Veire la font de Ascension (fèsta)

{| class="infobox infobox_v2" 
| colspan="2" class="entete defaut" style="background-color:#D8BFD8;color:black;" |Ascension
|-
| colspan="2" style="text-align:center; line-height: 1.5em;" |[[Fichièr:Giotto - Scrovegni - -38- - Ascension.jpg|vinheta|L'Ascension per [[Giotto di Bondone|Giotto]]]]
|-
| colspan="2" |
----
|-
! scope="row" |Nom oficiau
|Solemnitat de l'Ascension dau Senhor
|-
! scope="row" |Observada per
|[[Glèisa Catolica Romana|catolics]], [[Protestantisme|protestants]], [[Ortodoxia|ortodòxes]]
|-
! scope="row" |Tipe
|Celebracion religiosa
|-
! scope="row" |Significacion
|Commemoracion de l’ascension de [[Jèsus de Nazaret|Jèsus-Crist]]
|-
! scope="row" |Data
|Quaranten jorn a partir de [[Pascas]]<ref>Quarante jours À PARTIR de Pâques, et donc, trente-neuf APRÈS Pâques.</ref>.
|-
! scope="row" |Data precedenta
|13&nbsp;mai 2021
|-
  ! scope="row" |Data coranta
|26&nbsp;mai 2022
|-
  ! scope="row" |Data seguenta
|18&nbsp;mai 2023
|-
! scope="row" |Observancias
|[[:ca:Missa|Messa]]
|-
! scope="row" |Legada a
|[[Pascas]]
|-
| colspan="2" class="navigation-only" style="border-top: 2px #D8BFD8 solid; font-size: 80%; background:inherit; text-align: right;" |<span class="plainlinks" style="float:left;">[//fr.wikipedia.org/w/index.php?title=Ascension_(f%C3%AAte)&action=edit&section=0 <span style="color:#555;">modifier</span>]</span>&nbsp;[[Fichier:Info_Simple.svg|ligam=Modèle:Infobox_Célébration|12x12px|Consultez la documentation du modèle]]
|}

L''''Ascension''' es una fèsta [[Cristianisme|crestiana]] que celebra  lo quaranten jorn a partir de [[Pascas]]. Marca la darrièra amassada de Jèsus amb sei discípols après sa resurreccion e son elevacion au cèu.  Exprimís un nòu mòde de preséncia dau Crist, quau non es plus visible dins lo monde terrèstre, mas demora present dins lei sagraments.  Anóncia egalament la venguda dau Sant-Esperit dètz jorns mai tard e la formacion de la Glèisa a l'escasença de la fèsta de la Pentacòsta. Prefigura enfin per lei crestians la vida etèrna.

L'Ascension es un element essenciau de la fe crestiana : es mencionada explicitament, tant dins lo Simbòl deis apostòls que dins lo Simbòl de Nicèa-Constantinòble e doncas partejada per lei catolics, lei ortodòxes (l'Ascension del Sénher es una de lei Dotze grandas fèstas), lei protestants e lei fidèls de lei Glèisas antecalcedonianas.

Lo dijòus de l'Ascension es jorn feriat dins fòrça païses dau monde  e celebrat cada annada entre lo 30 d'abril e lo 3 de junh per lo [[Calendièr gregorian|calendari gregorian]]. Per lei catolics e lei protestants, en 2022, l'Ascension es lo dijòus 26 de mai e en {{Data|{{CURRENTYEAR}}}} aurà luòc lo 18 de mai . Per lei ortodòxes, es respectivament lo 2 de junh e lo 25 de mai.

== Origina e etimologia dau tèrme ==
Lo mot ''ascension'' ven dau substantiu latin ascensio (« accion de montar ») qual ven el meteis dau vèrb ascendere (de ''ad-scendere''), qui significa « montar, gravir ». En grèc, lo tèrme utilizat per descriure aqueu eveniment es ἀνάληψις (''analèpsis''), un derivat de ἀναλαμβάνω (''analambanô'', de ἀνα- ''ana-'' « de bas naut » e λαμβάνω « sasir, préner »), pòt doncas èsser tradusit per « la presa ». Lo vèrb en question es utilizat 20 còps dins lo Nòu Testament e 146 còps dins l'Ancian Testament.<ref>{{Ligam web|langue=grec / anglais|auteur1=/|titre=Αναλαμβάνω|url=https://lexicon.katabiblon.com/index.php?lemma=αναλαμβάνω|site=https://lexicon.katabiblon.com|périodique=|date=|consulté le=28 mai 2020}}</ref>

== Lei sorsas neotestamentarias ==
[[Fichièr:Reidersche_Tafel_c_400_AD.jpg|drecha|vinheta|Ascension de Jèsus, evòri, v. 400, musèu nacionau de Bavièra, anciana colleccion Martin von Reider ([[Munic]]).]]

=== Lei quatre Evangèlis canonics ===
Dos evangèlis mencionan lo « raubament al cèu » de Jèsus. [[Evangèli segon Marc|Aqueu de Marc]] lo plaça justa après l'episòdi de la Resurreccion. Jèsus apareis ais apostòls e lei envia en mission, lor donant lo poder de realizar de miracles en son nom. Sulcòp après que Jèsus es montat al cèu, sens que siá fach referéncia a la Pentacosta, lei apostòls se ne van presicar a travèrs dau monde.

Aquel episòdi constituís la fin de l'Evangèli segon Luc e la debuta dels Actes deis Apostòls. Aquelei dos tèxtes son l'òbra d'un meteis autor, çò qu'a menat dels cercaires a postular que los dos documents ne constituissián originalament qu'un sol. Daniel Marguerat ennauta a aquel prepaus que la scission d'un long tèxt en doas parts distintas representa una practica correnta dins l'Antiquitat. Pasmens, remarca-, l'emplaçament de la cesura deu pas res a l'azard : lei dos tèxtes s'articulan a l'entorn de l'Ascension, qui « significa a l'encòp l'apogèu de la distincion de Jèsus e l'instauracion de son abséncia ». L'autor fach doncas dos còps lo meteis raconte afin « de ne prepausar una dobla lectura : Lc 24:50-53 considèra l'Ascension coma la conclusion de l'activitat de Jèsus, mentre que Ac 1:6-11 la concep coma una dubertura au temps dau testimoniatge »

L'Evangèli segon Matèu, contemporanèu d'aquel de Luc, menciona pas l'Ascension.

Pertocant [[Evangèli segon Joan|aqueu de Joan]], sembla anonciar aquela ascension — mas non la descrich pas : durant la darrièra Cène Jèsus evoca mantun còp « Vau cap au Paire ». Tot parièr, durant l'aparicion a [[Maria Magdalena|Maria de Magdalena]] après la Resurreccion, la met en garda : « Me tòca pas, que soi pas encara montat cap au Paire. Mas va trobar mei fraires e diga-lor : "monti cap a mon Paire e vòstre Paire, cap a mon Dieu e vòstre Dieu" »

=== Lo doble apròchi de Luc ===
L'episòdi de l'Ascension dins l'evangèli lucanian, après la descripcion dau cicle de lei divèrsas aparicions pascalas dau Ressuscitat, marca lo tèrme de l'accion terrèstre de Jèsus. Aquela conclusion es implicada de manièra positiva, Jèsus benesissiá sei discípols quau aculhisson aquela partença dins la jòia. La separacion ela meteisa es pas dau fach de Jèsus : aqueste es l'objècte d'una accion facha per Dieu, coma ne testimónian lei vèrbs au passiu utilizats dins lei diferents passatges lucanians.<ref>Daniel Marguerat, ''L’Aube du christianisme'', éd. Bayard/Labor et Fides, 2008, {{P.}}425-427.</ref>

Dins leis Actes, lei cresents son desenant sols mas « nantis d'una mission »<ref>Daniel Marguerat, ''L’Aube du christianisme'', éd. Bayard/Labor et Fides, 2008, {{P.}}425-427.</ref> dins l'espèra d retorn de Jèsus. Aital, dins lei racontes lucanians metent en scèna lo Ressuscitat, aquesta opèra pas de miracles — quau son puslèu lo fach de testimònis inspirats per lo Nom de Jèsus.

== Significacion ==
[[Fichièr:RabulaGospelsFol13vAscension.jpg|vinheta|Folio deis ''Evangèlis de Rabula'' presentant una miniatura de l'Ascension, 586.]]

=== L'elevacion au cèu ===
L'Ascension designa lo moment ont Jèsus es estat elevat au cèu, après èsser estat crucificat e après èsser ressuscitat. Presenta dins lo [[Nòu Testament]], l'Ascension significa montar ai cèus, rejónher lo domeni divin. Per lo [[cristianisme]], lo tèrme concernís unicament l'Ascension de Jèsus-Crist, l'Assompcion designant aquela de Verge Maria.

Es possible que l'autor de l'Evangèli segon Luc e deis Actes deis Apostòls s'inspira d'una tradicion populara fasent un parallèla amb leis assompcions respectivas de [[Moïses]], de Enoc o de [[Isaïas (profèta)|Isaïe]], o encara amb d'autres racontes edifiants metent en scèna l'elevacion de personatges illustres de la mitologia greco-romana, coma [[Romul e Rème|Romul]], [[Eracles]] o [[Medèa]], quitament dei ''apoteòsi'' d'emperadors romans, dins un ''encaminament'' e un raconte qui espargen a istòricisar lo fenomèn d'elevacion de Jèsus.<ref>Daniel Marguerat, ''L’Aube du christianisme'', éd. Bayard/Labor et Fides, 2008, {{P.}}425-427.</ref>

=== Quaranta jorns ===
Lo nombre {{Nombre amb unitat|40}} es recurrent dins la Bíblia : descriu lo nombre de jorns durant lo qual la pluèja es tombada durant lo deluvi de [[Noè]], o que [[Moïses]] passe sul [[mont Sinai]] abans de recebre las taulas de la lei. O encara lo nombre d'annadas que passa Israèl dins lo desèrt a la sortida d'Egipte, e tant lo nombre de jorns au bolís de los quals [[Niniva|Niniae]] serà destrucha dins la profecia de Jonas.

Dins lei [[evangèlis sinoptics]], la temptacion dau Crist au desèrt dura egalament quaranta jorns. Tot parièr que lei 40 jorns de Pascas a l'Ascension fan resson ai {{Nombre amb unitat|40}} jorns de la carema crestiana. Aquela durada simboliza doncas un temps d'espèra, d'espròva o d'aprenentatge.

=== Lo luòc de l'Ascension ===
Segon Luc, l'Ascension se produsís a Betania, probable Betania-per-dessús-de-lo-Jordan, ont Jean lo Batiste cristianava dins lo Jourdan. A pas confondre amb lo vilatge de Betania ont vivián los amics de Jèsus, [[Marta de Betània|Marta]], Maria e Lazare, e ont Jèsus a ressuscitat Lazare. Un autre evangèli (Matèu 28 : 16) indica d'efièch qu'es en Galilèa que Jèsus deviá veire sei discípols abans de montar al cèu. La Betania de Lazare se tròba tròp alunhada de Galilèa per que Jèsus aja retrobat lei discípols a aquel endrech. Una tradicion la situa pasmens a la cima dau [[Mont dels Olius|mont deis Olivièrs]] (tot pròche dau temple de Jerusalèm) ont una glèisa es estada edificada a l'entorn de la pèira quau amagaré la darrièra estampada dau pè de Jèsus sus tèrra abans son ascension cap ai cèu,.<ref>[http://www.etudes-francaises.net/jerusalem/ayyubide.htm#ascension Mosquée de l’Ascension].</ref><ref>[http://www.biblelieux.com/mont_des_oliviers.htm Le Dôme de l'Ascension].</ref>

=== Sens crestian de la fèsta ===
L'Ascension marca dins la teologia crestiana la fin de la preséncia fisica de Jèsus sus la Tèrra, après sa mòrt e sa Resurreccion. Ela simboliza en aquel sens un nòu mòde de preséncia dau Crist « a l'encòp tota interiora, universala e fòra dau temps ». Malgrat qu'essent pas mai present fisicament dins lo monde, l'es encara per sei sagraments, particularament l'Eucaristia.<ref>[http://nominis.cef.fr/contenus/saint/11424/Ascension.html Ascension].</ref>

D'autra banda, Jèsus abandona pas lei òmes pr'amor que lor envia son Esperit sant 10 jorns mai tard durant la Pentacosta —    l'Evangèli —, e intercedisca sens cèsse en lor favor près de Dieu lo Paire (He 9, 25) (Jn 14, 1-4).

L'Ascension prefigura enfin la vida etèrna a la quala cada òme es destinat.

La celebracion de l'Ascension es atestada a la fin dau sègle IV, de còps que i a celebrada simultanèament amb la Pentacòsta fins au sègle V.

A partir de 511, la fèsta de l'Ascension foguèt precedida en Euròpa per lei tres jorns dei Rogacions, quau venguèron facultatius dins lo culte catolic après Vatican II.
[[Fichièr:Canaletto_(Giovanni_Antonio_Canal),_Italian_(active_Venice,_Rome,_and_England)_-_The_Bucintoro_at_the_Molo_on_Ascension_Day_-_Google_Art_Project.jpg|vinheta|''Lo Bucentaure al Môle lo jorn de l'Ascension'', per [[Canaletto]] (v. 1745), Philadelphia Museum of Art<ref>[https://www.philamuseum.org/collections/permanent/102908.html Musée de Philadelphie]</ref>.]]
La celebracion de l'Ascension a [[Venècia]] s'acompanhava fins al  {{S-|XVIII|e}} de la sortida dau celèbre batèl dels [[Dòge de Venècia|Doges]] lo Bucentaure e foguèt representada mantun còp per lo pintre [[Canaletto]].

== Calendari ==
L'Ascension es celebrada al quaranten jorn a partir de Pascas, s'agís d'una fèsta mobila dont la data es foncion dau calcul de la data de Pascas e es doncas generalament diferenta entre lo calendari liturgic catolic e lo calendari liturgic ortodòxe.

Es la darrièra de lei cinc fèstas cardenalas de l'annada liturgica catolica.

A totjorn luòc un [[dijòus]] (çò qu'en fach ''ipso facto'' lo 40n jorn a partir dau dimenge de Pascas), entre lo 30 d'abril e lo 3 junh incluses per lei Glèisas occidentalas e entre lo 13 de mai e lo 16 de junh per lei Glèisas ortodòxas.

Lo Dijòus de l'Ascension es jorn férié dins fòrça païses (en Euròpa : [[Alemanha]], [[Àustria]], [[Belgica]], Danemarc, [[Finlàndia]], [[França]], [[Islàndia]], [[Liechtenstein]], [[Luxemborg (estat)|Luxemborg]], [[Mónegue|principat de Monegue]], [[Norvègia]], [[Reialme dels Païses Basses|Païses Basses]], [[Suècia]], [[Soïssa]], [[Vatican]] ; en Africa : [[Benin]], [[Burundi]], [[Burkina Faso]], [[Cameron]], [[Còsta d'Evòri]], [[Madagascar]], [[Namibia]], [[Senegal]], [[Gabon]], [[Tògo]] ; en America : [[Colómbia]], [[Haití (estat)|Haití]] ; en Asia e Oceania : [[Indonesia]], [[Vanuatu]] e [[Wallis e Futuna]]).

Cèrts païses, coma Itàlia, Espanha, Polonha, Portugal o lo Reiaume Unit, la celèbran lo dimenge seguent.

== Galariá ==
<gallery mode="packed" heights="200" caption="Òbras d'art sus lo tèma">
Fichièr:Folio 184r - The Ascension.jpg|'''''Les Très Riches Heures du duc de Berry'''''
Fichièr:Vignon, Claude, Ascension du Christ.jpg|Ascension du Christ, Claude Vignon
Fichièr:LeMansAscension 1.jpg|Vitrail de l'Ascension, Cathédrale Saint-Julien du Mans
Fichièr:Noel-coypel-the-resurrection-of-christ-1700.jpg|La Resurreccion dau Crist, Noël Coypel, 1700
</gallery>

== Glèisas ==
[[Fichièr:5035-20080122-jerusalem-mt-olives-ascension-edicule.jpg|vinheta|Glèisa de l'Ascension a Jerusalèm.]]
Fòrça glèisas dins diferents païses son dedicadas a l'Ascension.

Veire Glèisa de l'Ascension  e la categoria   Glèisa dedicada a l'Ascension .

== Musica ==

* Louis-Nicolas Clérambault : ''Motet per l'ascension'', opus 74.

== Nòtas e referéncias ==

=== Nòtas ===
{{Referéncias}}

=== Referéncias ===
{{Referéncias}}

== Veire tanben ==
{{Sisterlinks|commons=Category:Ascension of Jesus Christ}}
[[Catégorie:Catégorie Commons avec lien local différent sur Wikidata]]

=== Bibliografia ===
 : document utilisé comme source pour la rédaction de cet article.

* Daniel Marguerat, ''Introduccion al Nòu Testament'' : son istòria, son escritura, sa teologia, éd. Labor e Fides/Le Monde de la Bíblia, 2008 ( ).{{ISBN|978-2-8309-1289-0}} 
* Daniel Marguerat, ''Auba del cristianisme'', éd. Bayard/Labor e Fides, 2008. 
*

=== Articles connèxes ===

* Representacion artistica de Jèsus Crist
* Concili de Maiança (813)

=== Ligams extèrns ===

* {{Autoritats}}
* {{Dictionnaires}}

[[Categoria:Jèsus Crist]]
[[Categoria:Calendièr crestian]]