl Gorbachov]] abandonèt la carga de president de l'[[URSS]]. Las tres republicas balticas ([[Estònia]], [[Letònia]] e [[Lituània]]) signèron pas lo tractat, tot coma [[Georgia]]: los quatre païses argumentèron qu'èran estats forçats de s'incorporar dins l'[[Union Sovietica]].

Los onze Estats a l'origina de la CEI foguèron [[Armenia]], [[Azerbaitjan]], [[Bielorussia]], [[Cazacstan]], [[Quirguizstan]], [[Moldàvia (estat)|Moldàvia]], [[Russia]], [[Tatgiquistan]], [[Turcmenistan]], [[Ucraïna]] e [[Ozbequistan]]. En decembre de [[1993]], [[Georgia]] s'uniguèt a la CEI aprèp l'intervencion russa pendent la guèrra civila.

=== Crisi actuala de la CEI ===
Entre 2003 e 2005, los presidents de [[Georgia]], [[Ucraïna]] e [[Quirguizstan]] foguèron alunhats del poder per una seria de revolucions ciutadanas. Los novèls govèrns adoptèron de posicions clarament en favor de l'Occident s'apartant de l'influéncia de [[Moscòu]]. Georgia adoptèt la posicion pus radicala, prenent una actitud de desafisança fàcia a la [[Federacion de Russia]] dins lo conflicte de l'[[Ossetia del Sud]] e [[Abkhazia]]. Un autre país que se virava cap a l'Occident èra [[Moldàvia (estat)|Moldàvia]], se raprochant mai de l'[[Union Europèa]].

== Ròtle e organizacion de la CEI ==
Lo sèti de la CEI se situa a [[Minsk]] ([[Bielorussia]]). Lo ''President de la CEI'' rep el es un ''Secretari Executiu''. A l'ora d'ara la majoritat dels dirigents son estats russes o bielorusses. A l'ora d'ara l'organizacion es capitada per l'ancian Ministre de l'Interior rus [[Vladimir Ruichailo]].

La CEI a coma tasca la coordinacion del comèrci, de las finanças, de las leis e de la seguretat dels estats membres. En realitat aqueles poders son exercits normalament, perque la CEI es criticada de interior coma de exterior. E per cambiar aquò, la prioritat pus importanta de l'organizacion es d'establir una zòna franca a son entorn e una union economica de sos membres.

=== Institucions ===
Los membres de la CEI pòdon interagir e coordenar sas accions amb las institucions seguentas:
* Conselh dels Caps d'Estat
* Conselh dels Caps de Govèrn
* Conselh dels Ministres dels Afars Exteriors
* Conselh dels Ministres de la Defensa
* Assemblada Interparlamentària (AI)

:Las sessions de l'Assemblada Interparlamentària se fan dos còps l'an a [[Sant Petersborg]]. Es compausada per de delegacions parlamentàrias de cadun dels Estats membres. L'AI compta las comissions seguentas: 
::* Afars legals
::* Economia e finanças
::* Politica sociala e Dreches umans
::* Ecologia e Ressorsas naturalas

* Tribunal Economic
* Conselh Economic
* Comitat Executiu
* Conselh dels Comandants de la Frontièra
* Conselh de Seguretat Collectiva
* Banca Interestat
* Comitat Interestat de l'Estadistica

=== Taula dels Estats membres ===
En aquesta taula se tròban totas las organizacions ligadas dirèctament amb los païses de la CEI (TSC, Eurasia) e indirèctament (CCA, lo Grope GUAM) e l'adesion a la CEI.

{| class="wikitable" style="text-align:center;"cellpadding="4";
!Païses
!Adesion a la CEI
!Ratificacion de l'adesion a la CEI
!Ratificacion de la Carta de la CEI
!Estatut actual
!Participacion a ''l'[[Eurasec]]'', (programa economic de la CEI)
!Ratificacion del TSC <ref>Tractat de Seguretat Collectiva. (programa politic e militar de la CEI)</ref>
!Participacion al [[GUAM]]<ref>GUAM foguèt un acòrdi regional entre quatre païses de la CEI: [[Georgia]], [[Ucraïna]], [[Azerbaitjan]] e [[Moldàvia (estat)|Moldàvia]] per contrariar la influéncia de [[Russia]]. Creèt en 1997, amb la participacion d'[[Ozbequistan]] de 1999 a 2005, lo GUAM es a l'ora d'ara inactiu.</ref>
!Participacion a la CEC<ref>CEC o Comunautat Economica Centreasiatica. Participacion tractant destornar la supervision economica de Russia.</ref>
|-
|align="left"| {{BLR}} ||8 de decembre de 1991||10 de decembre de 1991 ||18 de genièr de 1994||Membre fondador||Membre (aprèp 2000)||31 de decembre de 1993|| - || - ||
|-
|align="left"| {{UKR}} ||8 de decembre de 1991 || 10 de decembre de 1991||Pas ratificat||Membre fondador (1991-1993), aprèp ESTAT PARTICIPANT o associat (1993-2018)||Estat observator (2000-2018)||Pas ratificat|| Membre fondador (aprèp 1997)|| Estat observator ()||
|-
|align="left"| {{RUS}} ||8 de decembre de 1991 ||12 de decembre de 1991||20 de julhet de 1993||Membre fondador||Membre fondador (aprèp 2000)||15 de mai de 1992|| - ||Membre (aprèp 2004)||
|-
|align="left"| {{KAZ}} || 21 de decembre de 1991|| 23 de decembre de 1991 ||20 d'abril de 1994||Membre||Membre fondador (aprèp 2000)||15 de mai de 1992|| - ||Membre fondador (aprèp 2002)||
|-
|align="left"| {{Turcmenistan}} || 21 de decembre de 1991|| 26 de decembre de 1991 ||Pas ratificat||Membre de plen drech (1991-1993), aprèp Estat participant (1993-2007), e puèi ESTAT ASSOCIAT (aprèp 2007)|| - ||Pas ratificat|| - || - ||
|-
|align="left"| {{ARM}} ||21 de decembre de 1991 ||18 febrièr de 1992||16 mars de 1994||Membre||Estat observator (aprèp 2003)||15 de maig de 1992|| - || - ||
|-
|align="left"| {{Quirguizstan}} || 21 de decembre de 1991|| 6 de mars de 1992 ||12 d'abril de 1994||Membre||Membre fondador (aprèp 2000)||15 de mai de 1992|| - ||Membre fondador (aprèp 2002)||
|-
|align="left"| {{Ozbequistan}} ||21 de decembre de 1991 || 1{{èr}} d'abril de 1992||9 de febrièr de 1994||Membre||Membre (2006-2008), a parti de 2008 estats membres autosuspenduts||15 de mai de 1992||Membre (1999-2005), ex membre (aprèp 2005)||Membre fondador (aprèp 2002)||
|-
|align="left"| {{Tatgiquistan}} ||21 de decembre de 1991 || 26 de junh de 1993||4 d'agost de 1993||Membre||Membre fondador (aprèp 2000)||15 de mai de 1992|| - ||Membre fondador (aprèp 2002)||
|-
|align="left"| {{Azerbaitjan}}||21 de decembre de 1991||24 de setembre de 1993||14 de decembre de 1993||Membre|| - ||24 de setembre de 1993, aprèp l'anullacion de 1999||Membre fondador (aprèp 1997)|| - ||
|-
|align="left"| {{MDA}} || 21 de decembre de 1991||8 d'abril de 1994||27 de junh de 1994||Membre||Estat observator (aprèp 2002)||Pas ratificat ||Membre fondador (aprèp 1997)|| - ||
|-
|align="left"| {{GEO}} ||3 de decembre de 1993 || 3 de decembre de 1993 ||19 d'abril de 1994, aprèp l'anullacion de 2008||Membre (1993-2008), EX-MEMBRE (aprèp 2008)|| - ||9 de decembre de 1993, aprèp l'anullacion de 1999||Membre fondador (aprèp 1997)||Estat observator ()||
|-
|align="left"| {{Mongolia}} || - || - ||encara pas ratificat||ESTAT OBSERVATOR en qualques organs de la CEI || - || - || - || - ||
|-
|align="left"| {{AFG}} || - || - ||encara pas ratificat||Vòl aderir a la CEI|| - || - || - || - ||
|-
|align="left"| {{Serbia}} || - || - || encara no ratificat ||Vol aderir a la CEI|| - || - || - || - ||
|-
|align="left"| {{IRN}} || - || - || - || - || - ||Vòlon ratificar lo tractat || - || - ||
|-
|align="left"| {{TUR}} || - || - || - || - || - || - || - ||estat observator ()||
|-
|}

== Referéncias ==
<References/>

== Vejatz tanben ==
* [[GUAM]]

== Ligams extèrnes ==

{{1000 fondamentals}}

[[Categoria:Comunautat dels Estats Independents]]