Veire la font de Annada lutz

{{Infobox
|tematica=
|carta=
}}
{{1000 fondamentals}}
L’'''annada de lutz''' o '''annada de lum''' (o ''annada lutz'', [[anglicisme]]) (simbòl: '''al''') es una [[Unitat de mesura|unitat]] de distància utilizada en [[astronomia]]. <br />
Una annada de lutz es la distància percorrida par un [[foton]] (o pus simplament la [[lutz]]) dins lo voide, fòra de tot camp [[gravitacion]]al o magnetic, en una [[annada juliana]] ({{Unitat|365.25|[[jorn]]s}} ; o : {{unitat|31557600|[[segonda]]s}}). La [[velocitat de la lutz]] dins lo voide essent (per definicion del mètre) de {{unitat|299792458|[[m/s]]}}, una annada lutz es exactament egala a : {{unitat|9460730472580.800|[[quilomètre|km]]}} ≈ {{unitat|9461|miliards de quilomètres}} = {{unitat|9.461|[[Petamètre|Pm]]}} o {{unitat|9461|[[Teramètre|Tm]]}}. <br />
(1 [[pentamètre]] (Pm) es egal a {{Unitat|10{{exp|15}}|m}})
(1 [[teramètre]] (Tm) es egal a {{Unitat|10{{exp|12}}|m}})

'''1 al ≈ 9,461 Pm = {{unitat|9.461|e=15|m}}'''

== Utilizacion usuala de l'annada de lutz ==
L'annada de lutz s'utiliza subretot en vulgarizacion per exprimir las distàncias interstellaras e intergalacticas, perque aquela unitat es facilament accessibla pel grand public : representa lo temps mes per la lutz per percorrir la distància citada.

Per exemple, l'estela pus prèpa del Sistèma Solar, [[Proxima Centauri]], se tròba a {{Unitat|4.22|annadas lutz}}, e que l'[[alò galactic|alò]] de nòstra galaxia, la [[Via Lactèa]], a un diamètre de prèp de {{unitat|100000|annadas lutz}}. La [[galaxia d'Andromèda]] se situa a prèp de {{Unitat|2.5|milions d'annadas lutz}}.

=== Sosunitats ===
En multiplicant la velocitat de la lutz per un temps causit, se construsís d'unitats parentas, coma per exemple l''''ora de lutz''' que val exactament {{unitat|1079252848.8|km}}.

Atal [[Pluton (planeta nana)|Pluton]] orbita a una distància mejana de {{Unitat|5.47|ora lutz}} del Solelh. E la [[Tèrra]] orbita a {{Unitat|8.32|minutas lutz}} del Solelh (autrament dich l'[[unitat astronomica]] val {{Unitat|8.32|minutas lutz}}), e la [[Luna]] orbita a {{Unitat|1.28|segonda lutz}} de la Tèrra.

Lo mes de lutz s'utiliza pauc, perque sa valor es pas precisament definida. Las institucions oficialas s'interèssan gaire a aquelas unitats derivadas; es pas possible de dire se lo mes de lutz val per exemple {{Unitat|30|jorns lutz}}, o un dotzen de l'annada de lutz.

Evalucion en quilomètres :
* una segonda de lutz ≈ {{Unitat|300000|km}},
* una minuta de lutz  ≈ {{Unitat|18000000|km}},
* una ora de lutz : 60 x 60 x {{Unitat|300000|km}} ≈ 1 {{Unitat|080000000|km}},
* un jorn de lutz : 24 x 60 x 60 x {{Unitat|300000|km}} ≈ 25 {{Unitat|920000000|km}},
* une annada de lutz : 365 <ref>La velocitat de la lutz essent arredondida aquí a 10{{exp|3}} prèp, es inutil de prendre una valor de l'annada pus precisa coma {{Unitat|365.24|jorns}}</ref> x 24 x 60 x 60 x {{Unitat|300000|km}} ≈ {{Unitat|9460800000000|km}}.

=== Autras unitats astrofisicas ===
L'annada de lutz es rarament utilizada pels astronòms professionals, que li preferisson lo [[parsec]] (pc), perque es dirèctament ligat a la [[parallaxi]] de l'estela visada (un parsec equival a prèp de {{Unitat|3.26|annadas lutz}}).

Pels objèctes del [[Sistèma Solar]], s'utiliza pus sovent l'[[unitat astronomica]] (ua), basada sus la distància tèrra solelh (una annada lutz val {{unitat|63241.077|ua}}, una unitat astronomica val prèp de 8 minutes de lutz).

=== Referéncias ===
<references />
=== Nòtas ===
S'òm pren la valor seguenta : una anyada de lutz = {{Unitat|9460800000000|km}}, alara :

* Un [[TGV]] (s'òm estima sa velocitat maximala a {{Unitat|500|km/h}}) metriá prèp de '''{{Unitat|1881536|ans}}''' per percorrir una anyada de lutz.
* Una fusada ''Ariane 5'' (s'òm estima sa velocitat mejana aprèp l'envòl a {{Unitat|8000|km/h}}) metriá prèp de '''{{Unitat|135000|ans}}''' per percorrir una anyada de lutz.

== Vejatz tanben ==
=== Articles connèxes ===

* [[Parallaxi]]
* [[Parsec]]
* [[Unitat astronomica]]

=== Ligams extèrnes ===
* [https://web.archive.org/web/20110926184809/http://unit-converter.org/fr_longueur.html Conversion de l'annada de  lutz en d'autras unitats de longor]

[[Categoria:Unitat d'astronomia]]
[[Categoria:Unitat de longor]]
[[Categoria:Lutz]]